لیلا اکبرپور - مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری از آغاز بیمه طلایی بازنشستگان با اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومانی از سوی دولت خبر داده و گفته است: این طرح با انعقاد قراردادی با بیمه‌ آتیه سازان حافظ که مجری طرح بیمه تکمیلی بازنشستگان بود، اجرا می‌شود. البته، طبق ماده ۶۶ قانون تاسیس بیمه مرکزی و بیمه‌گری در کشور، عرضه بیمه جز به ‏وسیله موسسات بیمه، نمایندگان و دلالان رسمی دارای مجوز از سوی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران ممنوع است. جدا از سیاست بیمه مرکزی (به عنوان نهاد حاکمیتی بیمه) در ممانعت از خود بیمه‌گری سازمان‌ها و نهادها، بیمه آتیه‌سازان حافظ هنوز موفق به دریافت مجوز از بیمه مرکزی نشده و شنیده‌ها حاکی از آن است که بیمه مرکزی با جدیت به دنبال جلوگیری از فعالیت این موسسه از طریق قوه‌قضائیه است.

معاونت طرح و توسعه بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۸۸ به صراحت اعلام کرده بود: «سیاست مقام ناظر صنعت بیمه بر ممانعت از خود بیمه‌گری سازمان‌ها و نهادها تاکید دارد.» بسیاری از سازمان‌ها و نهادها عملیات بیمه‌ای انجام می‌دهند، اما این عملیات در قالب یک شرکت بیمه تجاری انجام نمی‌شود و تمهیداتی اندیشیده شده است که این فعالیت‌ها در قالب شرکت‌هایی باشد که از بیمه مرکزی دارای مجوز هستند.

پیرو اجرای این سیاست، نیروهای مسلح که تا آن زمان عملیات بیمه‌ای گسترده درون‌سازمانی انجام می‌دادند، با اخذ مجوز از بیمه مرکزی در قالب یک شرکت بیمه فعال شدند. با این اقدام، حجم عظیمی از پرتفوی بیمه‌ای که تا آن زمان در داخل وزارت دفاع بود با تاسیس یک شرکت بیمه تجاری به درون صنعت بیمه منتقل شد.

منابع و مصارف صندوق بازنشستگی کشوری

هرچند طبق گفته مسوولان سازمان و صندوق بازنشستگی کشوری طرح بیمه طلایی بازنشستگان با تخصیص ۱۰۰میلیارد تومانی دولت اجرا می‌شود اما آمارها نشان می‌دهد که دولت‌ها همواره بزرگ‌ترین بدهکار صندوق بازنشستگی کشور بوده و هستند.

آمار و اطلاعات موجود نشان می‌دهد هر چند منابع و مصارف صندوق بازنشستگی کشوری همواره نزدیک به یکدیگر بوده‌اند، اما این واقعیت طی سال‌های گذشته وجود داشته که درآمدها همیشه بر اساس پیش‌بینی‌های آماری قابل وصول نبوده و صندوق مستمرا از دولت بابت سهم کارفرمایی مطالبات زیادی داشته است؛ یعنی درآمدها توان پاسخگویی هزینه‌های صندوق را ندارد.

درآمدهای صندوق از وجوه ناشی کسور بازنشستگی سهم کارمند و کارفرما و همچنین وجوه ناشی از سرمایه‌گذاری‌های صندوق بازنشستگی کشوری تامین می‌شود و عمده مصارف وجوه صندوق بازنشستگی مربوط به پرداخت حقوق و مستمری بیش از یک میلیون بازنشسته و وظیفه بگیران آنها است. بدون تردید عدم ورود بخشی از این درآمدها در چرخه فعالیت‌های اقتصادی صندوق می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را برای اداره آن و اجرای طرح‌های بهبود معیشت بازنشستگان فراهم آورد.

این در حالی است که باید دید آیا صندوق توان ارزیابی ریسک‌ها و مدیریت پرتفوی بیمه‌های درمان بازنشستگان را دارد؟ آیا قرارداد با چند بیمارستان و حضور کارگزار در بیمارستان‌ها برای ارائه خدمات به بازنشستگان کافی است؟ آیا ارائه خدمات به بیمه‌گذاران نیازمند علم بیمه‌گری و اجرای درست عملیات بیمه‌گری نیست و هر سازمانی می‌تواند بیمه‌گری کند؟ آیا صلاحیت مدیران صندوق بازنشستگی کشوری در امر بیمه‌گری، توسط بیمه مرکزی ایران که مسوول این امراست تایید شده است؟

هرگونه اقدام غیرحرفه‌ای به خاطر نداشتن دانش بیمه‌گری که منجر به زیان صندوق و در نهایت عدم توانایی او در پاسخ به وظایفش شود بدون تردید دودی است در چشم بازنشستگان که امروز هم با کمترین رفاه زندگی می‌کنند.

بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴

وقتی بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴ توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، ایشان در آن به صراحت اعلام کردند شرکت‌های بیمه دولتی به استثنای بیمه مرکزی و شرکت بیمه ایران به بخش خصوصی واگذارشوند. یکی از دلایل این درایت این بود که بیمه ایران به عنوان تنها بیمه دولتی مسوول اجرای طرح‌های خاص دولت در امور بیمه‌گری باشد و بیمه مرکزی به عنوان تنها نهاد حاکمیتی برعملکرد صنعت بیمه درکشور نظارت داشته باشد، اما حکایت طرح بیمه طلایی فرهنگیان که ابتدا توسط بیمه دانا و سپس بیمه ایران اجرا شد بعد از عدم ایفای تعهدات وزارت آموزش و پرورش و مطالبات بیمه ایران از این وزارتخانه بیمه طلایی فرهنگیان برای سال بعد تمدید نشد. حال این سوال مطرح می‌شود چرا وزارت آموزش و پرورش حق بیمه خود را نپرداخت و چرا آن زمان دولت بودجه‌ای برای اجرای این طرح تخصیص نداد؟

فعالیت غیرقانونی آتیه‌سازان حافظ

بارها و بارها بیمه مرکزی ایران به صراحت اعلام کرده است تاکنون آتیه سازان حافظ نتوانسته با رعایت ضوابط بیمه مرکزی مجوزفعالیت درامربیمه‌گری را بگیرد و همواره با دلایلی که فاقد ارزش قانونی است از این امر خودداری کرده‌ و فعالیت آن غیرقانونی است.

شرکت آتیه‌سازان حافظ که از ۱۰ سال پیش برای ارائه خدمات بیمه‌های تکمیلی درمان تاسیس شد با برنده شدن در مناقصه بیمه تکمیلی بازنشستگان کشور توانست پرتفوی بیمه دانا را تصاحب کند، اما با توجه به اینکه این شرکت هنوز از جانب بیمه مرکزی در این چند سال مجوز فعالیت دریافت نکرده است این سوال به وجود می‌آید که صندوق بازنشستگی کشوری بر اساس چه ضمانت‌نامه‌ای به انعقاد قرارداد با این شرکت بیمه‌ای می‌پردازد؟

این درحالی است که پس از هشدارهای بیمه مرکزی به آتیه سازان حافظ برخی از بازنشستگان عضو این بیمه نسبت به آینده این شرکت نگران شدند.

واکنش سازمان بیمه خدمات درمانی به صحبت‌های مسوولان بیمه مرکزی قابل‌توجه است به طوری که بیمه خدمات درمانی در تاریخ ۴ تیر ۹۰ اطلاعیه‌ای را منتشر کرد که در آن ضمن تکذیب اظهار نظر مسوولان بیمه مرکزی تاکید کرد: فعالیت شرکت بیمه آتیه‌سازان حافظ در مورد بیمه تکمیلی درمان قانونی است. تمامی سرمایه و سهام و منافع سهام شرکت آتیه‌سازان حافظ وفق مصوبه هیات وزیران دولتی بوده و متعلق به سازمان بیمه خدمات درمانی است. شرکت بیمه آتیه‌‌سازان حافظ یکی از شرکت‌های زیر مجموعه شرکت مادر تخصصی سازمان بیمه خدمات درمانی به عنوان کارگزار سازمان بوده و با رعایت بند ۴ ماده ۱۲ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی مصوب ۲۱ اردیبهشت ۸۳ در حدود قرارداد کارگزاری مربوطه فعالیت می‌‌کند. طبق گفته خود سازمان خدمات درمانی آتیه‌سازان حافظ کارگزار سازمان است که در قانون بیمه، کارگزار نمی‌توان به عنوان بیمه‌گر اصلی عمل کند و ریسکی را بپذیرد در واقع کارگزار نماینده بیمه‌گذار برای دریافت بهترین سرویس از بیمه‌گراست و مجوز صدور بیمه‌نامه ندارد.