یادداشت
چرا کنسرسیوم PSP؟
در لزوم اجرای طرح تشکیل مگا پی اس پی‌ها توسط بانک مرکزی صرف نظر از چگونگی اجرای طرح، تردیدی وجود ندارد چرا که وضعیت کنونی، در واقع رقابتی برای هدر رفت منابع ملی است که در نهایت به تشدید وضعیت بغرنج کنونی و افزایش تعداد پایانه‌های فروش در هر فروشگاه، همزمان با ورود بانک‌های جدید به این عرصه است.
مهندس سید مجید میرکبیری*
در لزوم اجرای طرح تشکیل مگا پی اس پی‌ها توسط بانک مرکزی صرف نظر از چگونگی اجرای طرح، تردیدی وجود ندارد چرا که وضعیت کنونی، در واقع رقابتی برای هدر رفت منابع ملی است که در نهایت به تشدید وضعیت بغرنج کنونی و افزایش تعداد پایانه‌های فروش در هر فروشگاه، همزمان با ورود بانک‌های جدید به این عرصه است. طرح تشکیل مگاپی اس پی چیست؟
در واقع بنابر اطلاعات واصله هدف اصلی از تشکیل این مگاپی اس پی‌ها اجرای مدل‌های تجربه شده بین‌المللی و اصلاح مسیر طی شده از طریق تجمیع پایانه‌های فروش موجود در فروشگاه‌ها و جلوگیری از رقابت‌های غیرصحیح ایجاد شده است.
وضعیت کنونی بین‌المللی:
همان‌طور که می‌دانیم هم‌اکنون در تمامی کشورهای توسعه یافته، حداکثر ۲ یا ۳ شرکت ملی یا بین‌المللی ارائه دهنده خدمات پرداخت وجود دارد که شبکه بانکی کشورهای مذکور با عقد قرارداد با این شرکت‌ها از سرویس‌های آنها استفاده می‌نمایند و هیچ‌گاه تمامی بانک‌های حاضر در این کشورها هریک راسا به دنبال ایجاد شبکه‌های اختصاصی با صرف هزینه‌های موازی نمی‌باشند.
وضعیت کنونی در کشور:
هم‌اکنون اکثر بانک‌های عضو شتاب با تاسیس شرکت‌های PSP یا از طریق دیگر شرکت‌های PSP اقدام به ایجاد شبکه پایانه‌های فروش نموده و در حال انجام فعالیت‌های ذیل می‌باشند:
۱ - خرید پایانه فروش و ورود آن به کشور
۲ - بازاریابی و نصب پایانه‌های فروش
۳ - ایجاد شبکه دفاتر و نمایندگی‌ها جهت سرویس دهی در سراسر کشور
۴ - انجام عملیات پشتیبانی، تعمیر و نگهداری شبکه
۵ - استقرار شبکه شامل: خریداری و استقرار سوئیچ‌ها، بسترهای مخابراتی و پرداخت هزینه‌های نگهداری تجهیزات فوق و هزینه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مرتبط.
در واقع در وضعیت کنونی هر بانک با صرف هزینه‌ها و انجام اقدامات فوق از منابع ملی به منظور ایجاد شبکه موازی با بانک دیگر استفاده می‌نماید. به دیگر سخن به جای استقرار یک یا دو شبکه پایانه فروش و انجام یک یا دو مرحله هزینه، این هزینه تاکنون توسط کلیه بانک‌های حاضر در این عرصه انجام شده و با ورود هر بانک دیگر به این عرصه، این چرخه مجددا تکرار می‌شود.
مزایا و معایب ایجاد طرح مگاپی اس پی‌ها
مزایا:
۱ - جلوگیری از هدر رفت منابع ملی با جلوگیری از انجام هزینه‌های موازی
۲ - اصلاح الگوی مصرف از طریق افزایش بهره‌وری و استفاده حداکثری از امکانات موجود
۳ - کاهش هزینه‌های توسعه و افزایش امکان دسترسی عموم مردم به پایانه‌های فروش از طریق جمع آوری POSهای اضافی موجود در یک فروشگاه و نصب آنها در تعداد فروشگاه‌های بیشتر
۴ - فراهم‌سازی امکان استفاده از فرصت‌های جدید برای بانک‌های کشور جهت جذب منابع بدون انجام هزینه‌های موازی و بسترسازی انطباق شبکه کارت‌خوان‌های کشور با استانداردهای بین‌المللی.
معایب:
۱ - در صورت عدم لحاظ شدن سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این عرصه توسط بانک‌ها و شرکت‌های PSP که دیرتر وارد این عرصه گردیده‌اند، امکان متضرر شدن این شرکت‌ها و هدر رفت هرچه بیشتر منابع ملی وجود دارد.
۲ - به دلیل کاهش رقابت (با تجمیع شرکت‌های PSP) امکان کاهش کیفیت خدمات چه در حوزه پشتیبانی و چه در حوزه ارائه خدمات جدید و نحوه برخورد با مشتریان وجود خواهد داشت که بابت حل این مشکل احتمالی نظارت و کنترل بیشتر کیفیت ارائه خدمات، راه‌حل مناسبی به نظر می‌رسند.
۳ - امکان افزایش هزینه‌های خدمات و امکان وقوع برخی تقابلات بین بانکی.
بدیهی است در صورت لحاظ نمودن این موارد و رفع نگرانی‌های موجود درخصوص از بین رفتن سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط بانک‌ها یا PSPهای کوچک تر از طریق ایجاد تضمین‌های قانونی توسط بانک مرکزی جهت سرویس‌دهی مداوم به این بانک‌ها یا روش‌هایی همچون فروش سهام شرکت‌های PSP مادر به شرکت‌های PSP کوچک‌تر و از طرف دیگر لحاظ نمودن منافع و سرمایه‌گذاری‌های کلان انجام شده توسط بانک‌ها و PSPهای بزرگ که سهم خود را در راه حفظ و توسعه منافع کشور ایفا نموده‌اند و انجام پیش‌بینی‌های لازم در این خصوص در هنگام تشکیل مگاپی اس پی ها، می‌توان امید داشت تا پیاده‌سازی این طرح گام موثر و به مثابه انقلابی در صنعت پرداخت الکترونیک کشور باشد.
*کارشناس بانکی
ارسال نظر