کارشناسان نظر می‌دهند:
تاثیر چک‌پول‌ها در رشد نقدینگی
رییس‌جمهوری در آخرین مصاحبه خود پیرامون علل رشد نرخ تورم در کشور از عرضه بی‌رویه چک پول به بازار توسط بانک‌ها خبر داد و گفت: چک‌پول‌هایی که تولید شده عمدتا خلاف قانون بود، چرا که بانک‌ها می‌توانند ۴۰درصد از دارایی‌های نقدی خود را چک پول کنند در حالی که این رقم ۲۰۰درصد افزایش یافت.
لیلا اکبرپور
رییس‌جمهوری در آخرین مصاحبه خود پیرامون علل رشد نرخ تورم در کشور از عرضه بی‌رویه چک پول به بازار توسط بانک‌ها خبر داد و گفت: چک‌پول‌هایی که تولید شده عمدتا خلاف قانون بود، چرا که بانک‌ها می‌توانند ۴۰درصد از دارایی‌های نقدی خود را چک پول کنند در حالی که این رقم ۲۰۰درصد افزایش یافت. دکتر احمدی‌نژاد با یادآوری اینکه میزان استفاده چک پول‌ها در سال ۸۳ معادل ۴درصد بود، ادامه داد: امروز میزان استفاده چک پول‌ها به ۴۸درصد رسید و در ۶ ماه اول سال‌جاری بانک‌ها به وسیله چک پول ۱۲۰هزار میلیارد تومان قدرت خرید ایجاد کردند.
به گفته رییس‌جمهوری، ۷۰درصد این قدرت خرید ایجاد شده برخلاف قانون پولی و بانکی کشور بوده است.
آخرین آمار چک‌های فروخته شده بانکی
چک‌های بانکی به عنوان وسیله خلق پول نقش مهمی در نقدینگی جامعه دارند و بر اساس آخرین آمار رسمی خالص انواع چک‌های بانکی فروخته شده، مانده سال ۸۵ معادل ۱۳۴هزار و ۵۵۶میلیارد ریال بود که با ۲۷درصد کاهش در پایان خرداد ماه سال ۸۶ به ۹۸هزار و ۳۱۵میلیارد ریال رسید. این آمار نشان می‌دهد به رغم رشد نرخ تورم، روند خلق پول توسط چک‌پول رشد منفی داشته است، آنچه رییس‌جمهوری اعلام کرده‌اند می‌تواند بعد از این تاریخ باشد که آمار رسمی از مقدار آن اعلام نشده است، اما مهدی تقوی، اقتصاددان کشورمان در خصوص تاثیر پول بر رشد نرخ تورم گفت: پول عامل مهمی در ایجاد تورم نیست. او با اشاره به اینکه بسیاری از کارشناسان هنوز معتقد به نظریه مقداری پول کلاسیک هستند، ادامه داد: اقتصاد ایران دچار رکود تورمی است.
تقوی خاطرنشان کرد: وقتی نرخ تورم و بیکاری هر دو افزایش یابد منحنی فیلیپس شیب مثبت پیدا می‌کند در حالی که نظریه رشد نقدینگی موجب رشد نرخ تورم می‌شود، شیب منحنی فیلیپس منفی است.
این اقتصاددان یادآور شد: اقتصاددانان غرب اولین بار بعد از افزایش قیمت نفت اوپک پدیده رکود تورمی را تجربه کردند، در سال ۱۹۷۴ نرخ تورم و بیکاری هر دو افزایش یافت و اصطلاح تورم رکودی باب شد.
او در خصوص ویژگی‌های این پدیده افزود: تورم رکودی ناشی از عرضه پول نیست.
تقوی با بیان اینکه نرخ پس‌انداز ۵/۳۴درصد از درآمد است، گفت: در حالی که ۷۰درصد از دهک‌های اجتماعی زیر خط فقر زندگی می‌کنند تقاضا برای خرید ندارند و ۳دهک بالا که بیشترین سهم درآمدی در کشور را در دست دارند آنقدر تاثیرگذار بر رشد نرخ تورم نیستند.
تقوی در خصوص عرضه چک پول توسط بانک‌ها گفت: چک پول حمل پول را تسهیل می‌کند، چرا که گرفتن به فرض ۲میلیون تومان پول نقد از بانک، حمل چند بسته اسکناس را تحمیل می‌کند که مشتری راغب است به جای اسکناس، چک پول دریافت کند و بانک‌ها برای پاسخگویی به نیاز مشتری اقدام به عرضه چک پول کردند.
او خاطرنشان کرد، اما بانک‌ها به همان اندازه که چک پول به بازار عرضه می‌کنند به همان اندازه پول بلوکه می‌کنند تا روی عرضه آن تاثیر منفی نداشته باشند.
او در خاتمه یادآور شد: در بسیاری از موارد بانک‌ها اسکناس کافی برای پرداخت به مشتری ندارند و خود این امر استقبال از عرضه چک‌پول را دوچندان کرده است.
غفلت رییس کل بانک مرکزی
رییس‌جمهوری در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص عرضه بی‌رویه چک‌پول‌ها به بازار به ویژه به بخش خرید و فروش گفت: تخلفاتی را که درخصوص انتشار چک‌پول‌ها مشاهده کردم به رییس کل بانک مرکزی منتقل کردم و از او خواستم تا پیگیری کند، آقای مظاهری نیز پس از پیگیری این امر را تایید کرد و قرار شد این مساله مورد بررسی قرار گرفته و از تحمیل نقدینگی به بازار جلوگیری شود.
ایرج ندیمی، نایب رییس اول کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص گفت: به اقتصادی که مسوولان ارشد آن از بدیهی‌ترین موضوع بی‌خبرند باید به تردید نگاه کرد.
او افزود: عرضه چک‌پول به بازار و تاثیر آن در رشد نقدینگی مساله جدید و پدیده نوینی نیست که به تازگی کشف شده باشد، بلکه بارها به مسوولان اقتصادی کشور این مساله یادآوری شده بود و اینکه رییس کل بانک مرکزی به تازگی به اهمیت این موضوع پی‌برده باشد جای سوالات متفاوتی دارد. او در خصوص گفته‌های رییس‌جمهوری در مورد علل تورم در کشور گفت: دیگر دوره سخنرانی تمام شده و مردم انتظار دارند مسوولان مسائل مملکت را حل کنند و مرد عمل باشند، اینکه هنوز از دلایل بی‌شمار تورم بگوییم و انگشت اتهام به سوی دیگران نشانه رویم دردی از مردم دوا نمی‌کند.
چاپ اسکناس درشت‌تر
دکتر طبیبیان، رییس سابق موسسه عالی بانکداری نیز درخصوص نقش چک‌پول در رشد نقدینگی و تورم گفت: آن قدر مسائل کلان سیل‌آسا در ایجاد تورم کشورمان دخیل هستند که اشاره به چک‌پول مطلب جزئی است. وی با اشاره به اینکه هزینه چاپ و تولید چک‌پول گران است، ادامه داد: بانک‌ها در مقابل رفع نیازهای مردم به پول اقدام به عرضه چک‌پول کردند. چون پول ملی پاسخگوی هزینه‌ها نیست و مردم برای رفع نیاز خود نیازمند پول بیشتری هستند که حمل آن به مراتب سخت‌تر است.
او افزود: قدرت خرید پول ملی ما پایین است و مردم و بانک ناگزیر به استفاده از چک‌پول هستند.
او یادآور شد: طبق عرف بانک‌ها هر زمان چک‌پول به بانک برگردد، باید از بین رفته و از رده خارج شود و اگر تاثیر آن در رشد نقدینگی و تورم پررنگ شده به خاطر عدم چاپ و نشر اسکناس با رقم بیشتر است.
ارسال نظر