اصلاح الگوی مصرف خدمات بیمه

لیلا اکبرپور

درحالی مقام معظم رهبری سال ۸۸ را سال اصلاح الگوی مصرف نام‌گذاری کردند که گزارش‌ها از افزایش مرتب هزینه‌های بیمه‌گری در ایران حکایت دارد. به‌طوری که به‌رغم ضریب نفوذ اندک بیمه به میزان ۳/۱ درصد در کل کشور، اما به گفته دکترفرشباف ماهریان، رییس کل بیمه مرکزی ایران ۹۲‌درصد منابع دریافتی شرکت‌های بیمه صرف پرداخت خسارت‌هایی که عمدتا قابل پیشگیری است و هزینه‌های اداری و عمومی می‌شود.

با نگاهی اجمالی به آمارهای قابل اتکا می‌توان نتیجه گرفت که الگوی مصرف از خدمات بیمه‌ای در دو گروه بیمه‌گذار و بیمه‌گر نیازمند اصلاحات اساسی است.

چراکه در سبد خرید خانواده‌های ایرانی بیمه جایی ندارد و سرمایه و دارایی‌های بیمه‌گران نیز بدون در نظر گرفتن اصول بیمه‌گری نزد خود آنان بیمه شده است که این مورد درصورت‌های مالی برخی از شرکت‌های بیمه به صورت یک بند حسابرسی عنوان شده است.

این درحالی است که آخرین آمارهای ارائه شده از سوی بیمه مرکزی نشان می‌دهد که درآمدهای بیمه ای در شرکت‌های بیمه برای سال مالی ۸۶ از رشد ۲۵‌درصدی و هزینه‌های بیمه ای از رشد ۳۰‌درصدی برخوردار است و درآمد سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت بیمه در مقابل رشد ۱۶‌درصدی هزینه‌های اداری و عمومی تنها ۱۰‌درصد رشد دارد.

ایران کشوری با جمعیت بیش از ۷۰ میلیون نفر و ظرفیت‌های قابل توجه اقتصادی، دارای ۶/۳هزار میلیارد تومان حق بیمه است که در مقایسه با سرمایه‌های ملی رقم ناچیزی است. در عین حال در صنعت بیمه دنیا بار اصلى رشد توسعه اقتصادى را بیمه‌های عمر بر عهده دارند و عدد سال ۲۰۰۷ بر حسب میلیون دلار آمریکا در بیمه‌هاى عمر دومیلیون و سیصد و نود و سه هزار دلار بوده در حالى که بیمه‌هاى غیرعمر یک میلیون و ششصد و شصت و هفت هزار بوده است، در نتیجه ۶۰درصد بازارهاى دنیا را بیمه‌های عمر تشکیل داده اند.

درایران با وجود سابقه ۷۵ ساله بیمه گری بیمه‌های اجباری کماکان سهم قابل توجه حق بیمه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و بیمه‌های اختیاری در جامعه جایگاهی ندارد.

رشد حق بیمه‌های آتش‌سوزی و باربری کاهش و ضریب خسارت این رشته‌ها سیر صعودی در پیش گرفت. بیمه‌های درمان تکمیلی و شخص ثالث نیز با داشتن بالاترین ضریب خسارت بیشترین حجم پرتفوی بیمه گران را در انحصار داشته و مهمترین کالای ویترین آنان محسوب می‌شوند.

سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه که پیش از این توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد نیز بر توسعه خدمات بیمه در کشور تاکید دارد و اصلاح الگوی مصرف سرفصلی دیگر برای توسعه این خدمت در کشور است و اطلاعات ساختار بازار، حذف تدریجى تعرفه و نظارت و کنترل بیمه مرکزى از جمله ویژگى‌های این دوران است.