معاون اقتصادی بانک‌مرکزی از بررسی طرحی جدید و متفاوت برای نجات اقتصاد کشور از شرایط رکود تورمی‌ فعلی خبر داد.

رامین پاشایی فام در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهارداشت: اصولا توجه به تورم، بدون توجه به عامل‌های دیگر چندان پاسخگو نخواهد بود؛ بنابراین لازم است تا برای انجام هرگونه تصمیم‌گیری در این بحث، ۳ متغییر مهم کلان اقتصادی؛ یعنی رشد تولید، نرخ بیکاری و نرخ تورم در کنار یکدیگر دیده شوند. وی اضافه کرد: برای در کنار هم دیدن این سه متغییر لازم بود تا از بین مدل‌های بسیار موجود، مدلی انتخاب شود که یکی از آنها «نایرو» (NAIRU) که مخفف (Non Acceleration Inflation Rate of Unemployment) است.

معاون اقتصادی بانک‌مرکزی افزود: نایرو اشاره به نرخ بیکاری دارد که در آن شرایط، تورم غیرشتابنده حاکم باشد.

پاشایی فام اضافه کرد: تولیدی که در آن تورم شتاب نگرفته باشد، «تولید بالقوه» و همچنین نرخ بیکاری که تورم در آن شتاب نگرفته باشد «بیکاری نایرو» یا «بیکاری تعادلی» نام دارد.

معاون اقتصادی بانک‌مرکزی با بیان اینکه تولید یا بیکاری در شرایطی که تورم شتاب گرفته باشد، پایدار نخواهد بود، افزود: در این شرایط نرخ بیکاری از حالت معمول خود خارج شده است.

وی افزود: نرخ بیکاری نایرو و تولید بالقوه به شرایطی گفته می‌شود که تورم از حالت شتابنده خارج شده و به حالت سکون در آید.

پاشایی فام خاطرنشان کرد: در یک جامعه مطلوب برای سیاستگذار اقتصادی، مهم این است که سطح بیکاری متناظر با نایرو و سطح تولید بالفعل متناظر با سطح تولید بالقوه (تعادلی) باشد.

وی افزود: بنابراین در این روند سعی می‌شود تولید بالقوه افزایش و نایرو به اصطلاح کاهش یابد.

معاون اقتصادی بانک‌مرکزی گفت: مطالعات نشان داده که در اقتصاد ایران طی ۳ یا ۴ سال گذشته نرخ بیکاری اعلام شده زیر نرخ نایرو است.

وی افزود: این به این معنی است که نرخ بیکاری، مستمر و پایدار نیست و به سطح نرخ بیکاری نایرو باز می‌گردد. در حال حاضر نیز تقریبا این اتفاق رخ داده به این شکل که نرخ بیکاری روند صعودی خود را به سمت نایرو طی می‌کند.

پاشایی فام اضافه کرد: همین مقوله در خصوص تولید بالفعل و بالقوه نیز وجود دارد.

وی با بیان اینکه ممکن است سطح تولید بالفعل از بالقوه بالاتر رود، افزود: در شرایط خاصی که متاثر از محرک‌های اقتصادی به متغیرهای کلان اقتصادی فشار وارد می‌شود؛ به نحوی که تولید از سطح بالقوه آن بالاتر می‌رود یا بیکاری به سطح پایین‌تر افت می‌کند، به دلیل چسبندگی‌های موجود، در بلندمدت آنها به جایگاه قبلی خود باز می‌گردند و عملا این سیاست‌ها بی‌اثر می‌شوند.

معاون اقتصادی بانک‌مرکزی یادآور شد: در این شرایط مهم این است تا اولا مسیر نرخ بیکاری متناظر با سطح نایرو و تولید بالقوه متناظر با تورم غیرشتابنده را پیدا کنیم و ثانیا تمام تلاشمان را به کار بگیریم تا به جای افزایش تولید بالفعل یا کاهش بیکاری، تولید بالقوه را افزایش داده و نرخ بیکاری متناظر با نایرو را کاهش دهیم.

پاشایی فام با بیان اینکه نایرو چیزی جز تعادل‌های اقتصاد نیست، افزود: ممکن است اقتصاد در کوتاه مدت از مسیر تعادلی خود خارج شده و نرخ بیکاری پایین تر از نرخ تعادلی یا نایرو و سطح تولید بالفعل هم بالاتر از سطح تولید بالقوه قرارگیرد، این یک پدیده کوتاه مدت، ‌گذرا و غیرپایدار خواهد بود.

وی با بیان اینکه بانک‌مرکزی برای اینکه نگاه یک جانبه به مسائل نداشته باشد و در کنار مقوله پولی، به جنبه‌های تولید و ساختار اقتصادی نیز توجه داشته باشد، به سراغ مدل نایرو رفته است.

معاون اقتصادی بانک‌مرکزی خاطرنشان کرد: این مدل یک مدل جا افتاده و متداول است که براساس مطالعات صورت گرفته روی آن، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نیز برای برخی کشورها از این مدل استفاده کرده‌اند.