حسین آملی دیوا- برای بررسی رویکرد شرکت‌های لیزینگ خودرو با توجه به تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار درمورد کاهش نرخ سود لیزینگ‌ها، اشاره به این نکته ضروری است که کاهش نرخ سود تسهیلات پرداختی توسط شرکت‌های لیزینگ ضمن آن که منجر به کاهش قیمت نهایی محصول در نتیجه کاهش مبالغ اقساط پرداختی توسط متقاضیان خواهد شد، افزایش سطح درآمد حقیقی و یا به عبارتی افزایش قدرت خرید متقاضیان را در پی خواهد داشت که این امر در نهایت سطح بالاتری از رفاه و مطلوبیت را برای آنها فراهم می‌کند. عامل موثر در رویکرد شرکت‌های لیزینگ خودرو نسبت به تغییر نرخ سود تسهیلات پرداختی، نوع وابستگی مالی آنها می‌باشد که در ادامه ضمن بیان انواع آن، نتیجه این فرآیند در فعالیت آنها بررسی می‌شود.شرکت‌های لیزینگ از لحاظ نوع وابستگی مالی به سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند: ۱- شرکت‌های لیزینگ بانکی (Bank Leasing Companies) این گروه از شرکت‌ها در مالکیت و کنترل بانک‌ها اعم از خصوصی یا دولتی می‌باشند، به طور مثال لیزینگ صنعت و معدن (وابسته به بانک صنعت و معدن)، لیزینگ ایران (وابسته به بانک تجارت) و لیزینگ پارسیان (وابسته به بانک پارسیان). ۲- شرکت‌های لیزینگ وابسته (Captive Leasing Companies) این شرکت‌ها در مالکیت کنترل تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان دارایی‌های مورد اجاره قرار دارند.هدف اصلی از ایجاد این شرکت‌های لیزینگ کمک به فروش محصولات شرکت مادر می‌باشد.شرکت‌های لیزینگ ایران خودرو و رایان سایپا در این گروه قرار دارند.

۳ - شرکت‌های لیزینگ مستقل (Independent Leasing Companies) این شرکت‌ها به عنوان موسسات مالی مستقل عمل می‌کنند و عملیات لیزینگ آنها متاثر از فعالیت‌های شرکت مادر یا سهامداران عمده نمی‌باشد.با توجه به تقسیم‌بندی مذکور شرکت‌های لیزینگ بانکی که در مالکیت و کنترل بانک‌ها اعم از خصوصی یا دولتی می‌باشند و شورای پول و اعتبار آنها را ملزم به پرداخت تسهیلات با نرخ حداکثر ۱۴درصد برای بانک‌های دولتی و ۱۷درصد برای بانک‌های خصوصی کرده است، به موازات کاهش نرخ سود تسهیلات پرداختی بانک‌ها با حاشیه سود کمتر و منطقی‌تر قادر به ادامه فعالیت می‌باشند.منطقی‌تر از آن جهت که با کاهش نرخ سود تسهیلات، با توجه به پایین بودن سطح درآمد غالب متقاضیان استفاده از تسهیلات لیزینگ، توان مالی آنها افزایش یافته و احتمال به تاخیر افتادن و یا سوخت شدن اقساط شرکت‌های لیزینگ که یکی از دغدغه‌های اصلی این شرکت‌ها محسوب می‌شود، کاهش می‌یابد.شرکت‌های لیزینگ وابسته نیز همانطور که گفته شد در مالکیت و کنترل تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان دارایی‌های مورد اجاره می‌باشند و هدف اصلی آنها کمک به فروش محصولات شرکت‌های مادر است.پرداخت تسهیلات با توجه به پایین بودن توان خرید نقدی خودرو برای بخش عظیمی از خانوارها در کشور از جمله محرک‌هایی است که شرکت‌های خودروساز برای ایجاد تقاضای موثر از طریق شرکت‌های لیزینگ وابسته (لیزینگ ایران‌خودرو و رایان‌سایپا) به کار می‌گیرند.با این استدلال، پرداخت تسهیلات به متقاضیان متوقف نمی‌شود و ممکن است با توجه به سطوح مختلف تولید و انواع آن، سقف تسهیلات و اولویت در پرداخت تسهیلات به متقاضیان در دستور کار تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیرندگان این شرکت‌ها قرار گیرد.البته این نکته را باید مدنظر قرار داد که با شرایط جدید تعداد متقاضیان استفاده از تسهیلات افزایش یافته و با توجه به محدودیت منابع شرکت‌ها، امکان دسترسی همه افراد به این تسهیلات فراهم نشود.شرکت‌های لیزینگ مستقل نیز مانند همه بنگاه‌های اقتصادی به دنبال کاهش هزینه‌ها و حداکثر کردن سود خود می‌باشند که در صورت امکان سرمایه‌گذاری جانشین با ریسک پایین‌تر و بازدهی بیشتر، از این صنعت خارج می‌شوند و یا با قبول شرایط جدید به پرداخت تسهیلات ادامه می‌دهند.

البته با توجه به شرایط جدید و درک این موضوع که مراحل اداری تحویل خودرو از طریق لیزینگ به زمان خاص نیاز دارد و ممکن است مشتریان در مواردی از ورود به این شیوه مبادله منصرف شوند، شرکت‌های لیزینگ مستقل می‌توانند به منظور تسریع و تسهیل در روند کار متقاضیان و کسب درآمد برای واحد اقتصادی خود به صورت حق‌العمل کاری (مذاکره با مشتری، توافق، عقد قرارداد و تکمیل مدارک) با شرکت‌های لیزینگ وابسته و یا شرکت‌های خودروساز همکاری کنند.