چرا پول پرقدرت افزایش یافت؟

رشد پایه پولی در پایان آذر ۱۳۸۶ نسبت به پایان سال قبل، ۸/۱۷‌درصد بوده که در مقایسه با رشد دوره مشابه سال قبل، افزایش قابل توجهی به میزان ۲/۱۲واحد ‌درصد نشان می دهد.

به گزارش برنا، خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی با سهمی معادل ۸/۲۹ واحد‌ درصد بیشترین سهم را در رشد پایه پولی داشته است که در مقایسه با رشد دوره مشابه سال قبل (۳۴/۰ واحد درصد) ۲/۴ واحد درصد کاهش داشته است.

پایه پولی در پایان آذر ۱۳۸۶ نسبت به پایان آذر ۱۳۸۵ از رشدی معادل ۶/۴۱‌درصد برخوردار شد که در مقایسه با رشد مدت مشابه سال قبل (رشد آذر ۱۳۸۵ به آذر ۱۳۸۴ معادل ۳۹‌درصد) با ۶/۲ واحد درصد افزایش مواجه شده است.

مطالبات بانک مرکزی از بانک ها نیز سهم قابل توجهی در رشد پایه پولی داشته و منجر به افزایشی معادل ۷/۲۸ واحد درصد در رشد پایه پولی شده است که در مقایسه با رقم مشابه سال قبل (۴/۷ واحد درصد) افزایش چشمگیری نشان می دهد.

بانک مرکزی افزایش بدهی بانک‌ها به این بانک را نیز از دیگر عوامل افزایش پایه پولی اعلام کرد، به نحوی که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در ۹ ماه اول سال ۱۳۸۶ بیش از ۲/۸۰‌هزار میلیارد ریال افزایش داشته است که از این میزان حدود ۹/۴‌هزار میلیارد ریال بابت افزایش تنخواه گردان پرداخت وجوه دولتی و مابقی آن یعنی حدود ۳/۷۵‌هزار میلیارد ریال مربوط به افزایش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی یا سایر موارد از جمله اعطای خط اعتباری و عملکرد وجوه اوراق مشارکت بانک مرکزی در حساب بانک‌ها بوده است.

لازم به توضیح است، در آذر ماه سال جاری بدهی بانک مرکزی ۷/۹‌هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.

مهم‌ترین دلیل این افزایش تسهیلات اعطایی بانک مرکزی به بانک‌ها بابت تسویه ریالی معاملات ارزی بین بانکی در آذرماه بوده است.

خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی با سهمی معادل منفی ۹/۲۶ واحد درصد بیشترین سهم را در کاهش پایه پولی داشته است که مهم‌ترین دلیل این امر افزایش سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی است.

گفتنی است، بانک‌ها به نمایندگی از بانک مرکزی ۱۲‌درصد از سپرده‌های دیداری دستگاه‌های دولتی را به عنوان تنخواه گردان در حساب مذکور نزد خود نگهداری می‌کنند.

در پایان آذر ۱۳۸۶ مانده اوراق مشارکت سررسید نشده بانک مرکزی به ۲/۲۵‌هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با پایان سال قبل ۶/۳‌هزار میلیارد ریال افزایش نشان می‌هد. این میزان افزایش در اوراق مشارکت بانک مرکزی، با احتساب ضریب فزاینده نقدینگی در پایان آذر ۱۳۸۶، با قبض حدود ۸/۱۶‌هزار میلیارد ریال نقدینگی به میزان ۳/۱‌درصد از رشد نقدینگی کاسته است.

همچنین در این گزارش ضریب فزاینده نقدینگی در پایان آذر ماه سال‌جاری نسبت به پایان سال قبل با ۷/۰‌درصد افزایش به ۶۱۸/۴ رسید که در مقایسه با رشد مدت مشابه سال قبل ۹/۱۶‌درصد کاهش چشمگیری نشان می‌دهد.

ضریب فزاینده نقدینگی در پایان آذر ۱۳۸۶ نسبت به پایان آذر ۱۳۸۵ معادل ۴/۵‌درصد کاهش یافت که در مقایسه با رشد مدت مشابه سال قبل (رشد آذر ۱۳۸۵ به آذر ۱۳۸۴ معادل منفی ۷/۱‌درصد) با ۷/۳ واحد درصد کاهش مواجه شده است.

مهم‌ترین دلیل کاهش رشد فزاینده نقدینگی در این دوره رشد نسبت ذخایر اضافی به کل سپرده‌ها است که در مقایسه با اسفند سال قبل ۰/۲۹‌درصد رشد نشان می‌دهد. علت اصلی این امر افزایش سپرده‌های دیداری بانک‌ها نزد بانک مرکزی بوده که در پایان آذر ۱۳۸۶ نسبت به پایان سال قبل ۵/۱۴‌هزار میلیارد ریال (۴/۵۲‌درصد) رشد داشته است.