روند صعودی  چک‌های برگشتی در 10 سال گذشته

خبرگزاری مهر در گزارشی به بررسی آمار مقایسه‌ای چک‌های برگشتی از سال ۷۹ تا فروردین سال ۸۹ پرداخت. نسبت تعداد اسناد برگشت داده شده به اسناد مبادله شده در سال ۷۹ معادل ۶/۵ درصد، در سال ۸۴ معادل ۹/۴ درصد، در سال ۸۸ معادل ۷/۱۰ درصد و در فروردین ماه امسال ۷/۱۱ درصد بوده است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد در سال ۱۳۷۹ در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران حدود ۵۰ میلیون و ۱۹۲ هزار برگ سند به ارزش بیش از ۶۳ هزار میلیارد تومان مبادله شد؛ اما ۲ میلیون و ۸۱۷ هزار برگ سند به ارزش بیش از ۲۷۳۱ میلیارد تومان برگشت خورد.

به عبارت دیگر، در سال ۷۹ نسبت اسناد برگشت داده شده به اسناد مبادله شده از لحاظ تعداد ۶/۵ درصد و از لحاظ ارزش ۳/۴ درصد بوده است.

این در حالی است که در سال ۱۳۸۸ در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران حدود ۵/۴۷ میلیون برگ سند به مبلغی بیش از ۴۶ هزار میلیارد تومان مبادله شد؛ اما حدود ۱/۵ میلیون برگ سند به مبلغی بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان برگشت داده شد. در این سال متوسط شاخص‌های تعداد و مبلغ اسناد برگشت داده شده به ترتیب به اعداد ۹/۱۴۹ و ۹/۳۴۸ رسید که نسبت به سال ۱۳۸۷ به ترتیب ۹/۲ درصد و ۸/۱۱ درصد افزایش داشته است.

در سال ۱۳۸۸ نسبت اسناد برگشت داده شده به مبادله شده از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب به ۷/۱۰ درصد و ۱/۵ درصد رسید. نسبت‌های مزبور در سال ۱۳۸۷ به ترتیب ۸/۷ درصد و ۵/۴درصد بوده است.

همچنین تعداد اسناد برگشت داده شده در سال ۸۰ معادل ۲ میلیون و ۹۳۵ هزار برگ، در سال ۸۱ معادل ۳ میلیون و ۱۰۳ هزار برگ، در سال ۸۲ معادل ۳ میلیون و ۴۳۱ هزار برگ، در سال ۸۳ معادل ۳ میلیون و ۳۹۲ هزار برگ، در سال ۸۴ معادل ۳ میلیون و ۵۴۶ هزار برگ، در سال ۸۵ معادل ۳ میلیون و ۵۹۹ هزار برگ، در سال ۸۶ معادل ۳ میلیون و ۹۲۵ هزار برگ و در سال ۸۷ معادل ۴ میلیون و ۹۴۴ هزار برگ بوده است.در همین حال، اسناد برگشت داده شده از لحاظ ارزش در سال ۸۰ بیش از ۳۶۸۴ میلیارد تومان، در سال ۸۱ بیش از ۴۵۳۶ میلیارد تومان، در سال ۸۲ بیش از ۶۰۱۴ میلیارد تومان، در سال ۸۳ بیش از ۶۷۰۹ میلیارد تومان، در سال ۸۴ بیش از ۸۸۰۷ میلیارد تومان، در سال ۸۵ بیش از ۱۰۹۲۶ میلیارد تومان، در سال ۸۶ معادل ۱۴۷۶۸ میلیارد تومان و در سال ۸۷ بیش از ۲۰۹۴۲ میلیارد تومان گزارش شده است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد در فروردین ماه امسال در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران حدود ۷/۲ میلیون برگ سند به مبلغی بیش از ۳۲۳۲۱ میلیارد تومان مبادله شد.

در این ماه متوسط شاخص‌های تعداد و مبلغ اسناد مبادله شده به ترتیب به اعداد ۴۷ و ۳/۲۱۴ رسید که در مقایسه با ماه قبل به ترتیب ۷/۴۴ درصد و ۱/۴۵ درصد کاهش و نسبت به ماه مشابه سال ۸۸ به ترتیب ۹/۵ درصد و ۴/۴۱ درصد افزایش داشته است.

در فروردین ماه امسال حدود ۳۰۸ هزار برگ سند به مبلغی بیش از ۱۲۱۱ میلیارد تومان در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران برگشت داده شد. در این ماه متوسط شاخص‌های تعداد و مبلغ اسناد برگشت داده شده به ترتیب به اعداد ۹/۱۰۸ و ۷/۲۱۶ رسید که نسبت به ماه قبل به ترتیب ۵/۴۱ درصد و ۵/۷۴ درصد کاهش و در مقایسه با ماه مشابه سال ۸۸ به ترتیب ۱۷ درصد و ۸/۲۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.

محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی چندی پیش گفته بود: بانک مرکزی به بانک‌ها اعلام کرده است که دسته‌چک‌ها را تنها به افرادی که هیچ‌گونه بدهی معوق، چک برگشتی و موارد مشابه ندارند، ارائه دهد.

بهمنی افزوده بود: در بسته سیاستی سال ۸۹ تاکید شده است که چنانچه اسمی دارای بدهی معوق یا چک برگشتی باشد، حق دریافت دسته چک را ندارد.

حمید تهرانفر، ‌مدیرکل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی نیز چندی پیش با تاکید بر اینکه بانک‌ها در برگشت زدن چک‌های فاقد موجودی تردیدی به خود راه ندهند، گفته بود: برگشت زدن چک‌ها به دلیل مسائل تدارکاتی بانک‌ها نیز قابل قبول نیست.

از هر ۸ چک یکی مهر برگشت خورده است

خبرگزاری ایلنا نیز با ارائه آمار چک‌های برگشتی در اردیبهشت ماه خبر داد از هر هشت برگ چک، یکی برگشت می‌خورد، در حالی که در سال ۸۶ از هر ۲۰ چک مبادله شده یکی برگشت داده می‌شد.

براساس گزارش‌های بانک مرکزی تا پایان اردیبهشت سال جاری حدود ۹/۳ میلیون برگ چک مبادله شده که از این میزان، ۴۷۸ هزار برگ آن در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران برگشت داده شده است، این ارقام نشان می‌دهد که ۱/۱۲ درصد چک‌ها برگشت می‌خورد. علاوه بر این از هر ۸ چک یک برگ آن برگشت داده می‌شود.

در پایان سال گذشته از هر ۹ چک مبادله شده یکی در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران برگشت می‌خورد، اگر به آمار پیش از سال ۸۸ مراجعه کنیم، می‌بینیم که هر چه به عقب‌تر باز می‌گردیم تعداد کمتری از چک‌های مبادله شده برگشت داده می‌شد. به نوعی می‌توان ادعا کرد وضعیت اقتصادی افراد در شرایط بهتری قرار داشت. در سال ۸۷ از هر ۱۳ برگ چک، در سال ۸۶ از هر ۲۰ برگ چک، در سال ۸۵ از هر ۲۲ برگ چک و در سال ۸۴ از هر ۲۰ برگ چک مبادله شده یکی برگشت داده می‌شد. در حالی که این رقم در پایان اردیبهشت ۸۹ به ۸ رسیده است؛ یعنی از هر ۸ برگ چک یکی برگشت می‌خورد.

کارشناسان اقتصادی معتقدند، انتظار می‌رود با ادامه شرایط موجود و رکود حاکم بر اقتصاد ایران و حتی هدفمندی یارانه‌ها که به زودی اجرا خواهد شد، وضعیت اقتصادی کشور به مراتب بدتر شود و تعداد چک‌های برگشتی همچنان افزایش یابد.