دنیای‌اقتصاد- حدود یک ماه پس از شوک بانک مرکزی به بازار ارز که به گفته رییس‌کل با هدف پایین کشیدن نرخ دلار انجام گرفت، دیروز شرایط در این بازار به نقطه آغاز بازگشت و نرخ دلار دوباره به ۱۲۰۰ تومان نزدیک شد؛ با این تفاوت که حدود یک ماه پیش یعنی در هیجدهم خرداد، دلار در بازار آزاد در حالی به ۱۲۰۰ تومان رسید که همزمان نرخ مرجع نیز با ۱۱۲ تومان افزایش، ۱۱۷۲ تومان قیمت‌گذاری شد. اما در شرایط کنونی به‌رغم آنکه نرخ رسمی دلار تا ۱۰۶۱ تومان کاهش یافته نرخ بازار با یک روند خزنده به نزدیک ۱۲۰۰ تومان رسیده است. این روند در شرایطی رخ داد که از ۲۵ خرداد، بانک مرکزی با اعلام رسمی دخالت در بازار تصریح کرد که این دخالت تا زمانی که نرخ دلار به حدود هزار تومان برسد ادامه خواهد داشت. اما توقع بانک مرکزی برای روند کاهشی ارزش دلار فقط تا ۵ تیر برآورده شد و از آن تاریخ به بعد به‌ رغم تداوم کاهش نرخ رسمی دلار، نرخ آن در بازار بازهم افزایش یافت تا مداخله بانک مرکزی در بازار فقط ۱۱ روز جواب دهد و پس از آن شاهد بازگشت به نقطه اول باشیم. بازگشتی که اکثر کارشناسان آن را محصول سیاست‌گذاری اشتباه شورای پول و اعتبار در بخش پولی و بی‌برنامگی در مدیریت ارزی عنوان می‌کنند؛ اشتباهی که مصباحی مقدم، عضوسابق شورای پول و اعتبار نیز آن را تایید می‌کند. مصباحی‌مقدم تصمیم‌های غیرکارشناسی را دلیل التهاب بازار ارز اعلام کرد

بازگشت دلار آزاد به مرز ۱۲۰۰ تومان

شکاف قیمت دلار آزاد و دولتی ۱۳۴ تومان شد

گروه بازار پول- افزایش قیمت دلار آزاد با وجود روند کند افت قیمت مرجع آن، ادامه دارد. بانک مرکزی در روز‌های اخیر قیمت ارز را به کندی کاهش داده است. این در حالی است که رییس کل بانک مرکزی پیشتر دلار ۱۰۰۰ تومانی را وعده داده بود.

روز گذشته قیمت دلار مرجع ۱۰۶۱۱ ریال بود که تنها ۱۷ ریال نسبت به روز قبل از آن، کاهش داشته است. روز گذشته اختلاف قیمت رسمی و غیررسمی ارز به ۱۳۴ تومان رسید. غلامرضا مصباحی‌مقدم نماینده مجلس و عضو سابق شورای پول و اعتبار دلیل اتفاقات اخیر در بازار ارز را سیاست‌های غیرکارشناسی شورای پول و اعتبار اعلام کرد. کندی افت قیمت ارزها در بانک مرکزی موجب تردید بازار در کاهش دادن قیمت‌ها شده است. برخی کارشناسان معتقدند که در صورتی اراده‌ای در بانک مرکزی برای کاهش بیشتر نرخ ارز وجود داشته باشد، با توجه به وجود ذخایر ارزی قابل توجه در این بانک، امکان کاهش بیشتر قیمت آن وجود دارد. افزایش ۵ تومانی قیمت دلار آزاد و افزایش قیمت جهانی طلا نرخ سکه بهار آزادی را ۱۰۰۰ تومان افزایش داد. روز گذشته با وجود کاهش ۱۷ ریالی قیمت دلار مرجع، نرخ دلار در بازار آزاد ۵ تومان گران شد و به ۱۱۹۵ تومان رسید. قیمت یورو نیز با ۱۰ تومان افزایش به ۱۷۲۵ تومان رسید. در بازار سکه قیمت‌های بانکی بدون تغییر باقی ماند. در شعب منتخب بانک ملی قیمت سکه بهار آزادی ۴۲۶ هزارو ۴۰۰ تومان ثابت ماند. در مقابل قیمت سکه در بازار با ۱۰۰۰ تومان افزایش به ۴۳۲ هزارتومان رسید. سکه طرح قدیم ۴۶۰ هزارتومان، نیم سکه ۲۱۷ هزارتومان و ربع سکه ۱۲۹ هزارتومان به فروش رسیدند که نسبت به روزهای قبل تغییری نداشت. نرخ جهانی طلا روز گذشته تا ساعت ۱۸/۳۰ به وقت تهران به ۱۴۹۵ دلار رسید.

تصمیم‌های غیرکارشناسی شورای پول و اعتبار

رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس وضعیت بازار ارز را معلول تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی در شورای پول و اعتبار نسبت به نرخ سود سپرده‌ها اعلام کرد و گفت: با سیاست تک نرخی ارز، قیمت ارز در نقطه مدنظر قانون متوقف می‌شود.

به گزار ش خبرگزاری مهر، غلامرضا مصباحی‌مقدم درباره سیاست‌های اجرایی بانک مرکزی در بازار ارز برای تک نرخی کردن قیمت دلار گفت: عملکرد بانک مرکزی در این خصوص افت و خیرهایی داشت، در شرایطی، بانک مرکزی از ارائه ارز به بازار امساک کرد و این امر موجب تشدید تقاضا شد.

رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس با بیان اینکه البته امساک بانک مرکزی بی‌دلیل نبود، افزود: در مرحله بعد بانک مرکزی توانست بازار را کنترل کند، اما دوباره افزایش قیمت ارز را در بازار شاهدیم.

وی این امر را معلول تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی در شورای پول و اعتبار نسبت به نرخ سود سپرده‌ها عنوان و بیان کرد: اگر شورای پول و اعتبار نرخ سود سپرده‌ها را با توجه به نرخ تورم اصلاح می‌کرد، شاهد وجوه سرگردانی که هر روز به یک سمت حرکت می‌کند، نبودیم. به گفته مصباحی مقدم، نقدینگی سرگردان هم‌اکنون گاهی به سمت بازار سکه، گاهی به سمت بازار ارز و روز دیگر ممکن است که به سمت کالای دیگری جهت‌گیری کند.

وی با اشاره به ورود دلالان به بازار ارز و ایجاد تقاضای کاذب اظهار کرد: بانک مرکزی توانست با بالابردن قیمت ارز جلوی مابه‌التفاوت قیمت دلار در بازار و در بانک مرکزی را بگیرد و کم کم آن را به سمت کاهش سوق دهد و این بخش از کار را مدیریت صحیح بانک مرکزی تلقی می‌کنم. رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا با این روند قیمت دلار تک نرخی خواهد شد، عنوان کرد: تصور می‌کنم با توجه به منابع کافی ارزی که بانک مرکزی در اختیار دارد و مدیریت تقاضایی که صورت داده است، این امر محقق شود. وی ادامه داد: هم‌اکنون بخشی از تقاضای ارزی مسافرین به پس از مهر خوردن گذرنامه و در زمان خروج موکول شده است و در این زمان مسافران می‌توانند به ارز دسترسی یابند، این امر به کاهش تقاضای دلالی در بازار کمک می‌کند و مدیریت تقاضا بوجود می‌آورد. مصباحی‌مقدم با تاکید بر اینکه باید تقاضای ارزی برای فعالیت‌های اقتصادی و تجاری با حواله‌های ارزی تامین شود که بانک مرکزی در این خصوص مشکلی ندارد، گفت: این امکان وجود دارد که قیمت ارز در نقطه مدنظر قانون که بانک مرکزی هم در صدد اجرای آن است، بتواند محقق شود.

پدیده ناخواسته بازار ارز

وی این توجیه را که بانک مرکزی برای مجاب کردن شورای پول و اعتبار جهت افزایش نرخ سود سپرده‌ها بازار ارز را دستکاری کرده است، قبول نکرد و افزود: اینگونه دستکاری‌ها حتما ده‌ها زیان و ضرر برای نظام اقتصادی کشور دارد که مهم‌ترین آن بی ثباتی است، مسلما بانک مرکزی از کاری که می‌داند موجب بی‌ثباتی در اقتصاد کشور می‌شود، استقبال نمی‌کند.

رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی در مجلس اضافه کرد: بانک مرکزی ناخواسته با چنین پدیده ای روبه‌رو شده است، البته اگر شورای پول و اعتبار به موقع نرخ سود سپرده‌ها را اصلاح می‌کرد، ما با چنین پدیده‌ای شاید روبه‌رو نمی‌شدیم.

دپو ارز توسط صرافان و توقف اعلام نرخ

در همین حال خبرگزاری فارس گزارش داد: همزمان با افزایش مجدد اختلاف قیمت دلار رسمی و آزاد در بازار، یک مقام مسوول ارزی از عدم عرضه ارز و توقف اعلام نرخ برای فروش دلار خبر داد و گفت: هم‌اکنون بازار از حالت طبیعی خارج شده است.

این مقام مسوول درباره چرایی وضعیت این روزهای بازار ارز، اظهار کرد: هم‌اکنون بازار ارز از وضعیت طبیعی خارج شده و همین امر موجب شده که بار دیگر فعالیت دلالان شدت بگیرد. وی افزود: از عصر روز گذشته هیچ کدام از صرافی‌ها قیمتی را برای خرید و فروش دلار اعلام نمی‌کنند و این مورد هم باعث شده که میدان برای دلالان باز شود. این مقام مسوول در ادامه با بیان اینکه عدم اعلام نرخ از سوی صرافان به معنای عدم تمایل این فعالان برای فروش ارز است، گفت:‌ بنابراین در بازار و به خصوص در صرافی‌ها ارز به‌اندازه کافی وجود دارد ولی این افراد فعلا قصد فروش این ارزها را ندارند. وی ضمن اشاره به اینکه هنوز نرخی برای خرید و فروش دلار از بازار بیرون نیامده است، تأکید کرد:‌ این وضعیت و اتفاقات جزء خصوصیات اقتصادی بازار ارز است که البته از نظر اقتصادی دارای توجیهاتی نیز است.

جعل یکساعته مدارک خروج از کشور

خبر گزاری مهر نیز با اشاره به اینکه ادامه نوسانات قیمتی در بازار ارزهای معتبر باعث ایجاد برخی باندهای جعل اسناد مورد نیاز برای خروج از کشور شده است، نوشت: هم‌اکنون با ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان می‌توان مدارک مورد نیاز برای دریافت ۲ هزار دلار ارز دولتی از بانک‌ها را جعل کرد! به دنبال ادامه نوسانات قیمتی در بازار ارزهای معتبر از جمله دلار و یورو، برخی افراد سودجو با استفاده از شرایط بازار در چندین ماه گذشته اقدام به جعل اسناد مورد نیاز برای دریافت ارز دولتی از بانک‌ها کرده‌اند به نحوی که این گونه افراد به وضوح در مراکز اصلی خرید و فروش ارزهای معتبر مشغول به فعالیت هستند.

جعل اسناد برای دریافت ارز

یک جاعل مدارک مسافری در بازار ارز با بیان اینکه می‌توانم یک ساعته همه مدارک را آماده و خودم نیز نسبت به دریافت ارز دولتی از بانک اقدام کنم، به خبرنگار مهر گفت: پس از دریافت ۲ هزار دلار ارز دولتی نصف آن را به عنوان دستمزد برمی‌دارم و نصف دیگر در اختیار تو باشد. وی در پاسخ به این سوال که چگونه مدارک مورد نیاز برای خروج از کشور را می‌توانید یک ساعته آماده کنید، به مهر گفت: این دیگر کار ماست و شما هرچقدر که پاسپورت دارید بیاورید ویزا، عوارض خروج از کشور، بلیت و مدارک مورد نیاز دیگر را ما خودمان آماده می‌کنیم، شما فقط به ازای هر پاسپورت هزار دلار ارز دولتی از من دریافت کنید.

بازگشت واسطه‌ها به بازار

در این میان، یکی از واسطه گران بازار ارز نیز گفت: ما هر شب ارز مورد نیاز خود را از بازار جمهوری خریداری می‌کنیم؛ ولی نمی‌دانیم که فردا ارز خریداری شده خود را به چه قیمت می‌توانیم بفروشیم که پیش آمده است در برخی از موارد دچار ضرر و زیان نیز شده‌ایم. وی در پاسخ به این سوال که آیا شما با دلالان اصلی بازار در ارتباط هستید، گفت: ما اصلا آنها را نمی‌شناسیم و هرگز هم ندیده‌ایم چون آنها با واسطه ارز را به ما می‌فروشند، اما هر چقدر که بخواهیم به ما عرضه می‌کنند.

اقدام برخی صرافان به آزادفروشی

وی با اشاره به اینکه برخی از صرافی‌ها نیز برخلاف دستورات بانک مرکزی اقدام به خرید و فروش ارز آزاد می‌کنند، بیان داشت: در ماه‌های گذشته صرافان بسیاری توانسته‌اند پول‌های زیادی را به جیب بزنند به نحوی که هم‌اکنون بسیاری از آنها نسبت به چند ماه گذشته که بازار از ثبات برخوردار بوده است، وضعیت اقتصادی بهتری پیدا کرده‌اند. این دلالان بازار ارز با تاکید بر اینکه جاعلان می‌توانند مدارک مختلفی را عرضه کنند، گفت: البته بانک‌ها مدارک جعلی را نمی‌پذیرند، اما جاعلان با همکاری برخی صرافی‌ها و آژانس‌های هواپیمایی به ازای دریافت مبالغی مدارک جعلی را قبول می‌کنند. با این حال، جاعلان بسیاری هستند که حتی برگه عوارض خروج از کشور را ۱۵۰۰ تومان نیز می‌فروشند.

۹۰درصد مدارک جعلی است!

وی ادامه داد: به صورت کلی می‌توانم به جرات بگویم بیش از ۹۰ درصد مدارکی که باعث دریافت ارز دولتی می‌شوند جعلی هستند نه به این معنی که بانک‌ها مدارک جعلی را می‌پذیرند بلکه برای صرافی‌ها و دلالان بزرگ روش‌های خاص خود را برای دستیابی به ارز دولتی و فروش آن در بازار آزاد به‌کار می‌گیرند.