مهدی کاویانی سیر

با گسترش استفاده از اینترنت در کشور و دسترسی تعداد زیادی از مردم به این شبکه جهانی و همچنین گسترش ارتباطات الکترونیکی بین افراد و سازمان‌های مختلف از طریق دنیای مجازی، بانک‌ها نیز به این فکر افتادند که دیگر استفاده از ابزارهایی مانند بانکداری تلفنی،... دستگاه‌های خودپرداز‌، پایانه‌های فروش یا همچنین معرفی و تبلیغ خدمات و محصولات بانکی از طریق وب‌سایت‌های‌شان نیازهای مشتریان را برطرف نمی‌کند بلکه پاسخگویی به این نیازها یک حرکت جدی به سمت یکی از زیر شاخه‌های بانکداری الکترونیک با نام ( بانکداری اینترنتی) می‌باشد تا این امکان بتواند خدماتی مشابه آنچه به صورت حضور فیزیکی در شعب بانک‌ها به مشتریان داده می‌شود را این بار در دنیای مجازی (‌اینترنت‌) ارائه نماید.

اما در حالی که نظام بانکی ایران و مشتریان آن هنوز در رفع مسائل و مشکلات ناشی از دستگاه‌های خودپرداز یا پایانه‌های فروش و... که سال‌ها از تاریخ مصرف آنها گذشته‌، سرگردان مانده‌اند‌، تعدادی از بانک‌ها مخصوصا بانک‌های خصوصی که در این امر پیشتاز بوده‌اند‌، با ارائه خدمات روی وب سایت شان به مشتریان بانک خود این امکان را می‌دهند تا آنها از طریق اینترنت و با وارد شدن به وب‌سایت بانک به انجام امور بانکی خودشان بپردازند.

آنچه که هم‌اکنون بانک‌ها به عنوان خدمات الکترونیکی مخصوصا بانکداری اینترنتی به مشتریان خود می‌دهند‌، کپی‌برداری ناقصی از بانکداری مدرن جهان امروز است که از دلایل متعددی از جمله فقدان زیرساخت‌های تکنیکی‌، قانونی و فرهنگی لازم نشات می‌گیرد‌. موضوع فرهنگ و سواد جامعه همیشه مهم بوده است‌، کشورهایی که قبل از راه‌اندازی چنین سیستم‌هایی اقدام به فرهنگ‌سازی نموده اند نسبت به سایر کشورها راحت‌تر از این خدمات استفاده می‌کنند و با مشکلات کمتری مواجه هستند‌. علاوه بر فرهنگ‌، چالش دیگری که بانک‌ها نیز با آن مواجه هستند خرید و استفاده ازسیستم‌های پیشرفته امروزی بدون توجه به زیر‌ساخت‌های فنی و ارتباطی و مخابراتی موجود در کشور است.

گسترش استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی برای بانک‌ها هم یک تهدید است و هم یک فرصت به شمار می‌رود‌. از آنجایی که موفقیت بانکداری اینترنتی اساسا به مشتریان آن وابسته است،‌ می‌توان اعتماد مشتری را از مسائل اساسی در رشد و توسعه بانکداری اینترنتی به حساب آورد.

بانک‌هایی که در ارائه این نوع خدمت ضعیف عمل کنند یا حتی از رقبای خود عقب بیفتند‌، نهایتا با شکست مواجه می‌شوند و در معرض از دست دادن مشتریان خود قرار می‌گیرند و بانک‌هایی که با قدرت و سرعت بیشتری به سوی ارائه این قبیل خدمات اینترنتی گام برمی‌دارند‌، فرصت آن را خواهند داشت که مشتریان بیشتری را جذب کنند.

اینترنت هم مانند تمامی‌ فناوری‌های دیگر مسائل‌، مشکلات و هزینه‌های مربوط به خود را دارد‌. شاید مهمترین نگرانی بانک‌ها و مشتریان تهدید امنیت باشد؛ چراکه بانکداری اینترنتی دسترسی به سیستم‌های درونی بانک را از طریق شبکه‌های عمومی ‌افزایش می‌دهد و همیشه خطر نفوذ هکرها و انتشار ویروس به شبکه‌های داخلی بانک وجود خواهد داشت‌. از سوی دیگر وابستگی بانک‌ها به تامین‌کنندگان خدمت و فروشندگان نرم‌افزار که طراحی و پیاده‌سازی این امکانات را برعهده دارند را افزایش خواهد داد‌.

در حال حاضر از تعداد ۱۹ بانک دولتی و خصوصی اکثر این بانک‌ها به خدمات اینترنتی مجهز شده‌اند و این امکان را به مشتری می‌دهند که با مراجعه به وب سایت این بانک‌ها از آخرین مانده حساب‌، انتقال وجوه بین حساب‌های خودشان و... آگاه شوند.