بیشترین عملیات بانکی در ایران با خودپرداز انجام می‌شود

از کل تراکنش‌های شبکه بانکی در دی‌ماه ۱۳۸۸ حدود ۷۸ درصد آن توسط خودپردازها انجام شده است، در حالی که بیشترین تراکنش‌ها در سایر کشورها از طریق پایانه‌های فروش یا دستگاه‌های (POS) انجام می‌شود. به گزارش ایلنا، آخرین آمار موجود از نظام‌های پرداخت که مربوط به دی‌ماه سال جاری است، نشان می‌دهد که از مجموع ۱۴۵ میلیون و ۵۷۳ هزار تراکنش انجام شده ۷۸ درصد آن از طریق خودپردازها انجام شده است. نزدیک به ۱۳ درصد تراکنش‌ها نیز توسط پایانه‌های فروش و ۹ درصد از طریق پایانه‌های شعب ثبت شده است.

این در حالی است که استانداردهای جهانی خلاف آن چیزی است که در نظام بانکی ایران رخ می‌دهد. در کشورهای پیشرفته بیشترین تراکنش‌ها از طریق پایانه‌های فروش انجام شده و کمترین تراکنش‌ها نیز توسط خودپردازها ثبت می‌شود، اما در ایران به دلیل عدم فرهنگ‌سازی مناسب و نبود زیرساخت‌های مخابراتی و قطعی مداوم دستگاه‌ها هنوز هم افراد استفاده از وجوه نقد را به پایانه‌های فروش ترجیح می‌دهند.

بیشترین تراکنش‌های انجام شده در خودپردازها توسط بانک‌های ملی، صادرات و کشاورزی رخ داده است. تعداد تراکنش‌های این سه بانک به ترتیب ۵/۴۳ میلیون، ۳۰ میلیون و ۴/۱۰ میلیون تراکنش ثبت شده است. در میان بانک‌های خصوصی بیشترین تراکنش‌ها از طریق خودپردازها در بانک اقتصاد نوین با ۴/۲ میلیون تراکنش انجام شده است، علاوه بر این بررسی آمار مربوط به تعداد تراکنش‌های انجام شده نشان می‌دهد که ۳۰ درصد تراکنش‌ها در تهران و ۷۰ درصد آن در سایر استان‌های کشور ثبت شده است.

در بخش پایانه‌های فروش نصب شده در مراکز خرید برای پرداخت وجوه از طریق الکترونیک این‌بار یک بانک خصوصی در راس تمامی بانک‌ها قرار دارد. بانک پارسیان با ۸/۴ میلیون تراکنش بالاترین رتبه را در حلقه تمامی بانک‌ها به دست آورده است. پس از این بانک، بانک‌های صادرات با ۴/۴ میلیون و بانک ملی ۸/۲ میلیون تراکنش در رتبه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند. اگر بخواهیم آمار تراکنش‌های انجام شده تا پایان دی‌ماه سال جاری را از منظری دیگر بسنجیم در خواهیم یافت که از مجموع تراکنش‌های انجام شده از طریق پایانه‌های فروش ۳۷ درصد در تهران و ۶۳ درصد مابقی آن در استان‌های دیگر رخ داده است.

علاوه بر این دو مورد، افراد می‌توانند از طریق پایانه‌های شعب نیز اقدام به انتقال وجه کنند پایانه‌های موجود در داخل شعب این مزیت را دارا هستند. تا پایان دی‌ماه سال جاری نزدیک به ۱۳ میلیون تراکنش از طریق پایانه‌های شعب ثبت شده است که از این میزان حدود چهار میلیون آن در تهران و نزدیک به ۹ میلیون در سایر استان‌ها انجام شده است؛ به بیان دیگر ۳۱ درصد تراکنش‌ها در تهران و ۶۹ درصد آن در ۲۹ استان دیگر انجام شده است. در این تراکنش‌ها از طریق پایانه‌های شعب سه بانک دولتی ملی، صادرات و کشاورزی رخ داده است. میزان تراکنش‌های انجام شده در این بانک‌ها به ترتیب حدود ۹/۹ میلیون، یک میلیون و دیگری ۴۷۴ هزار تراکنش بوده است. بیشترین تراکنش ثبت شده از طریق پایانه‌های شعب بانک‌های خصوصی به بانک پاسارگاد با ۶۹ هزار تراکنش تعلق دارد که این رقم در مقایسه با بانک‌های دولتی در حد بسیار پایینی است.

آمار ارائه شده در تارنمای بانک مرکزی بیانگر این نکته است که علاوه بر حرکت نظام بانکی ایران خلاف آنچه در حوزه بانکداری الکترونیکی سایر کشورها رخ می‌دهد، تعداد تراکنش‌های تهران در هر سه گروه خودپردازها، پایانه‌های فروش و پایانه‌های شعب در مقایسه با سایر استان‌ها در حد بسیار بالاتری قرار دارد. بنابراین شبکه بانکی باید برای تشویق افراد در این استان‌ها به استفاده از عملیات بانکداری الکترونیک گام بردارد؛ هرچند قطعی پی‌درپی دستگاه‌های الکترونیک به عنوان مانعی برای استفاده از روش‌های پرداخت محسوب می‌شود.