بازتاب اعلام نرخ سود ۱۰درصدی
بانک‌ها زیان می‌کنند، رانت‌ها افزایش می‌یابد
فاطمه بهادری- امسال هم مانند روال چند سال گذشته، نرخ سود تسهیلات بانکی با دو ماه تاخیر اعلام شد. احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری در هشتمین کنفرانس مطبوعاتی خود، با اعلام نرخ سود ۱۰درصد برای بخش‌های خدمات، بازرگانی، صنعت و معدن و مسکن، عزمش برای تک رقمی کردن نرخ سود به‌رغم افزایش نرخ تورم را اثبات کرد. وی برخلاف بانک مرکزی و بسیاری از کارشناسان با تایید تلاش دولت برای تک رقمی کردن نرخ سود بانکی تاثیر منفی این اقدام بر روند سرمایه‌گذاری را رد کرد و گفت: تردید نکنید کاهش سود بانکی، منجر به افزایش سرمایه‌گذاری می‌شود و این یک اصل اقتصادی است.
وی تصریح کرد: در قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده تا سال پنجم برنامه، رقم سود بانکی را تک‌رقمی کند. بنابراین گمانه‌زنی‌ها در خصوص نرخ سود بانکی با اعلام نرخ سود ۱۰درصدی به پایان رسید.
البته به گفته احمدی‌نژاد برای تشویق بانک‌ها، دولت دودرصد را جداگانه یارانه می‌دهد. شاید یارانه دولت به معنای تاکید بر متضرر شدن بانک‌ها با کاهش نرخ سود یا شک احمدی‌نژاد بر کاهش مستقیم این نرخ باشد. با وجود اینکه در سخنان احمدی‌نژاد اشاره‌ای به وضعیت بانک‌های خصوصی نشده اما اگر قرار باشد به بانک‌های خصوصی نیز دو درصد یارانه اختصاص یابد، عملا نرخ سود بانک‌های خصوصی نیز ۱۲درصد تعیین شده است.
مطمئنا روشن شدن این وضعیت منوط به ابلاغ دستورالعمل به بانک‌ها خواهد بود.
نرخ سود بانکی در حالی نهایی شده که آخرین نرخ رسمی اعلام شده برای تورم ۱/۱۹درصد برای یک سال منتهی به فروردین و ۲۴درصد در انتهای فروردین نسبت به فروردین سال گذشته بوده است. به این ترتیب نرخ سود بانکی واقعی (نرخ اسمی منهای تورم) که در سال گذشته نیز منفی تعیین شده بود، امسال بسیار پایین‌تر از سال گذشته خواهد بود.
مستقیم‌ترین تاثیر ادامه این روند، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و خروج سپرده‌های بانکی از بانک خواهد بود، چرا که نرخ‌های اعلامی دیگر جذابیتی برای سپرده‌گذاران نخواهد داشت.
در عین حال بانک‌ها به خصوص بانک‌های خصوصی بیش از پیش به سمت عقود مشارکتی هدایت می‌شوند و عملا تسهیلات عقود مبادله‌ای همچون سال گذشته تنها در اختیار عده اندکی از مردم قرار می‌گیرد یا به گفته برخی از کارشناسان تسهیلات مبادله‌ای امسال بانک‌ها در اختیار متقاضیان دارای سفارش‌نامه قرار می‌گیرد. به عبارت بهتر رانت تسهیلات بانکی افزایش می‌یابد.
کاهش نرخ سود به ضرر بانک‌های خصوصی است
یک کارشناس بانکی در خصوص کاهش نرخ سود به ۱۰ درصد می‌گوید: نرخ تمام شده پول در بانک‌های خصوصی بالاست. بنابراین با کاهش نرخ سود بانکی، بانک‌های خصوصی مجبور به کاهش هزینه‌های پرسنلی و اداری خود خواهند بود و باید از سود اوراق مشارکت استفاده کنند.
ا...وردی رجایی سلماسی می‌افزاید: با کاهش نرخ سود بانکی، مطمئنا بانک‌ها بیشتر به سمت عقود مشارکتی می‌روند.
وی با بیان اینکه چند سالی است که نرخ عقود مبادله‌ای توسط دولت تعیین می‌شود، می‌گوید: در عقود مشارکتی، با توجه به درآمد پروژه نرخ سود تعیین می‌شود. در حالی که در عقود مبادله‌ای، نرخ سود تعیین شده است.این کارشناس پولی و بانکی نیز معتقد است: اگر سپرده‌گذار، سپرده‌اش را نزد بانک نگذارد، بانک‌ها با کمبود منابع روبه‌رو می‌شوند. در حالی که اصل تامین نقدینگی بیشتر برای واحدهای تولیدی مهم است تا کاهش نرخ سود.
کاهش ارزش سهام بانک‌های خصوصی
یک کارشناس بانکی معتقد است: کاهش نرخ سود برای بانک‌های دولتی تفاوتی ندارد چرا که با یارانه ۲درصدی، نرخ سود این بانک‌ها همان ۱۲درصد سال گذشته خواهد بود. فرید ضیاءالملکی با تاکید بر اینکه آنچه مسلم است نرخ سود یارانه‌ای فقط روی قیمت تمام شده تولید تاثیر می‌گذارد می‌گوید: با کاهش نرخ سود، متقاضیان تسهیلات بیشتر خواهند شد.
در عین حال قائم‌مقام سابق بانک تجارت نیز معتقد است: اعلام نرخ ۱۰درصدی و کمتر موجب کاهش ارزش سهام بانک‌های خصوصی در بورس خواهد شد.
ناصر سالار با تاکید بر اینکه کاهش نرخ سود بانکی موجب افزایش رانت‌خواری خواهد شد، می‌گوید: در شرایط کاهش نرخ سود و منابع محدود بانک‌ها، تقاضای کاذب و رانت‌خواری شدت می‌یابد و همه می‌خواهند با ارائه سفارش‌نامه و آشنا و... از این منابع محدود استفاده کنند.
ارسال نظر