اضافه برداشت بانک‌ها به 5/10 هزار میلیارد تومان رسید

عکس: حمید جانی‌پور

جمع اضافه برداشت بانک‌ها از حساب بانک مرکزی تا پایان روز دوشنبه هفته گذشته به حدود ۱۰‌هزار و ۵۰۰‌میلیارد تومان رسید.

به گزارش ایسنا، رییس‌کل بانک مرکزی در حاشیه چهارمین جشنواره انتشارات روابط عمومی‌ها‌ی کشور تصریح کرد: با وجود همه سختگیری‌ها و دقت عمل‌هایی که بانک مرکزی در مورد اضافه برداشت بانک‌ها از حساب بانک مرکزی به خرج می‌دهد، در برخی موارد برای رتق و فتق امور بانک‌ها و در حال کلی برای جلوگیری از خروج آنها از حالت تعادل بین داده‌ها و ستانده‌ها، ناگریز از کمک به بانک‌ها هستیم. طهماسب مظاهری افزود: این وظیفه برای تمامی بانک‌های مرکزی در دنیا، امری تعریف شده است؛ چرا که بانک‌ها در مساله پرداخت تعهدات خود با سایر بنگاه‌های تجاری و اقتصادی متفاوتند و عدم توانایی یک بانک در پرداخت به موقع تعهدات به معنای ورشکستگی آن است در حالی که سایر بنگاه‌ها در عین ناتوانی از پرداخت تعهدات می‌توانند به کار خود ادامه دهند. وی گفت: با توجه به این نکات بانک مرکزی به عنوان آخرین مرجع کمک به بانک‌ها برای تامین نقدینگی مورد نیاز برای پرداخت تعهدات این امکان را برای بانک‌ها فراهم می‌کند که در مواقع لازم از منابع این بانک‌ استفاده کنند. این رویه همواره وجود داشته است ولی در سال ۸۶ به دلیل حجم بالای تسهیلات‌دهی بانک‌ها حجم مراجعات آنها به بانک‌ مرکزی افزایش پیدا کرده بود و روندی مستمر و افزایشی به خود گرفته بود به گونه‌ای که در صورت ادامه آن رویه، پیش‌بینی می‌شد رقم این اضافه برداشت‌ها به حدود ۲۵‌هزار میلیارد تومان برسد و شاید تا به امروز به مرز ۳۵‌هزار میلیارد تومان بالغ می‌شد.

رییس‌کل بانک مرکزی افزود: از اواسط سال گذشته تلاش زیادی را برای توقف روند گذشته آغاز کردیم و سرانجام سال ۸۶ را با اضافه برداشتی ۸۸۰۰‌میلیارد تومانی به پایان رساندیم این در حالی بود که برای تامین اسکناس و سکه مورد نیاز مردم در ماه‌های بهمن و اسفند و نقدینگی لازم برای بانک‌ها ناگزیر، اجازه اضافه برداشت به بانک‌ها را دادیم.

مظاهری با اشاره به وجود زمینه‌های ادامه این اضافه برداشت در ابتدای سال جاری گفت: طی هفته گذشته مجبور به اضافه برداشت مجدد از حساب بانک مرکزی شدیم و ۱۲۰۰‌میلیارد تومان دیگر به این مبلغ اضافه شد و به حدود ۱۰‌هزار و ۵۰۰‌میلیارد تومان رسید، ولی آنچه مهم است این نکته است که تقریبا تمام بانک‌ها به اصلاح رویه و روش‌های خود سعی در کاهش چشمگیر اضافه برداشت از بانک‌ مرکزی دارند تا جایی که بانک رفاه هیچ‌گاه در این مدت به بانک مرکزی بدهکار نشده و بدهی بانک تجارت هم رقم بسیار ناچیزی است.

وی گفت: تلاش بر این است که در طول سال‌جاری رقم این اضافه برداشت به صفر نزدیک شود، ولی بحث جایگزینی چک پول‌های بانک مرکزی با چک پول‌های سابق که در جریان آن بانک‌ها باید برای خرید این چک پول‌ها به بانک مرکزی ریال پرداخت کنند، می‌تواند به عنوان مانعی بر سر راه کندی کاهش اضافه برداشت‌ها عمل کند. رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که آیا اقتصاد ایران نیازمند جراحی است یا مشکلات آن با دارو قابل درمان است؟ گفت: اکثر مشکلات با دارو حل می‌شود و البته برخی نیز به جراحی نیاز دارد و آنچه تحت عنوان اصلاح ساختار اقتصاد مطرح می‌شود باید بیشتر جهتگیری‌های دارو درمانی داشته باشد.

گزارشی از سفر به بازل

وی با اشاره به مسائل مطرح شده در اجلاس بانک تسویه بین‌المللی در سوییس گفت: بانک تسویه بین‌المللی در واقع بانک مرکزی بانک‌های کشورهای مختلف است و در راستای تنظیم ضوابط و مقررات و سیاست‌گذاری‌های کلان فعالیت می‌کند.

اجلاس این دوره نیز تقریبا با حضور تمامی روسای بانک‌های مرکزی کشورهای عضو تشکیل شده بود و من هم علاوه بر شرکت در جلسات مذاکرات گسترده و پر حجمی با مقامات کشورهای مختلف انجام دادم. مظاهری گفت: نکته جالب توجه در مباحث مطرح شده در این اجلاس این بود که تقریبا نسخه‌هایی که کشورهای صادرکننده نفت در مورد تورم، تراز تجاری، گرانی مواد غذایی و انرژی که موضوعات اصلی اجلاس بود، ارائه می‌کنند شباهت زیادی با یکدیگر داشت. از سوی دیگر راهکارهای ارائه شده از سوی کشورهای جهان سومی فاقد نفت مطرح می‌کردند نیز بسیار شبیه به هم بوده و طبیعتا نسخه‌های کشورهای غربی هم مشابهت‌های فراوانی داشت.

قرار بود هر ریال معادل یک صدم گرم طلا باشد

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوال دیگری در مورد بحث‌های مطرح شده در مورد ارزش‌گذاری پول ملی گفت: در قانون پولی و بانکی که قبل از انقلاب تصویب شده، مشخص است که یک ریال معادل یک‌صدم گرم طلا است، ولی این قانون در طی این سال‌ها اجرا نشده و به این نقطه رسیده‌ایم که اسکناس‌ها در جریان کفاف نیازهای مردم را نمی‌کند و به همین علت بانک‌ها مجبور به استفاده از چک‌پول‌ها هستند، بنابراین اگر بخواهیم ساختار تحولاتی داشته باشیم باید ابزار مبادله پول را متنوع کنیم.

وی درباره ضرورت گسترش بانکداری الکترونیکی هم گفت: بانکداری الکترونیکی در استفاده از کارت‌ها یا دستگاه‌های خودپرداز خلاصه نمی‌شود بلکه باید مبادلات الکترونیکی هم تقویت شود؛ چرا که اگر این شیوه بانکداری گسترش نیابد، در رقابت با بانکداری روز دنیا عقب می‌افتیم. او ادامه داد: گسترش و ساماندهی این حوزه از بانکداری هم نیازمند کار ستادی و اجرایی توامان است که حوزه ستادی آن بر عهده بانک مرکزی است ولی گسترش ابزارهای اجرایی را خود بانک‌ها باید انجام دهند که البته بانک مرکزی هم بر آن نظارت دارد ولی به عقیده من در کنار تمامی این مسائل، بحث آموزش و بسترسازی‌های فرهنگی نیز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.