خوش‌بینی کمرنگ بازار به مرکز جدید ارزی

گروه بازار پول- درسومین روز کاری هفته و اولین روز آغاز به کار مرکز مبادلات ارزی (اتاق ارز) مسیر حرکت قیمت بازار متفاوت با مسیر ترسیم شده رسمی بود. البته با توجه به نوپا بودن مرکز و تکمیل برنامه در آینده باید کماکان برای ارزیابی صبر کرد. روز گذشته قیمت دلار در بازار دوباره رو به افزایش نهاد. این شرایط البته با سپری شدن تنها یک روز از عمر این مرکز قابل تفسیر و تعمیم به روزهای آینده نیست. بااین حال واکنش روز اول بازار به راه‌اندازی این مرکز چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد. قیمت‌ها در بازار افزایشی بود و اگر در روزهای قبل نوسان‌ها قدری با احتیاط صورت می‌گرفت، روز گذشته این احتیاط نیز کنار گذاشته شد. قیمت دلار در بازار با نرخ ۲۴۶۰ تومان باز شد. منحنی رشد قیمت صعودی بود. قیمت دلار در ساعت ۱۵ در کف بازار تقریبا به مرز ۲۵۰۵ تومان رسید. ساعتی بعد قیمت ۲۵۲۰ تومان بر تابلو صرافان درج شد. در همین لحظات قیمت سکه نیز به ۹۹۳ هزار تومان رسید و تا ساعت ۱۸ از یک میلیون تومان نیز گذشت.

این شرایط و روند افزایشی قیمت‌ها در بازار روز گذشته درحالی ساعت به ساعت درحال افزایش بود که قیمت جهانی طلا با تقریبا ۱۷ دلار کاهش از سطح ۱۷۷۳ دلار پایان معاملات هفتگی تا ۱۷۵۶ دلار کاهش یافته بود.

بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها واردکنندگان مواد و کالاها ضمن مراجعه به این مرکز در صورت صحت مدارک و تطابق با استانداردهای سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی باید ۱۰۰ درصد مبلغ مورد معامله را نقدا به بانک عامل برای خرید گواهی ارزی به نرخ بازار پرداخت کنند. این شرایط در اولین برخورد تاجر برای واردات کالای مورد تقاضا مانعی بازدارنده است که تاکنون کمتر تجربه شده است. اگرچه این شرایط در ۵ ماه گذشته نیز به نوعی در بیرون از نظام بانکی از مسیر صرافی‌ها دنبال شده بود، اما درمجموعه نظام بانکی این کار تقریبا کاری جدید به شمار می‌آید.

با گذشت روزهای دیگر امکان تعدیل برخی شرایط و تحلیل‌ها وجود دارد. بااین حال قیمت‌ها در اولین روز قدری هیجانی تر رقم خورد.

قیمت‌های داخلی

روز گذشته با گذر دوباره قیمت دلار از مرز ۲۵۰۰ تومان، نرخ سایر ارزها نیز افزایش یافت. تا ساعت ۱۵ قیمت یورو ۳۲۵۰ تومان، پوند انگلیس ۴۰۸۰ تومان، صد ین ژاپن ۳۱۹۰ تومان، درهم امارات ۶۸۰ تومان و دلار کانادا ۲۵۶۰ تومان رقم خوردند که افزایش ۲۵ تومانی برای یورو، ۱۰ تومانی برای پوند و افزایش ۳۰ تومانی برای ین عمده تغییرات قیمت ارز بوده است.

در بازار سکه و طلا افزایش‌ها شرایط شدیدتری داشت. قیمت سکه تا رسیدن به نرخ ۹۹۳ هزار تومان درساعت ۳ بعدازظهر حداقل ۱۵ هزار تومان افزایش ثبت کرده است. سکه البته با نرخ ۲۵۰۰ تومانی دلار آمریکا در بازار داخل و اونس ۱۷۵۶ دلاری طلا حداقل ۱ میلیون و ۳۳ هزار تومان طلای ۲۴ عیار دارد که البته بدون در نظر گرفتن مالیات، کارمزد و حق‌الضرب محاسبه شده است.

نکته جالب توجه در این روزها این است که قیمت سکه طرح قدیم ۱۰۰۰ تومان از سکه طرح جدید ارزان تر است. دیروز سکه طرح قدیم ۹۹۲ هزار تومان در ساعت مورد اشاره فروخته می شد که نسبت به قیمت روز یکشنبه ۱۳ هزار تومان افزایش داشت. نیم سکه هم دیروز ۴۰۰۰ تومان گران شد و به ۴۹۵ هزار تومان رسید. ربع سکه هم با ۲۵۰۰ تومان رشد قیمت ۲۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شد. در بازار طلا قیمت هر مثقال طلای ۱۷ عیار بدون اجرت ساخت تا ۴۳۸ هزار تومان گران شد که ۷ هزار تومان افزایش ثبت کرده است. همچنین برای اولین بار قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار بدون اجرت ساخت از مرز ۱۰۰ هزار تومان گذشت و به نرخ ۱۰۱ هزار و ۱۱۰ تومان رسید. تمامی قیمت‌های ذکر شده در این گزارش در ادامه روند بازار امکان نوسان بیشتر نیز داشتند به طوری که سکه بهار آزادی تا ساعت ۱۸ از یک میلیون تومان هم عبور کرد و به یک میلیون و پنج هزار تومان رسید.

سوالات و ابهامات یک واردکننده

با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی و تلاش تازه برای در اختیار قرار دادن ارز مورد نیاز اولویت‌های ۳ تا ۵ وارداتی از روز گذشته، برخی ابهامات و شرایط به وجود آمده در پی تصمیمات جدید ارزی، موانع تازه‌ای را بر سر راه تولیدکنندگان بخش‌های مختلف از جمله بخش‌های صنعتی قرار داده است. برخی از فعالان این بخش ضمن انتقاد شدید خواهان توجه بیشتر به این موانع شده‌اند.

محسن حاجی بابا، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ما با برشمردن برخی معایب سیاست‌های ارزی جدید خواستار توجه جدی به تامین منابع ریالی واحد‌های تولیدی شد. او در انتقادی شدید شرایط جدید را موجب از بین رفتن حداقل ۵۰ درصد توان تولیدی فعلی واحدهای صنعتی اعلام کرد.

این فعال اقتصادی اعلام کرد تاکنون برای گشایش اسناد اعتباری حداکثر ۱۰ درصد قیمت کل توسط واحدها به بانک پرداخت می‌شد و بقیه بهای کالای وارداتی صنایع تولیدی که عمدتا مواد اولیه بوده پس از رسیدن کالا پرداخت می‌شد. قیمت پرداخت شده برای واردات مواد اولیه نیز براساس نرخ مرجع دلار ۱۲۲۶ تومانی محاسبه می‌شد؛ اما اکنون با اعلام سیاست جدید فروش ارز در مرکز مبادلات ارزی در صورت تصویب اسناد تجاری قیمت دلار با نرخ تقریبی ۲۴۰۰ تومان محاسبه شده و ۱۰۰ درصد ارزش ریالی آن را نیز باید پیشاپیش پرداخت. در این شرایط افزایش فشار نقدینگی ریالی بر واحدهای تولیدی که باید قبل از رسیدن محموله صادراتی خود، تمام و کمال پول مواد اولیه را وارداتی را بدهند، چندین برابر می‌شود.

حاجی بابا با اشاره به این نکته خواستار کمک‌های تسهیلاتی بانک‌ها برای کمک به واحدهای تولیدی شد. او همچنین به موارد دیگری نیز در این مسیر اشاره کرد. به گفته وی در حالی که فعلا دو بانک ملت و کشاورزی بانک‌های عامل گشایش اعتبار اسنادی برای واردکننده شده‌اند، چگونه امکان خدمات‌دهی به تاجرانی را دارند که در بانک‌های دیگر خدمات ارزی می‌گرفته‌اند؟ وی در سوال دیگری گفت: آیا گواهی ارزی ارائه شده توسط این دو بانک برای بانک‌های دیگر قابل قبول خواهد بود؟ وی در سوال دیگری پرسید: آیا میزان تسهیلات ریالی در اختیار واحدهای تولیدی کفاف مقابله با افزایش قیمت ارز را خواهد داد؟ وی با بیان اینکه در جلسات اتاق بازرگانی صنایع و معادن تهران جمله اعضا با راه‌اندازی تشکیلاتی همچون بورس ارز مخالف بوده‌اند، گلایه کرد که چطور در حالی که هنوزجنسی وارد نشده باید تماما پول آن را پرداخت کرد؟

طلا در بازارهای جهانی

قیمت طلا با کاهش تقریبا ۱۷ دلاری تا سطح ۱۷۵۶ دلار افت کرد. در توضیح دلایل این کاهش تقویت ارزش دلار آمریکا و البته افت شاخص قیمت‌های بازارهای بورس در آسیا اعلام شده است. با وجود محرک‌های انبساطی فدرال رزرو و بانک مرکزی ژاپن و بالارفتن قیمت برخی کالاهای پایه در روزهای اخیر قیمت طلا در محدوده ۱۷۷۰ دلار برای چند روزی تثبیت شده بود. روز گذشته همچنین افزایش نگرانی‌ها در مورد بحران بدهی‌ها در اروپا ارزش یورو و طلا را در مقابل دلار آمریکا کاهش داد. در بازارهای جهانی همچنین اعلام شد که با شدت یافتن نگرانی‌ها در اروپا قیمت نفت نیز کاهش داشته که بر افت قیمت طلا تاثیر داشته است. این کاهش قیمت در حالی است که در روزهای قبل برخی از کارشناسان برای طلا قیمت بالای ۲۰۰۰ دلار را پیش‌بینی می‌کردند.