منصور اسدی، رسول مرادی: موفقیت بانک‌ها در بازار رقابتی امروزی بستگی به رویکرد مدیریت داده‌ها و مدیریت ارتباط با مشتری دارد. بانک‌ها، دنیای اطلاعات مربوط به مشتریان را مدیریت می‌کنند. لذا بانک‌ها می‌توانند با اضافه کردن یک مولفه به نام« مکان» به پایگاه داده خود، مزایای بی‌شماری را در بسیاری از زمینه‌ها کسب کنند و برنامه‌ریزی در ترکیب با مدلسازی جغرافیایی مزایای ملموسی را برای بانک‌ها در پی خواهد داشت.

چگونه GIS می‌تواند به نفع بانک‌ها باشد؟
GIS با فراهم آوردن پشتیبانی در تصمیم گیری و برنامه‌ریزی استراتژیک در زمینه‌های مختلف به بانک‌ها کمک می‌کند:
تحلیل بازار
بانک‌ها در مورد شناسایی کامل بازارها و مشتریان بالقوه محصولات مالی و خدمات خود با مشکلات واقعی مواجه می‌باشند. بازاریابی یک درخواست تقاضا( مشتری) و عرضه (محصولات مالی ، خدمات مالی، خدمات مشتریان از طریق شعب و دستگاه‌های خودپرداز) می‌باشد. بنابراین، نشان دادن عرضه و تقاضای یک موقعیت جغرافیایی، تجزیه و تحلیل این عوامل را با کمک یک GIS امکانپذیر کرده و انواع تکنیک‌های بخش بندی بازار برای تعریف دقیق تر گروه مشتریان هدف قابل توسعه خواهد بود.
تحلیل مشتریان
تجزیه و تحلیل با استفاده از اطلاعات اجتماعی و جمعیت شناختی می‌تواند الگوهای مناسبی را ارائه دهد. این تجزیه و تحلیل به این سوالات پاسخ می‌دهد: مشتریان ما در کجا واقع شده‌اند؟ ویژگی‌های ایشان چیست؟ شعبه‌ها بهتر است در چه مناطقی توسعه یابند و کدام مناطق مناسب نیستند؟
تحلیل رقبا
این تجزیه و تحلیل، رقبا و مشتریان ایشان را بر روی نقشه مشخص نموده و دلیل عملکرد کنونی ایشان را تجزیه و تحلیل می‌نماید.
بازاریابی متمرکز
امروزه بانک‌ها می‌توانند برخی محصولات خود را در رسانه‌های محلی بهتر از رسانه‌های بزرگ ملی تبلیغ کنند. تبلیغات برای گروه‌های هدف‌گذاری شده نیز هوشمندانه می‌باشد. GIS می‌تواند به شناسایی این گروه‌های هدف کمک کند. همچنین راهکار مبتنی بر GIS می‌تواند اطلاعات خاص مربوط به زمینه‌های مناسب عرضه محصولات را فراهم کند. بنابراین این راهکار امکان تهیه تبلیغات خاص و کاهش هزینه‌های بزرگ تبلیغاتی را تدارک می‌بیند.
برنامه‌ریزی توسعه کسب و کار
پیدا کردن بهترین محل جدید برای توسعه کسب و کار بانک نیاز به سرمایه‌گذاری نقدی قابل توجهی دارد. مدیریت می‌خواهد اطمینان حاصل کند که مکان درستی انتخاب شده است. لذا راهکار مورد نظر باید تصویر مناسبی از مساله به مدیریت ارائه دهد، تا بینش درستی برای برنامه‌ریزی داشته باشد.
مکان یابی شعب/ خودپردازهای جدید
بانک‌ها به دنبال مناطقی برای توسعه جغرافیایی هستند و در این راستا نیاز به اطلاعاتی از محلات، هزینه زمین، در دسترس بودن و مناسب بودن ساختمان، هزینه‌های ساخت و ساز، مسائل مالیاتی، مشوق‌های توسعه محلی و استانی، در دسترس بودن انرژی و هزینه‌های آن، هزینه‌های حمل‌ونقل برای مشتریان و تامین‌کنندگان دارند. با استفاده از GIS، این عناصر اطلاعاتی متنوع می‌توانند به آسانی شناسایی و یکپارچه شوند. به‌علاوه، نشان دادن این اطلاعات در قالب نقشه، مدیران را قادر می‌سازد که به صورت تصویری و جامع نشان دهند که این موقعیت معیارهای مورد نظر را دارا می‌باشد یا خیر.
راهکارهای مبتنی بر GIS می‌تواند با استفاده از تعیین حداکثر تعداد شعبه مورد نیاز یک منطقه( بازار) مشخص کند که آن منطقه نیاز به شعبه جدید دارد یا خیر؟ این منجر به استراتژی‌های رشد متمرکزتر می‌شود. بانک‌های کارآمد می‌توانند با استفاده از راهکارهای مبتنی بر GIS، مناطق یک بازار را برای رسیدن به ایده‌های موفقیت آمیز رتبه‌بندی کنند. این تجزیه و تحلیل می‌تواند رقابت، محصولات رقابتی، جمعیت شناسی و مفاهیم دیگر را برای اولویت‌بندی گزینه‌ها درنظر بگیرد.
نظارت بر عملکرد شعب
با استفاده از GIS بانک‌ها می‌توانند عملکرد شعبه‌ها را تجزیه و تحلیل نمایند. مناطق دارای مشتریان بالقوه می‌توانند بر اساس توزیع فاصله‌ای مشتریان ترسیم شوند. بررسی مولفه GIS شعبه شامل تعریف یک محدوده تجاری در اطراف شعبه، اندازه‌گیری پتانسیل بازار در آن منطقه تجاری، و شناسایی رقبا در این ناحیه می‌باشد. بانک‌ها می‌توانند محصولاتی که مورد استقبال گروه‌های اجتماعی خاص بوده‌اند را تعیین نمایند. با استفاده از این اطلاعات، بانک‌ها می‌توانند از طریق تبلیغات هدفمند مناطق مشابه دیگر را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
پشتیبانی تصمیم‌گیری برای برنامه‌ریزی استراتژیک
بانک‌ها هنگام انجام برنامه‌ریزی استراتژیک نیاز به پشتیبانی تصمیم دارند. ابزار مبتنی بر GIS اجازه می‌دهد که آثار تصمیمات اساسی قبل از اجرا پیش‌بینی شده و در نتیجه پتانسیل حاشیه سود افزایش یابد. به عنوان مثال یک بانک می‌تواند تعیین کند اگر حداقل مانده مجاز حساب پس‌انداز کوتاه‌مدت افزایش یابد چه تعداد مشتری را از دست خواهد داد.
مدیریت دارایی‌های بانک
منابع محدود و تقاضای رو به رشد محیط امروزی بدان معنی است که تصمیم سازان بایستی بتوانند با استفاده از سناریوهای چندگانه، حالات مختلف سطوح سرمایه‌گذاری‌های مختلف را در برابر طول عمر دارایی متعادل سازند. تکنولوژی GIS شامل ابزاری برای انجام تجزیه و تحلیل و تقسیم‌بندی پویا برای گروه‌های متعدد دارایی بوده و ابزار مناسب جهت انجام، حفظ و ارتقای هزینه موثر دارایی‌های فیزیکی را فراهم می‌سازد.
خدمات بانکداری خرد
اولویت‌های بانکی بیش از پیش به چالش کشیده شده‌اند و مدیریت بانک‌ها به دنبال نوآوری در ارائه خدمات بانکداری خرد می‌باشند. آینده بانکداری خرد، به معنای واقعی کلمه، در دست مشتریان بوده و آنها قدرت انتخاب روش انجام امور مالی خود را خواهند داشت. از این رو بانک‌ها برای نگهداری مشتریان باید به روش‌های نوآورانه خودکار، کارآمدترین خدمات بانکی خرده فروشی را ارائه دهند. راه‌حل‌های مبتنی بر GIS به مدیریت بانک در دستیابی به این اهداف کمک خواهد کرد.
نظارت مستمر بر وضعیت پول نقد دستگاه خودپرداز
تغذیه به موقع دستگاه‌های خودپرداز، چالشی بزرگ در زمینه مدیریت خودپرداز‌ها است که راهکار مبتنی بر GIS روش بسیار موثری برای تغذیه و مدیریت دستگاه‌های خودپرداز و مدیریت چرخه پول نقد فراهم می‌کند. راهکار مبتنی بر GIS برای کمک به تجسم بهتر و بهینه‌سازی توزیع پول نقد، دستگاه‌های خودپرداز را به همراه وضعیت پول نقد بر روی نقشه نشان می‌دهد. نیاز نقدی برای هر روز بانک/ خودپرداز را می‌توان با کمک سابقه تراکنش‌های نقدی در طی یک دوره خاص و همچنین با کمک داده‌های جمعیت شناسی( مثل تراکم جمعیت) پیش‌بینی نمود.
مدیریت ناوگان پول‌رسانی
مدیریت ناوگان پول‌رسانی شامل زمانبندی و مسیردهی ماشین‌های پول‌رسانی و در عین حال، حصول اطمینان از اجرای برنامه زمانبندی و پول‌گذاری به موقع دستگاه‌های خودپرداز می‌باشد. عدم انجام به موقع عملیات ماشین‌های پول‌رسان منتج به نقصان در پول‌رسانی دستگاه‌های خودپرداز شده و با تاثیر سوء
این گونه خدمت رسانی، بانک‌ها شانس تبدیل شدن به بانک مردمی محبوب را از دست می‌دهند. با این حال سیستم‌های مدیریت ناوگان مبتنی بر GPS و GIS امکان نظارت و مدیریت مناسب ماشین‌های پول‌رسانی را فراهم می‌کنند.
asadi-m@parsian-bank.net
moradi-r@parsian-bank.net