سهم کشور از صادرات نامرئی در استان کرمان افزایش می‌یابد

لیلا اکبرپور

ایران در مهرماه امسال شاهد برپایی جشن ۲۰میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی بود که البته به برکت صادرات محصولات پتروشیمی، این امر حاصل شد. اما قیمت نفت و محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی روند نزولی را در پیش گرفته و درآمد کشورمان نیز به‌تبع این سقوط قیمت‌ها کاهش خواهد یافت. بنابر این باید به دنبال جایگزینی ظرفیت‌های دیگری برای جبران این کاستی بود.

صادرات خدمات به‌ویژه صادرات خدمات بیمه‌ای (قبولی اتکایی) که به خاطر ویژگی‌های ناملموسش به صادرات نامرئی شهرت دارد، گزینه انتخابی مسوولان برای توسعه صادرات غیرنفتی است. افزایش سرمایه بیمه مرکزی و بیمه ایران، اعطای مجوز تاسیس شرکت بیمه اتکایی ایرانیان و آمادگی بیمه مرکزی برای اعطای مجوز به شرکت‌‌های مشابه همگی حکایت از توسعه صادرات بیمه‌ای ایران در سال‌های آتی دارد.

استان کرمان با توجه به ظرفیت‌ها و درآمدهای ارزی که دارد مصمم است، تا طرح صادرات نامرئی از طریق ارائه خدمات بیمه‌ای به سایر کشورها را به صورت پایلوت اجرا کند.

قبولی اتکایی از خارج به صورت حرفه‌ای صادرات محسوب می‌شود و چنانچه براساس رعایت قانون و مقررات باشد هیچ منعی ندارد.

براساس آمار قابل اتکا حجم واگذاری اتکایی در صنعت بیمه کشورمان سالانه حدود ۱۳۰میلیون دلار و حجم قبولی اتکایی ۱۵ تا ۱۸میلیون دلار است.

واگذاری اتکایی تخصصی لازم ندارد و عمدتا بروکرهای اتکایی این کار را برای واگذارنده‌ها انجام می‌دهند و تنها بیمه‌گران باید مراقب باشند تا لیدر معتبر باشد و کار نزد قبول کنندگان دارای رتبه‌بندی مطلوب اتکایی شود.

اما قبولی اتکایی کاری بسیار تخصصی است و نیازمند آشنایی بیمه‌گر قبول کننده از پرتفوی بیمه‌گرواگذارنده، حوزه جغرافیایی، کنترل تراکم ریسک، تورم و نرخ برابری ارزها، نحوه رقابت در بازارهای بین‌المللی و بازاریابی حرفه‌ای دارد.

اصلاح ۷نظام مهم کشور

براساس طرح تحول اقتصادی ۷ نظام مهم کشور از جمله بانک، مالیات، گمرک، ارزش‌گذاری پول ملی، یارانه‌ها، نظام توزیع کالا و خدمات و بهره‌وری اصلاح خواهند شد که همه این نظام‌ها بر تجارت خارجی کشور اثرگذار خواهد بود.

طبق برنامه چهارم توسعه سهم کل صادرات خدمات در پایان سال۸۸ به ۰۶۹/۴۰میلیارد دلار برسد. براساس آمار منتشره سهم صادرات خدمات در سال ۸۶ معادل ۷۱۹/۶میلیارد دلار بود.

کیومرث فتح‌ا... کرمانشاهی معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران در خصوص اجرای آزمایشی صادرات نامرئی در استان کرمان به دنیای اقتصاد گفت: استان کرمان در نظر دارد با قبول بیمه‌های اتکایی بحث صادرات نامرئی را به صورت آزمایشی در کشور اجرا کند که چنانچه براساس دستورالعمل‌های مرتبط صورت گیرد از حمایت کامل سازمان توسعه تجارت ایران برخوردار خواهند بود.

او با اشاره به اینکه برای قبولی اتکایی از بیمه‌گران خارجی استان کرمان نیازمند اخذ مجوزهای مرتبط از بیمه مرکزی ایران است، گفت: در امر توسعه صادرات نامرئی، سازمان توسعه تجارت ایران تا جایی که بتواند از این طرح حمایت خواهد کرد.

او ارزش صادرات جهانی را در سال ۲۰۰۷ معادل ۱۴هزار میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: ارزش صادرات خدمات در سال مذکور بالغ بر ۲هزار و ۸۴۰میلیارد دلار بود که ۲۰درصد کل صادرات دنیا را شامل می‌شود.

کرمانشاهی با بیان اینکه صادرات خدمات بیمه‌ای بیشتر توسط کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا، اروپا، و آسیای جنوب شرقی صورت می‌گیرد، گفت: صادرات خدمات بیمه‌ای محدودیت زمان و مکان ندارد و اجرای آزمایشی درست آن در استان کرمان می‌‌تواند یک الگوی مناسب برای سایر استان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

کرمانشاهی با اشاره به نقش بیمه‌گران بین‌المللی در انتقال ریسک و عملیات کارگزاری در پذیرش ریسک توسط بیمه‌گران ایرانی گفت: با توجه به امکانات اتاق بازرگانی کرمان و آماده‌سازی استان در جهت اجرای طرح آزمایشی صادرات نامرئی توقع می‌رود که بیمه‌گری متقابل نیز در این استان با موفقیت انجام گیرد.

معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران از صادرات فنی و مهندسی به عنوان یک الگوی موفق صادرات نامرئی نام برد و گفت: حجم صادرات خدمات فنی و مهندسی از ۷۵میلیون دلار ظرف ۱۰سال به ۲/۲میلیارد دلار افزایش یافت و مشمول دریافت جایزه ۸درصدی صادرات شد که نشانگر توجه سازمان توسعه تجارت به صادرات غیرنفتی به ویژه صادرات خدمات است.

کرمانشاهی با یادآوری اینکه ایران درصدد پیوستن به سازمان جهانی تجارت (WTO) است، گفت: به‌کارگیری مدیریت دانش و تکنولوژی توسط شخصیت‌های حقیقی و حقوقی مقیم یک کشور برای تولید محصولات و ارائه خدمات به مصرف‌کنندگان فراسوی مرزها الزامی است و تبادلات بیمه‌ای طی سالیان گذشته صنعت بیمه کشور را برای توسعه روابط بین‌المللی آماده کرده است.

آمادگی بیمه مرکزی برای توسعه صادرات نامرئی

دکتر فرشباف ماهریان رییس‌کل بیمه مرکزی نیز آمادگی بیمه مرکزی ایران را برای حمایت از طرح‌های توسعه‌ای بیمه‌های اتکایی در کشور اعلام کرد و به دنیای اقتصاد گفت: هرچند بیمه مرکزی در صدد ارتقای ظرفیت داخلی برای قبولی ریسک‌ها است، اما بسیاری از خطرات را نمی‌توان در داخل نگهداری کرد و واگذاری آن به بیمه‌گران خارجی الزامی است.

او افزود: صنعت بیمه کشور هم‌اینک با تشکیل کنسرسیوم‌های خطرات نفت و پتروشیمی را تا اشباع بازار داخلی در ایران نگه می‌دارد اما مازاد آن به کشورهای دیگر واگذار می‌شود.

فرشباف خاطرنشان کرد: در قبال واگذاری اتکایی به خارجی‌ها و واردات خدمات بیمه‌ای به کشور باید ابزاری را برای قبول اتکایی از خارجیان و صادرات بیمه‌ای تا مرز تراز مثبت آن ایجاد کرد.

به گفته وی، افزایش سرمایه بیمه مرکزی، بیمه ایران و تاسیس بیمه اتکایی ایرانیان همگی در راستای افزایش ظرفیت داخلی و تبادل بیمه‌ای با سایر کشورها در کنار فعالیت‌های شرکت بیمه اتکایی امین صورت می‌گیرد.

فرشباف گفت: طرح آزمایش صادرات نامرئی در استان کرمان مشروط بر اجرای درست ضوابط و مقررات مورد حمایت بیمه مرکزی است.

جایگاه استان کرمان در صادرات غیرنفتی

محمدعلی کریمی نماینده مردم کرمان و راور در مجلس ضمن یادآوری جایگاه مطلوب استان کرمان در صادرات غیرنفتی گفت: ارائه خدمات بیمه و بانک نوعی صادرات خدمات نامرئی است و با توجه به شایستگی اتاق بازرگانی کرمان و ظرفیت مطلوب بخش خصوصی در این استان طرح پایلوت صادرات نامرئی در این استان اجرایی خواهد شد. او گفت: به عنوان یک عضو مجمع نمایندگان استان از طرح فوق حمایت کرده و در جهت تصویب قوانین موردنیاز در مجلس و حمایت از اجرای طرح در دستگاه‌های اجرایی کشور تلاش خواهیم کرد.

کریمی، چالش اصلی صادرات غیرنفتی ایران را تصویر نادرست دنیا از سیاست‌های خارجی ایران دانست و گفت: بهبود فضای کسب‌و‌کار از طریق ساده‌سازی، مقررات‌زدایی، شفافیت و ثبات قوانین لازمه توسعه تولید و صادرات در کشور است. این نماینده مجلس گفت: سرمایه‌گذارانی که در چارچوب قوانین و مقررات اقدام به تولید ثروت می‌کنند، دلسوز کشور هستند و باید مورد حمایت مسوولان قرار گیرند.

کریمی در خاتمه یادآور شد: استان کرمان از نظر نیروی انسانی مجرب در تبادلات بین‌المللی می‌تواند نقش موثری در ارائه خدمات بیمه‌ای

ایفا نماید.