مسعود رضا طاهری

ین ژاپن در بازار داخلی ۲۵تومان دیگر گران شد. هر یکصد ین ژاپن روز گذشته در بازار داخلی کشور به نرخ ۹۳۵تومان به متقاضیان عرضه شد که ۲۵تومان نسبت به نرخ روز دوشنبه و ۳۵تومان نسبت به نرخ روز یکشنبه رشد داشته است. ین ژاپن در پایان خرداد ماه امسال تا سطح نرخ ۸۵۵تومان نیز رسیده بود.

نرخ برابری دلار آمریکا در مقابل ین ژاپن روز گذشته به ۸۰/۱۰۳رسید که بالاترین حد برابری ین ژاپن طی ۴ ماه گذشته در مقابل دلار آمریکا بوده است. رشد سریع قیمت ین ژاپن در حالی اتفاق افتاده است که در بازار داخلی روز گذشته اکثر ارزهای معتبر با افت قیمت مواجه شدند. یورو ۳تومان، دلار ۲تومان، پوند انگلیس ۷تومان، ریال عربستان ۴ تومان و دلار کانادا نیز ۴ تومان از ارزش خود را از دست دادند.

همچنین ین ژاپن به بالاترین نرخ برابری خود در مقابل دلار استرالیا و دلار نیوزیلند طی دو سال گذشته رسیده است. David Powell استراتژیست ارزی Bank of America گفته است که اگر شرایط بدین ترتیب پیش برود ین ژاپن قدرتمندتر خواهد شد.

سقوط ارزش سهام در اکثر بازارهای سهام جهان سرمایه‌گذاران را از خرید ارزهای بیشتر بازده و دارای نرخ سود بیشتر از جمله دلار استرالیا و دلار نیوزیلند با نرخ بهره ۸-۷درصدی به ویژه در ژاپن و استقراض ین برای انجام این سرمایه‌گذاری منصرف کرده است. این پدیده (استقراض ین با نرخ بهره ۵/۰درصد و خرید ارزهای بیشتر بازده) که به Carry Trade موسوم است، تاکنون ارزش این ارزها را در مقابل ین ژاپن بالا نگه می‌داشت اگر چه تقاضای نسبی برای ین نیز وجود داشته است. روز گذشته تا لحظه تنظیم این خبر، گزارش جلسه فدرال رزرو برای تعیین نرخ بهره جدید دلار منتشر نشده بود اگرچه احتمال کاهش نرخ بهره دلار به ۷۵/۱درصد فرصتی دیگر را برای رشد ین ژاپن در افزایش ارزش ذاتی آن فراهم می‌کند و یورو نیز قطعا از این شرایط بی‌نصیب نخواهد بود.

روز گذشته خبر سقوط ارزش سهام A.I.G بزرگ‌ترین شرکت بیمه‌ای آمریکا خبر خوشایندی برای جامعه اقتصادی آمریکا و بلکه شرکت‌ها و حتی حکومت‌های اروپایی و آسیایی نیز نبود.

خبر ورشکستگی بانک‌ها و موسسات بازار پول آمریکایی از آنجا که در سراسر کشورها و شرکت‌های بزرگ و چندملیتی ریشه دوانده‌اند نمی‌تواند آثار زیان‌بار آنها را تنها متوجه مردم آمریکا بکند. بانک آمریکایی Lehman Brothers با اعلام ورشکستگی خود تنها ۵هزار نفر را در انگلیس از کار بیکار کرد که تبعات آن نیز پی در پی از طریق نوسان شدید و تغییرات غیرقابل پیش‌بینی عرضه و تقاضا گاهی مشکلات خود را متوجه کشورهای در حال توسعه نیز می‌کند.

به طور مثال افت شدید نرخ رشد اقتصادی آمریکا اگرچه ارزش دلار را پایین آورد اما به شدت از تقاضای نفت این کشور کاست به طوری که در شرایط بحرانی و توفان‌زده ایالت تگزاس بهای نفت تا حد ۹۲دلار نیز سقوط کرده و کشورهای تولیدکننده نفت از جمله کشورمان بخشی از درآمد خود را از دست خواهند داد.

رتبه اعتباری بزرگ‌ترین شرکت‌ بیمه دنیا AIG از حد AAA به A از سوی موسسه رتبه‌سنجی standard&poor,s افت کرد. شرکت Moody,s نیز همین رتبه را به این شرکت داده است. شرکت AIG به دنبال ۷۰ الی ۷۵میلیارد دلار وام از گروه مالی Goldman sachs و شرکت JP margan chase است. زمانی که تقاضا برای دارایی‌های مالی پرریسک رو به کاهش می‌گذارد ارزش ین ژاپن به طور سنتی افزایش می‌یابد که ناشی از همان پدیده Carry Trade است. نرخ بهره در ژاپن ۵/۰درصد، در اروپا ۲۵/۴درصد، در استرالیا ۷درصد و در نیوزیلند ۵/۷درصد است.