در پی افزایش نرخ سود و تصویب امکان بازخرید
آزمون موفق فروش اوراق مشارکت در گام نخست
گروه بازار پول - آزمون جدید اوراق مشارکت این بار با نرخ سود ۲۰ درصد برای جذب منابع مالی از روز شنبه شروع شد. در اولین دور فروش اوراق مشارکت نفت، میزان ۹۰۰ میلیاردی منتشر شده این اوراق در ۲ روز به طور کامل به فروش رسید. این در حالی است که پس از افزایش اولیه نرخ سود اوراق مشارکت به ۱۷ درصد، تنها ۲۵ درصد از میزان ۵۰۰ میلیارد تومانی اوراق منتشر شده به فروش رفت.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در حالی که بر اساس مواد مربوط به انتشار اوراق مشارکت در نسخه اول بسته پولی ۹۰ که به پایین آمدن نرخ سود اوراق مشارکت یک ساله تا ۵/۱۳ درصد انجامید، کارنامه فروش این اوراق در ۶ ماهه اول سال بسیار ضعیف بود، شورای پول و اعتبار در گام اول در تغییر بسته پولی نرخ اوراق یک ساله را تا ۱۷ درصد بالا برد. هرچند این افزایش نیز به دلیل مشکلات در قوانین محدودکننده بازخرید توفیق چندانی نداشت.
شورای پول و اعتبار در گام نهایی خود در تغییر اساسی در بسته پولی نرخ سود اوراق مشارکت را تا ۲۰ درصد بالا برد و امکان بازخرید اوراق را نیز ایجاد کرد. به نظر می‌رسد تحولات اخیر در انتشار اوراق تا حد زیادی در جذاب شدن اوراق مشارکت تاثیرگذار بوده است.
نرخ سود پایین و کارنامه ضعیف در ۶ ماه اول سال
بر اساس گزارش‌های بانک مرکزی در خصوص فروش اوراق مشارکت در نیمه اول سال جاری، از مجموع ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق عرضه شده، تنها ۴/۲ درصد از آن به ارزش ۱۲ میلیارد تومان خریداری شد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها سه درصد از اوراق به فروش رفت.
عملکرد سه درصدی در فروش اوراق مشارکت در نیمه اول سال در حالی رقم خورد که در سال‌جاری دولت در بودجه سال ۹۰ پیش‌بینی ۳۴ هزار میلیارد تومان تامین مالی را از طریق فروش اوراق مشارکت انجام داده بود. در بودجه سال ۹۰ در پنج بند به دستگاه‌های مختلف اجازه داده شد که با فروش اوراق مشارکت اقدام به تامین مالی طرح‌های خود کنند.
بر‌این اساس به شرکت‌های وابسته و تابعه وزارتخانه‌های نیرو، نفت، مسکن و شهرسازی و راه و ترابری اجازه داده شد تا سقف دویست‌هزارمیلیارد ریال برای اجرای طرح‌های انتفاعی دارای توجیه فنی، اقتصادی و مالی خود اوراق مشارکت ریالی منتشر کنند. شرکت‌های دولتی تابعه و وابسته وزارت راه و ترابری نیز اجازه یافتند مبلغ چهل هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت با تضمین دولت منتشر کنند.
در بودجه سال‌جاری به وزارت نیرو ازطریق شرکت‌های تابعه و وابسته ذی‌ربط اجازه داده شد به‌منظور تکمیل طرح‌های آب‌های مرزی و مشترک تا سقف ده هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت ریالی با تضمین بازپرداخت اصل و سود توسط دولت منتشر کنند. دولت نیز مجوز بیست‌‌هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت ریالی را به‌منظور اجرای پروژه‌های بخش‌های آب و کشاورزی و منابع طبیعی دریافت کرد. در کنار دستگاه‌های دولتی به شهرداری‌های کشور و سازمان‌های وابسته به آن اجازه داده شد به‌طور مشترک یا انفرادی با مجوز بانک مرکزی و تایید وزارت کشور تا سقف هفتاد هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت منتشر کنند.
این مجوزها اما نتوانست در تامین مالی این ارگان‌ها کمک شایانی بکند و تنها حدود ۳ درصد از اوراق پیش بینی شده برای انتشار تا پایان شهریور ماه سال جاری به فروش رفت. به عقیده کارشناسان، مهم‌ترین دلیل فروش نرفتن اوراق مشارکت در این دوره نرخ سود پایین برای این اوراق بود؛ همان دلیلی که به علت نرخ پایین سود برای سپردههای بانکی باعث کاهش جذابیت بازار پول نسبت به بازارهای دیگر به ویژه بازار دلار و سکه شد و در سوی دیگر دلیلی برای التهاب در این بازارها.
گام اول: افزایش نرخ سود تا ۱۷ درصد
پس از استقبال بسیار سرد از اوراق مشارکت به دلیل پایین بودن نرخ سود آن‌ها شورای پول و اعتبار تصمیم گرفت تا نرخ این اوراق را تا ۱۷ درصد افزایش دهد تا سعی کند منابع مالی را به بخش‌های تولیدی اقتصاد برگرداند. هرچند این تدبیر بانک مرکزی نیز چندان به نتیجه ننشست و خبر‌ها حاکی از آن است که در پی این جذاب‌سازی اولیه، بازهم اوراق مشارکت به فروش رسیده از۲۵ درصد میزان پیش‌بینی شده برای فروش بالاتر نرفت. بسیاری از کارشناسان عمده دلیل این ناکامی در فروش اوراق را در منع کردن بازخرید اوراق دانسته‌اند. امری که به نظر کارشناسان تا حد زیادی از جذابیت اوراق کاست و در نتیجه در برگرداندن منابع مالی به سمت تولید نتوانست موفق باشد.
گام نهایی: افزایش نرخ سود و امکان بازخرید
نهایتا شورای پول و اعتبار در ادامه اعمال تغییر در بسته پولی سال ۹۰، نرخ سود اوراق مشارکت را تا ۲۰ درصد بالا برد. به عقیده کارشناسان در حالی که تورم در سطح بالای ۲۰ درصد قرار دارد، نرخ سود اوراق مشارکت پایین‌تر از این سطح کارآیی در جذب سرمایه نخواهد داشت. بر این اساس، کارشناسان معتقدند شورای پول و اعتبار با تعیین نرخ ۲۰ درصدی تا حد امکان ضرورت‌های تورمی را لحاظ کرده است.
اما نکته مهم‌تر ابلاغ مجوز بازخرید اوراق مشارکت است که جذابیت این اوراق را تا حد بیشتری بالا می‌برد. بر این اساس اوراق مشارکت تا ۱ سال قبل از سررسید با نرخ سود ۱۸ برای دیگر زمان‌ها با سود ۵/۱۹ درصد بازخرید می‌شوند.
بر اساس تغییرات انجام شده در کیفیت انتشار اوراق مشارکت، جذابیت این اوراق تا حد زیادی بالا رفته است؛ به طوری که تنها در ۲ روز کاری کل ۹۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت نفت منتشر شده به فروش رفت. بنا به گزارش‌ها استقبال خوب از اوراق مشارکت نفت باعث شده است تا میزان عرضه اوراق مشارکت نفتی از ۹۰۰ میلیارد تومان به ۱۱۵۰ میلیارد تومان افزایش یابد. معاون وزیر نفت در ارتباط با شرایط بازخرید اوراق گفت: نرخ بازخرید این اوراق پیش از سررسید نهایی در سال اول ۱۸ درصد و سال دوم به بعد ۱۹/۵ درصد، چهار ساله، با نرخ سود علی‌الحساب ۲۰ درصد، معاف از مالیات و قابل بازخرید در همه شعب بانک عامل است. گزارش‌ها حاکی از آن است که مرحله دوم انتشار اوراق مشارکت پارس جنوبی از ۱۵ بهمن امسال به مدت ۶ روز کاری (پایان پنج‌شنبه ۲۰ بهمن) در همه شعب بانک‌های تجارت و ملت انجام می‌شود.
هفته جدید آزمون جدیدی در فروش اوراق مشارکت است که به نظر به خوبی پشت سر گذاشته شده است. نگاه به کارنامه فروش اوراق مشارکت به خوبی نشان‌دهنده این مطلب است جذاب‌تر شدن نرخ سود این اوراق به همراه افزودن قابلیت بازخرید به خوبی در فروش تاثیرگذار بوده است. در حالی که در ۶ ماهه اول سال با نرخ سود ۵/۱۳ درصد و نبود قابلیت بازخرید تنها ۳ درصد اوراق به فروش رفت، پس از افزایش نرخ سود به ۱۷ درصد این فروش به ۲۵ درصد رسید. اکنون نیز با افزایش نرخ سود به
۲۰ درصد و افزودن قابلیت بازخرید تمامی اوراق منتشر شده نفت در دور اول در ۲ روز کاری به فروش رفته است. این امر به خوبی نشان دهنده درست بودن افزایش نرخ سود (اوراق مشارکت و سپردههای بانکی) در اصلاحیه جدید بسته سیاستی - نظارتی بانک مرکزی است. بر این اساس در حالی که نرخ تورم در آذرماه امسال ۶/۲۰ بوده است، پایین بودن نرخ سود ابزار‌های بدهی بانک مرکزی چندان قابل دفاع نبود و بر این اساس شورای پول و اعتبار تصمیم گرفت نرخ سود اوراق مشارکت را تا ۲۰ درصد بالا ببرد؛ امری که با رقابتی شدن نرخ سود سپردههای بانکی همراه بود.
ارسال نظر