شبکه بانکی در شرایط فعلی سودده نیست
بانک‌ها این روزها در صدر مباحث اقتصادی قرار دارند و شاید بتوان گفت که هر روز کارشناسان اقتصادی با نگرانی از وضعیت بانک‌ها سخن می‌گویند. در این میان رییس کل بانک مرکزی نیز در گفت‌وگو با ایلنا به نوعی اظهارنظرهای کارشناسی را تایید می‌کند. او در خصوص میزان سود خالص بانک‌ها می‌گوید: «بانک‌ها در شرایط فعلی سود نمی‌کنند.»
بهمنی با اشاره به مطالبات معوق بانک‌ها می‌افزاید: «مگر می‌شود بانک‌ها با وجود ۴۸ هزار میلیارد تومان مطالبات معوق، در پایان سال سود داشته باشند.»
به گفته وی، اخیرا بحث‌هایی در برخی رسانه‌ها مبنی بر سودآوری بانک‌ها مطرح شده که این گفته‌ها به هیچ‌وجه درست نیست.
البته این واقعیت را باید پذیرفت که باز کردن کیسه منابع بانکی در چند سال گذشته بانک‌ها را به نقطه بحران نزدیک کرده است، اما این که آیا بانک‌ها از سوددهی جا مانده‌اند پرسشی است که گزارش‌های موجود از فعالیت‌های بانکی تا حد زیادی جواب منفی به آن می‌دهد. پاسخ‌هایی که اگر صحت داشته باشند باید گفت که بانک‌ها آنچنان هم زمین‌گیر نشده‌اند و اگر بپذیریم بحران گریبان بانک‌ها را گرفته است دیگر نمی‌توان به اطلاعات موجود در مورد سود بانک‌ها اطمینان کرد.
شتاب سود بانک‌ها کاهش یافته است
اظهار نظرها در خصوص سودده نبودن بانک‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که آخرین آمار ارائه شده نشان می‌دهد، سود بانک‌ها از عملیات بانکی در شرایط قابل قبولی قرار دارد، اگرچه در برخی بانک‌ها فراز و فرودهایی در عملکرد چهارساله در خصوص میزان سود دیده می‌شود.
به گزارش ایلنا براساس آخرین گزارش از عملکرد نظام بانکی کشور در سال ۱۳۸۷، از مجموع ۱۸ بانک فعال ۹ بانک دچار نوسان سود شده‌اند. از این ۹ بانک تنها بانکی که در دو سال پی‌درپی سود نداشته است بانک سپه است. سود خالص این بانک پس از کسر مالیات در سال‌های ۸۶ و ۸۷ صفر شده است. بانک‌های ملی و مسکن نیز دچار کاهش سود شده‌اند، با این تفاوت که سود خالص بانک ملی از سال ۸۵ کاهش یافته، اما این اتفاق در بانک مسکن در سال ۸۶ اتفاق افتاده است و همچنان ادامه دارد. سود خالص بانک ملی در سال ۸۷ نسبت به سال ۸۴ حدود ۶۳ درصد و سود بانک مسکن در سال ۸۷ نسبت به ۸۵ حدود ۳۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. این شاخص در بانک‌های سامان و تجارت نیز با کاهش مواجه شده است. سود خالص این دو بانک تا سال ۸۶ صعودی بوده و در سال ۸۷ با کاهش همراه شده است.
سود بانک سامان و بانک تجارت در سال ۸۷ نسبت به سال قبل از آن به ترتیب حدود ۱۴ و ۲۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.
بانک‌های صادرات، صنعت و معدن، کشاورزی و پست‌بانک از جمله بانک‌هایی هستند که عملکرد آنها در کسب سود تا سال ۸۶ کاهش و در سال ۸۷ روند صعودی داشته است.
در بعضی از بانک‌های گروه اخیر، سود خالص کسب شده در سال ۸۷ نسبت به سال ۸۴ بیشتر و در برخی کمتر از رقم ثبت شده در سال ۸۴ است. بانک‌های صنعت و معدن و کشاورزی از جمله بانک‌هایی هستند که سودشان در سال ۸۷ نسبت به سال قبل از آن رشد کرده؛ اما سود حاصل شده هنوز هم به میزان آن در سال ۸۴ نرسیده و کمتر از رقم ثبت شده در آن سال است. سود خالص بانک کشاورزی در پایان سال ۸۷ حدود ۱۲۰ میلیارد ریال ذکر شده، در حالی که سود این بانک در سال ۸۴ حدود ۷۰۸ میلیارد ریال بوده است. به بیانی دیگر سود این بانک در سال ۸۷ نسبت به سال ۸۴ حدود ۸۳ درصد کاهش نشان می‌دهد؛ اگرچه افزایش سود در این بانک آغاز شده است. در بانک صنعت و معدن نیز همین روال ادامه دارد با این تفاوت که سود حاصل شده در سال ۸۷ نسبت به سال ۸۴ حدود ۳۵ درصد کاهش دارد.
وضعیت پست‌بانک با دو بانک اخیر یعنی بانک‌های کشاورزی و صنعت و معدن تفاوت دارد، زیرا اگرچه سود پست‌بانک از سال ۸۴ به بعد دچار کاهش شده، اما سود حاصل شده در سال ۸۷ رشد یافته است. مقایسه این دو رقم نشان می‌دهد که سود خالص پست‌بانک نسبت به سال ۸۴ حدود ۴۳۰ درصد افزایش داشته است. بانک صادرات دیگر بانکی است که پس از طی یک دوره کاهش در سود، روند صعودی در سال ۸۷ را تجربه کرده است. میزان سود اعلام شده برای این بانک در سال ۸۷ به قدری بالا است که تعجب همگان را برمی‌انگیزد.
عملکرد بانک صادرات در این سال بیانگر کسب ۵ هزار و ۵۲۷ میلیارد ریال سود است که در فاصله زیادی با بانک‌های دیگر قرار دارد. به عبارت دیگر بررسی آمار کل شبکه بانکی درباره سود خالص پس از کسر مالیات نشان می‌دهد که هیچ بانکی نتوانسته چنین سودی را کسب کند. سود حاصل شده در بانک صادرات براساس آمار اعلامی خود بانک با بانک پارسیان که حدود سه هزار و ۳۲۴ میلیارد ریال است نزدیک به دو هزار و ۲۰۳ میلیارد ریال فاصله دارد. سود ۵/۵ هزار میلیارد ریالی در حالی کسب شده که سود این بانک در سال ۸۶ حدود ۹۸ میلیارد ریال ذکر شده است. آمار سود خالص بانک در سال ۸۷ نسبت به سال قبل از آن حدود ۵۵۴۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. همین امر منجر به ایجاد شبهه در عملکرد این بانک می‌شود. بانکی که گفته می‌شود درصد قابل توجهی از منابع خود را در قالب مطالبات معوق از دست داده است؛ مطالباتی که به دلیل محاسبه آنها در ردیف مطالبات سررسید گذشته و مشکوک‌الوصول، چندان امیدی به بازپس‌گیری آنها نیست.
بررسی عملکرد دیگر بانک‌ها گویای روندی معقول در کسب سود است که اگرچه روند آن شتابان نیست، اما همچنان عملیات بانکداری را سودده نشان می‌دهد. با این حال رییس کل بانک مرکزی معتقد است که با وجود ۴۸ هزار میلیارد تومان مطالبات معوق بانک‌ها نمی‌توانند سود داشته باشند.
اگر گفته بهمنی را به عنوان رییس کل بانک مرکزی درست تلقی کنیم پس باید بپذیریم برخی از بانک‌هایی که عملکردشان در وضعیت فعلی سودده است در اظهار آمار دقیق و درست به بانک مرکزی غفلت کرده‌اند. در صورت درست بودن این امر، بانک مرکزی نباید اجازه انتشار چنین آمار و ارقامی را که صحت آنها با اما و اگر همراه است بدهد.
ارسال نظر