بانک مرکزی منتشر کرد
سیمای رسمی تورم مهرماه
بانک مرکزی گزارش داد
سیمای تورم در مهرماه
گروه بازار پول - تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم نقطه به نقطه در مهرماه سال‌جاری نسبت به سال گذشته را ۳۲ درصد اعلام کرده است. همچنین نرخ تورم ماهانه، در مهرماه امسال نسبت به شهریورماه، ۶/۴ درصد بوده است. این گزارش نرخ تورم میانگین در دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۱ نسبت به دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۰ را معادل ۹/۲۴ درصد عنوان کرده است.
32 درصد تورم نقطه‌ای در مهرماه
اداره آمار بانک مرکزی ایران در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود رقم شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در مهرماه سال‌جاری را ۸/۳۶۴ اعلام کرد. مقدار این شاخص در زمان مشابه سال قبل ۸/۳۴۸ گزارش شده بود، آماری که نشان می‌دهد نرخ تورم نقطه به نقطه یا نقطه‌ای برای پایان مهر ۳۲ درصد بوده است. نرخ تورم نقطه به نقطه، میزان تغییرات و رشد شاخص قیمت‌ها را در یک زمان مشابه از دو سال متوالی اندازه می‌گیرد؛ بنابراین شاخص بهای مصرف‌کننده در ایران، در یک سال منتهی به مهرماه سال‌جاری ۳۲ درصد افزایش داشته است.
همچنین مطابق گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به مهرماه 1391 نسبت به دوازده ماه منتهی به مهرماه 1390 معادل 9/24 درصد بوده است. برای محاسبه این تورم دوازده ماهه که به آن تورم میانگین نیز گفته می‌شود، از نرخ‌های نقطه‌ای دوازده ماه منتهی به هر دوره، متوسط گرفته می‌شود؛ بنابراین این گزارش گویای این است که میانگین نرخ‌های نقطه‌ای دوازده ماه منتهی به مهرماه ، 9/24درصد بوده است.
آمار ارائه شده حاکی از این است که نرخ تورم ماهانه در مهرماه سال‌جاری نیز افزایشی بی‌سابقه به خود دیده است. با در نظر گرفتن رقم ۸/۳۴۸ که برای شاخص قیمت مصرف‌کننده در شهریور ماه اعلام شده بود، ملاحظه می‌شود این شاخص، ۶/۴ درصد افزایش ماهانه را تجربه کرده است. نرخ تورم ماهانه، میزان درصد افزایش در شاخص قیمت مصرف‌کننده را در یک بازه یک ماهه اندازه می‌گیرد. به عنوان مثال رقم مزبور برای مهرماه بیانگر این است که مقدار شاخص قیمت از پایان شهریور تا پایان مهر، به اندازه ۶/۴ درصد زیاد شده است. بزرگ بودن نرخ ماهانه تورم در مهرماه، با نگاهی به نرخ‌های تورم ماهانه در هجده ماه قبل از مهر، یعنی از فروردین ۹۰ تا شهریور ۹۱، ملموس‌تر می‌شود. طبق آمارها، در این بازه هجده ماه، میانگین نرخ تورم ماهانه ۸/۱ درصد بوده است. همچنین میانگین تورم ماهانه در شش ماه ابتدایی امسال ۲ درصد بوده است. علاوه بر این، می‌توان این مثال را هم در نظر گرفت که چنانچه در یک سال کامل، شاخص قیمت هر ماه به اندازه مهرماه سال‌جاری و به اندازه ۶/۴ درصد ماهانه رشد کند، میزان تورم سالانه در آن سال بیش از ۷۰ درصد خواهد بود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده چیست؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده یا «شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران» که میزان آن به صورت ماهانه توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود، میانگینی از بهای کالاهایی است که در سبد مصرفی مصرف‌کنندگان وجود دارد یا به عبارت دیگر به مصرف آنها می‌رسد. این شاخص توسط دایره شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، وابسته به اداره آمارهای اقتصادی که از زیرمجموعه‌های مدیریت کل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی است، تهیه و اعلام می‌شود. پیش از این همراه با گزارش این شاخص جزئیاتی نیز از تغییرات قیمتی کالاهایی که این شاخص در بر می‌گیرد منتشر می‌شد، موضوعی که چند ماهی است منتفی شده است. این شاخص از دوازده گروه قیمتی اصلی از قبیل خوراکی‌ها، دخانیات، پوشاک، مسکن و غیره و سه گروه اختصاصی تشکیل می‌شود. بانک مرکزی در محاسبه این شاخص، سال پایه را سال ۱۳۸۳ در نظر می‌گیرد. این سال پایه به این معنا است که بانک مرکزی متوسط قیمت‌ها و سبدهای مصرفی را در این سال محاسبه کرده و آن را با عدد ۱۰۰ تطبیق می‌دهد. به عبارت دیگر در صورتی که میانگین قیمت‌ها را در این سال با عدد ۱۰۰ در نظر گرفته و نمایش دهیم، آنگاه شاخصی که برای سال‌های دیگر اعلام می‌شود می‌تواند
مقایسه‌ای کلی بین قیمت‌های دوره‌های مختلف را امکان‌پذیر سازد. با این توضیحات وقتی اعلام می‌شود رقم شاخص قیمت مصرفی در مهر ۹۱، ۸/۳۶۴ است، می‌توان گفت به طور کلی میانگین قیمت‌ها در این زمان (مهر ۹۱) در حدود ۶/۳ برابر میانگین قیمت‌ها در سال ۸۳ بوده است. به بیان دیگر با این شاخص می‌توان فهمید در این دوره هشت ساله، میانگین قیمت کالاهایی که مصرف‌کنندگان خریداری می‌کنند، بیش از ۳ و نیم برابر شده است.
بیشترین تورم نقطه‌ای در 11 سال اخیر
بررسی نرخ‌های تورم ماهانه در یازده سال گذشته (سال‌هایی که اطلاعات آن در سایت بانک مرکزی موجود است) حاکی از این است که در هیچ کدام از ماه‌های این بازه، نرخ تورم نقطه به نقطه به این سطح نرسیده بود. در تمامی ماه‌های دوره مزبور نرخ تورم نقطه به نقطه پایین‌تر از ۳۰ درصد قرار داشت و بیشترین نرخی که در یازده سال اخیر برای تورم نقطه به نقطه اعلام شده بود، متعلق به مهر سال ۸۷ و معادل ۵/۲۹ درصد و رقم بعدی نیز متعلق به شهریور ماه همین سال (۸۷) بود. کارشناسان اقتصادی در آن زمان رشد زیاد در شاخص قیمت‌ها و رکوردشکنی تورم را به افزایش‌های صورت گرفته در این سال در میزان نقدینگی مرتبط می‌دانستند.
برخی از کارشناسان اقتصادی رشد
قابل ملاحظه شاخص قیمت‌ها و رقم محاسبه شده برای تورم در مهرماه را بیش از هر چیز متاثر از رشد نرخ برابری ارزی و تاثیرات قیمتی از ناحیه کانال ارز بر قیمت کالاهای مصرفی تفسیر می‌کنند. بررسی نرخ‌های اعلام شده برای نرخ ارز در بازار غیررسمی در شهریورماه و مهرماه سال‌جاری هم موید جهشی در قیمت ارز در این بازه است. طبق داده‌های منتشر شده توسط خبرگزاری‌ها، نرخ دلار آمریکا در اواسط شهریور ماه (۱۴ شهریور) ۲۱۸۰ تومان بود. در حالی که این ارز در کمتر از یک ماه و اواسط مهرماه (۱۲ مهر)، با نرخ ۳۴۳۰ تومان مبادله شد. با این حساب از آنجا که بخش عمده‌ای از نوسانات ارزی در این ماه رخ داد و به دلیل نقش زیاد واردات در ساختار اقتصادی کشور، تلاطم‌های ارزی پس از مدتی اثرات خود را در شاخص قیمت‌ها نشان می‌دهد.
داده‌های اعلام شده برای نرخ تورم نقطه‌ای ماه‌های قبلی نیز نشان از رشد بی‌سابقه این نرخ در مهرماه دارد. طبق گزارش‌های اعلام‌شده، نرخ تورم نقطه‌ای در 6 ماه ابتدایی سال‌جاری، رو به افزایش بوده و از 9/23 درصد در فروردین‌ماه، 28 درصد در شهریورماه امسال رسیده است. در واقع 2/4درصد افزایش یافته است. بنابراین درحالی که کل تغییرات این نرخ در شش ماه ابتدایی امسال در سطح 20 تا 28 درصد قرار داشت، در ماه مهر، نرخ تورم نقطه‌ای به گونه‌ای افزایش یافته که از سطح 30 درصد نیز گذشته و به 32 درصد رسیده است.یعنی در فاصله یک ماه 3/9 درصد تغییر داشته است. همچنین مقایسه این نرخ با داده‌های مربوط به شاخص قیمت‌ها در سال‌های گذشته هم نتایج مشابهی را به دست می‌دهد.
به عنوان مثال در مهرماه سال ۹۰ میزان نرخ تورم نقطه به نقطه ۶/۲۱ درصد اعلام شده بود، و در سال‌های پیش از آن و از ۸۳ به بعد، نرخ تورم نقطه به نقطه ماه‌های مهر این سال‌ها، البته بدون در نظر گرفتن سال ۸۷، بین ۶/۷ و ۱/۱۸ درصد در نوسان بوده است. همان طور که گفته شد در سال ۸۷ به دنبال افزایش‌های صورت گرفته در نقدینگی به دنبال برنامه‌های دولت، اقتصاد کشور با رقم ۵/۲۹ درصد نرخ تورم نقطه‌ای در مهرماه روبه‌رو شد که این رقم، پس از مهرماه سال‌جاری، بیشترین رقم نرخ تورم نقطه به نقطه در یازده سال اخیر با ملاحظه ذکر شده است.
افزایش تورم میانگین ماه‌های آتی
از آنجا که تورم میانگین و سالانه برای یک دوره، از متوسط گیری از نرخ‌های تورم چند ماه پیش از پایان آن دوره تعیین می‌شود، افزایش نرخ تورم نقطه‌ای در مهرماه به رشد های بعدی در تورم میانگین ماه‌های پیش رو خواهد انجامید. همچنین برخی کارشناسان عقیده دارند جهش در نرخ تورم یک ماه، به افزایشی شدن تورم در ماه‌های بعد از آن دامن می‌زند. نکته قابل ذکر دیگر، اثرات تاخیری عواملی است که بر نرخ تورم اثرگذارند. دو عامل اثرگذار بر نرخ تورم، نرخ ارز و حجم نقدینگی، هر دو در مدت اخیر با افزایش قابل‌توجهی مواجه شدند. از آنجا که بعضی از اثرات نوسان در این عوامل آنی نبوده و به مرور زمان ظاهر می‌شود، کارشناسان احتمال می‌دهند که حداقل تا چند ماه پیش رو کاهش عمده‌ای در نرخ تورم در پیش نباشد.
ارسال نظر