شمارش معکوس برای برخورد با تعاونی‌های اعتبار بدون مجوز

عکس ها: حمید جانی‌پور

فاطمه بهادری‌- قائم مقام بانک مرکزی روز گذشته در بیاناتی شدید اللحن، به تعاونی‌های بدون مجوز هشدار داد که تنها تا پایان هفته جاری برای ثبت نام کسب مجوز و قانونمند شدن فرصت دارند. سید حمید پورمحمدی در همایش روز گذشته بانک مرکزی که شرکت‌های تعاونی اعتباری آزاد میهمان آن بودند، به شرکت‌های فوق اعلام کرد: در صورت پر نکردن برگه درخواست مجوز روز شنبه نامشان به رسانه‌ها اعلام می‌شود تا مردم شرکت‌های بدون مجوز را بشناسند.

وی اظهار کرد: تعاونی‌های اعتبار آزاد بدون مجوز تا آخر هفته فرصت دارند درخواست ثبت نامشان را بفرستند، نرخ‌های سودشان را طبق بسته بانک مرکزی کاهش دهند، در غیر این صورت اسامی‌ آنها در روز شنبه به رسانه‌ها اعلام می‌شود.

وی ادامه داد: تعاونی‌هایی که روز پنج‌شنبه برای کسب مجوز اقدام کنند نیز تا ۱۵روز فرصت دارند مدارک لازم را تامین کنند؛ در غیر این صورت اسامی‌شان به رسانه‌ها اعلام می‌شود.

پورمحمدی افزود: پس از این دوره که از امروز به مدت ۴۵ روز طول می‌کشد، اقداماتی برای برخورد با بدون مجوز‌ها انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: برای برخورد با تعاونی‌های متخلف اسامی‌شان در رسانه‌ها منتشر می‌شود. به بانک‌ها بخشنامه می‌شود که هیچ خدمتی اعم از تسهیلات و افتتاح حساب به آنها ارائه نشود. سازمان ثبت هیچ موردی را برایشان ثبت نمی‌کند. نیروی انتظامی ‌هم برخورد می‌کند و شعب آنها را تعطیل می‌کند و اسامی ‌مدیرانشان به ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی اعلام می‌شود.

پورمحمدی خطاب به حضار اظهار داشت: عزم جمهوری اسلامی‌را در مبارزه با شرکت‌های هرمی‌دیدید.

وی ادامه داد: در محافل بین‌المللی به ما می‌گویند با وجود موسسات پولی که تحت نظارت بانک مرکزی نیستند مبارزه‌ای برای جلوگیری از پولشویی نیز وجود ندارد.

قائم مقام بانک مرکزی با تاکید براینکه پس از همایش فرم‌هایی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا تکمیل شود تصریح کرد: با تکمیل این فرم‌ها و تحویل آن به بانک مرکزی و کاهش نرخ‌های سود تا پایان هفته، تعاونی‌ها به مرحله دریافت مجوز وارد می‌شوند.

وی افزود: تعاونی‌ها می‌توانند در چارچوب بانک، موسسه، بانک قرض‌الحسنه، تعاونی اعتبار یا ادغام درخواست خود را به بانک مرکزی ارائه دهند.پورمحمدی با بیان اینکه موسسات انصار المجاهدین، مشیز و ریحانه گستر، مهر و قوامین در حال طی کردن مراحل تبدیل به بانک هستند گفت: بتاجا مجوز گرفته، بنیاد به بانک سینا تبدیل شده و شهر به بانک تبدیل شده است.

وی ادامه داد: اساسنامه مولی الموحدین به شورای پول و اعتبار رفته و مراحل مقدماتی اخذ مجوز کارسازان آینده و میزان نیز طی شده و موسسه عسگریه مراحل ثبتی را پشت سر گذاشته است.

پور محمدی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی همه توان خود را برای بخش تعاون به کار خواهد گرفت، اظهار داشت: اما امروز این بخش دارای نهادهای قانونمند و کارآمدی در حوزه پولی نیست و این وظیفه بانک مرکزی است که در این زمینه اهتمام ورزد.

قائم مقام بانک مرکزی گفت: تا به حال یک هزار و یکصد تعاونی اعتبار تابع مقررات هستند. از این تعداد ۸۰۰ مورد دارای مجوز، ۱۰۰ مورد در شرف صدور مجوز و ۲۰۰ مورد در حال رفع نواقص هستند.

وی ادامه داد: امیدواریم تا پایان ماه مجوز دائم یک هزار و یکصد تعاونی صادر شود.

وی با اشاره به مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار در خصوص افزایش سرمایه به ۴۰۰ میلیارد تومان برای تبدیل شدن به بانک و به سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای تبدیل به موسسه مالی و اعتباری، اظهار داشت: بنا به در خواست ‌محمد عباسی، وزیر تعاون، سرمایه مورد نیاز برای تبدیل تعاونی‌های اعتبار به بانک و موسسه مالی و اعتباری تا دو ماه آینده به ترتیب ۲۰۰ و ۱۰۰ میلیارد تومان است.

به گفته وی، ‌این میزان سرمایه امتیازی است که به بخش تعاون برای ارتقای سطح تعاونی‌های اعتباری داده شده است.

کاهش تورم به علت ساماندهی موسسات بود

رییس کل بانک مرکزی نیز در سخنانی با تاکید بر اینکه ۸۰ درصد موفقیت کشور در کاهش تورم به خاطر ساماندهی موسسات مالی، پولی و ارزی بود، اظهار داشت: مهلت پایان هفته تمدید نخواهد شد.

وی اظهار داشت: اگر روزی نظام پولی و ارزی را منظم کنیم تورم به ۴ الی ۵ درصد می‌رسد و در آن زمان تمامی معاملات را در قالب قرض‌الحسنه با نرخ‌های ۴ الی ۵ درصد انجام خواهیم داد.

گرچه وی برخلاف اظهارات قائم مقامش مهلت دریافت مجوز را دو ماه اعلام کرد، اما به گفته وی از یک سال و نیم گذشته به خاطر ورود تعاونی‌ها و موسسات مالی و اعتباری به شبکه بانکی سرمایه این موسسات را از ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال به ۲ هزار میلیارد ریال کاهش دادیم.

بهمنی در ادامه ضمن اشاره به اعتراض مسوولان بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در اجلاس بانک جهانی بیان کرد: در بانک جهانی معترض شدیم که مسوولان این اجلاس خودشان به تنهایی تصمیم می‌گیرند و هیچ توجهی به حق رای سایر اعضا ندارند. بهمنی خطاب به موسسات و تعاونی‌هایی که تاکنون هیچ اقدامی برای افزایش سرمایه و کسب مجوز نکرده‌اند، گفت: اگر این موسسات نخواهند هیچ اقدامی انجام دهند پس از اتمام مهلت مذکور دیگر هیچ اجازه‌ای برای ادامه فعالیت به آنها نمی‌دهیم.

رییس کل بانک مرکزی در مورد تخفیف مالیاتی به تعاونی‌های مجوزدار، اظهار داشت: بانک مرکزی در این مورد با وزارت اقتصاد صحبت می‌کند.

رییس کل بانک مرکزی با تاکید براینکه با ساماندهی تعاونی‌ها و موسسات مالی و اعتباری حجم ربا در جامعه کاهش می‌یابد، تصریح کرد: دلیل آرامش اقتصاد و کاهش تورم از یک سال و نیم گذشته به خاطر کاهش ربا در جامعه بود، چراکه پول انحرافی از شبکه بانکی خارج شد.

بهمنی تاکید کرد: بانک مرکزی قصد دارد ربا را به صورت کلی از معاملات خارج کند به همین دلیل باید پول کنترل و نظارت شده پرداخت شود.

وی با بیان اینکه نباید اجازه داد تا پول از مسیر و هدف اصلی خارج شود، افزود: اگر پول در مسیر اصلی خود مصرف شود، اثرات مثبتی را به دنبال خواهد داشت.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص سوء‌استفاده برخی از صندوق‌های قرض‌الحسنه از اسامی ائمه و کسب سود از سپرده‌گذاران، ‌گفت: نباید موسسات قرض‌الحسنه با استفاده از اسامی ائمه سود کسب کنند، البته هم‌اکنون دیگر مشابه این موسسات در شبکه بانکی وجود ندارد.

وی گفت: شاید برخی از موسسات به صورت مخفیانه این تخلف را انجام دهند، ولی بانک مرکزی به طور قاطع با تمام آنها برخورد کرده است.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه با تاکید براینکه تعاونی‌ها باید در زمان مقرر نسبت به افزایش سرمایه اقدام کنند، گفت: امکان تمدید مهلت افزایش سرمایه وجود ندارد و در عین حال باید تعاونی‌ها در نظر داشته باشند که زمان کاهش سرمایه بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری بیشتر از این نخواهد بود.

وی ضمن تاکید براینکه بعد از اتمام دوره اعلام شده برای افزایش سرمایه، بانک مرکزی هیچ فرصتی به تعاونی‌ها و موسسات جا مانده نخواهد داد، اضافه کرد: اگر یک نانوایی بخواهد شروع به کار کند، باید برای تمام مراحل از دستگاه‌های ذی‌ربط مجوز دریافت کند و در غیر این‌صورت نمی‌تواند هیچ عملیاتی را انجام دهد.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه اگر این موسسات بسته سیاستی بانک مرکزی را اجرا نکنند درجه آنها کم خواهد شد، گفت: تعاونی‌های اعتباری می‌توانند در قالب قرض‌الحسنه کارگری، کارمندی یا به صورت موسسه مالی و اعتباری فعالیت کنند که تبدیل شدن به بانک قرض‌الحسنه آخرین اقدام آنها می‌تواند محسوب شود.

رییس کل بانک مرکزی با اعلام اینکه هیچ بانکی حق ندارد سود علی‌الحسابی بیشتر از ۱۷ درصد پرداخت کند، گفت: البته در پایان سال بانک‌ها می‌توانند حساب‌های خود را بررسی کنند و اگر توانسته باشند سود بیشتری کسب کنند، می‌توانند آن را با نظارت بانک مرکزی بین مشتریان خود تقسیم کنند که در این رابطه طی روز گذشته کمیته‌ای را برای بررسی ترازنامه بانک‌ها تعیین کردیم تا از این طریق مشخص شود آیا سود اعلام شده از سوی بانک‌ها درست است یا خیر.

ورود اسکناس ۱۰ هزار تومانی از آخر ماه جاری

رییس کل بانک مرکزی که از دیگر حاضرین در همایش بود درحاشیه نیز به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.

بهمنی در خصوص اسکناس ۱۰۰ هزار ریالی نیز از به جریان افتادن این اسکناس‌ها تا آخر خرداد یا اوایل تیرماه خبر داد و گفت: پس از این مرحله به دنبال مجوز چاپ اسکناس درشت تر خواهیم بود.

وی چاپ اسکناس درشت را باعث کاهش هزینه‌های امحا و چاپ اسکناس دانست و در خصوص اینکه آیا وی برای دریافت یارانه انصراف خواهد داد یا خیر گفت: من برای دریافت یارانه از ابتدا فرم پر نکرده‌ام.

این مقام مسوول بانک مرکزی با اشاره به اینکه قانون اصلاح چک هم‌اکنون توسط قوه‌قضائیه دنبال می‌شود، نوسانات نرخ ارز را مربوط به شرایط بازار دانست و گفت: عده‌ای اعلام می‌کردند می‌توانند جلوی نوسانات نرخ ارز را بگیرند در حالی که می‌بینیم نرخ دلار بالا و یورو نیز پایین آمده است.

وی در خصوص وام مسکن کارکنان بانک‌ها اظهار داشت: سقف وام برای ساخت مسکن افزایش یافته و برای وام خرید شرایط سختی در نظر گرفته می‌شود.

حمایت وزیر تعاون از قانونمند کردن تعاونی‌های اعتبار

وزیر تعاون نیز با حمایت از سیاست بانک مرکزی برای ساماندهی تعاونی‌های بدون مجوز اظهار داشت: در حال حاضر یک هزار میلیارد تومان از وجوه مردم در اختیار این تعاونی‌ها است. محمد عباسی با اشاره به جریان مبارزه با شرکت‌های گلدکوئیستی تصریح کرد: حدود یک هفتم پول این شرکت‌ها در کشور باقی مانده و مابقی به کشور‌های خارجی رفته است.

وی با بیان اینکه ۱۵ هزار نفر در بخش تعاونی‌های اعتباری مشغول به کار هستند، افزود: در پیش نویس برنامه پنجم نیز سهم تعاونی‌ها ۱۵ درصد در بخش بازار پولی اعلام شده که پیشنهاد خود من ۲۵ درصد بوده است.

عباسی تصریح کرد: بانک مرکزی دو بار برای تعاونی‌های اعتبار جلسه گذاشتند. در این جا هم از آقای دکتر بهمنی خواهشمندم که بانک و شورای پول و اعتبار اعتمادشان به این بخش تسریع شود و متقاضی را معلق نگذارند.

حاشیه‌ها

از حاشیه‌های قابل تامل در همایش روز گذشته، تعجب شرکت‌های تعاونی اعتبار حاضر در جلسه بود که پس از سخنان توام با جدیت پورمحمدی، قائم مقام بانک مرکزی به صورت سکوتی معنا دار نمود یافت.

در حالی که پورمحمدی از عواقب عدم ارائه درخواست مجوز تا پایان هفته سخن می‌گفت، همه حاضرین با تعجب به سخنان وی گوش می‌دادند. حتی بسیاری از شرکت‌ها در زمان سخنان وزیر تعاون نیز منتظر اعلام حمایت وی از این شرکت‌ها بودند که این انتظار به نتیجه نرسید.

در پایان سخنان رییس کل بانک مرکزی، یکی از مسوولان شرکت‌های تعاونی اعتبار با انتقاد از بهمنی، اظهار داشت: از ابتدای همایش سخنرانان این شرکت‌ها را به مثابه شرکت‌های گلدکوئیستی خطاب کرده‌اند.

وی تصریح کرد با وجود سابقه سی واندی ساله بانکی‌، ندیدم برای اجرای قانون کمتر از یک هفته فرصت دهند که بهمنی در پاسخ به وی اظهار داشت: حتی زمانی‌که برای امتحانی سه ماه فرصت داده شود باز هم در شب امتحان درس می‌خوانیم. در ضمن اینکه در بسته سال گذشته این مهلت تا پایان آذر ماه بود و دیگر قابل تمدید نیست.