آمارهای بانک مرکزی در سه سال گذشته نشان می‌دهد
افت ۳۰ درصدی ارزش صادرات
گروه بازار پول: آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص بهای صادراتی در سه سال گذشته ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. این روند در حالی است که در سال‌های اخیر تورم داخلی همواره رقم بالایی بوده است. از سوی دیگر، سطح دستمزد کارگران نیز افزایش روند صعودی داشته است. در نتیجه فشار روی صادرکنندگان برای حفظ میزان صادرات افزایش یافته است. این روند در حالی است که نرخ ارز نیز در سال‌های اخیر، روند کم نوسانی داشته است، حال آن‌که می‌شود برای حمایت از صادرات سیاست‌های ارزی را تغییر داد.
گروه بازار پول: آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص بهای صادراتی در سه سال گذشته ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. این روند در حالی است که در سال‌های اخیر تورم داخلی همواره رقم بالایی بوده است. از سوی دیگر، سطح دستمزد کارگران نیز افزایش روند صعودی داشته است. در نتیجه فشار روی صادرکنندگان برای حفظ میزان صادرات افزایش یافته است. این روند در حالی است که نرخ ارز نیز در سال‌های اخیر، روند کم نوسانی داشته است، حال آن‌که می‌شود برای حمایت از صادرات سیاست‌های ارزی را تغییر داد.
عوامل موثر در کاهش شاخص صادرات
بانک مرکزی آمار شاخص بهای صادراتی در اردیبهشت‌ماه را منتشر کرد. بر اساس گزارش بانک مرکزی شاخص بهای صادراتی در دومین ماه سال جاری معادل با ۹/ ۲۰۸ واحد گزارش شده است. این رقم در فروردین‌ماه سال گذشته ۴/ ۲۱۱ واحد ثبت شد؛ بنابراین رشد ماهانه این شاخص معادل منفی ۲/ ۱ درصد بوده است. این در حالی است که در فروردین‌ماه رشد ماهانه شاخص بهای صادراتی معادل ۲/ ۲ درصد و افزایشی گزارش شده بود. این آمار بازگشتی برای شاخص صادراتی محسوب می‌شود، زیرا آمار فروردین‌ماه کمی باعث شد صادرکنندگان به روند قیمت‌ها امیدوار شوند، اما این حرکت در اردیبهشت‌ماه تداوم نیافت. در سال‌های اخیر، روند حرکتی شاخص بهای صادراتی بیشتر نزولی بوده است. به‌طور کلی در سه سال اخیر، قیمت صادرات معادل ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. بر این اساس کاهش ارزش کالاهای در بازار جهانی، افت رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، ثبات نرخ ارز در داخل کشور و عملی نشدن آثار برجام در بخش تجارت خارجی باعث شده است که قیمت کالاهای صادراتی در سه سال اخیر در مجموع روند نزولی داشته باشد.
تغییرات نقطه به نقطه
در اردیبهشت‌ماه شاخص بهای صادراتی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷/ ۱۵ درصد کاهش یافته است، این رقم در فروردین‌ماه معادل ۳/ ۱۳ درصد ثبت شده بود که روند نزولی شاخص را تایید می‌کند. دیگر آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که در دو ماه نخست سال ۱۳۹۵ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۵/ ۱۴ درصد از ارزش شاخص کاسته شده است، این در حالی است که این میزان کاهش در بازه یک ماه (فروردین سال ۹۵ نسبت به فروردین ۹۴) معادل ۳/ ۱۳ درصد بود. از سوی دیگر تغییرات ۱۲ ماهه شاخص نیز تایید می‌کند که از ارزش صادرات کاسته شده است. بر این اساس، در ۱۲ ماه منتهی به اردیبهشت‌ماه سال ۹۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳/ ۱۶ درصد از شاخص کاسته شده است. این رقم در ۱۲ ماه منتهی به فروردین‌ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل با منفی ۱/ ۱۶ درصد بوده است.
اثر ارز روی شاخص صادراتی
شاخص بهای کالاهای صادراتی یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را نشان می‌دهد. به لحاظ ماهیت این شاخص بر مبنای بازار صادرات محاسبه می‌شود. عوامل موثر بر شاخص صادراتی را می‌توان به دو بخش مهم تقسیم کرد. نخست عواملی که قیمت کالاهای صادراتی داخلی را در بازار جهانی مشخص می‌کند. به‌طور کلی می‌توان این عوامل را «تقاضا و کشش بازار جهانی»، «امکانات داخلی»، «تبلیغات»، «ویژگی‌های اقتصادی بازار جهانی» و «قوانین و سیاست‌های داخلی و خارجی موثر در بازرگانی» عنوان کرد. این عوامل ارزش محصولات صادراتی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اما علاوه‌بر عوامل مذکور، قیمت ارز در بازار آزاد نیز بر روند قیمتی شاخص بهای صادراتی تاثیر می‌گذارد. در گزارش شاخص بهای صادراتی بانک مرکزی، قیمت ارزی کالاهای صادر شده به ریال تبدیل می‌شود، بنابراین تغییرات قیمت دلار در بازار آزاد می‌تواند روند شاخص بهای صادراتی را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس، به‌طور کلی می‌توان عنوان کرد که تغییرات شاخص بهای صادراتی، تحت‌تاثیر «تغییرات قیمت کالاهای صادر شده در بازار جهانی» و «نوسانات نرخ آزاد ارز» است. آمارها نشان می‌دهد که در اردیبهشت‌ماه متوسط بهای هر دلار در بازار تهران حدود ۳ هزار و ۴۶۶ تومان ثبت شده که این رقم نسبت به ماه قبل ۷/ ۰ درصد کاهش یافته است. همچنین نرخ دلار نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز افزایش ۲/ ۴ درصدی را پشت سر گذاشته است. به رغم افزایش طی یک‌سال شاخص ارزی، افت ماهانه آن اثر منفی در شاخص بهای کل داشته است، اما قیمت‌های جهانی کالاها نیز در ماه‌های اخیر به شکلی نبوده که روی افزایش شاخص بهای صادراتی تاثیر بگذارد.
جزئیات در گروه‌ها
گزارش شاخص بهای صادراتی از مجموع ۱۵ گروه اصلی و یک گروه اختصاصی تشکیل شده است. هر یک از گروه‌های مذکور، با توجه به ضریب اهمیت آن در محاسبه شاخص دارای وزن مشخصی هستند. «محصولات نباتی»، «محصولات معدنی»، «محصولات صنایع شیمیایی» و «فلزات معمولی» از جمله مهم‌ترین گروه‌های اصلی گزارش شاخص بهای صادراتی هستند که حدود ۸۰ درصد از وزن کل شاخص را تشکیل می‌دهند؛ اما محصولات معدنی نیز در حدود یک‌سوم وزن شاخص را به خود اختصاص داده است. در اردیبهشت‌ماه ارزش محصولات معدنی معادل ۳ درصد کاهش یافته است که این روند اثر قابل توجهی در نزول شاخص داشته است.
افت محصولات معدنی
بهای محصولات معدنی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۶ درصد کم شده است. به گزارش بانک مرکزی تنزل شاخص بهای برخی از اقلام مانند پروپان مایع شده معادل ۹/ ۷ درصد، بوتان مایع شده ۷/ ۰ درصد، موم پارافین ۸/ ۲ درصد و روغن صنعتی معادل ۷/ ۰ درصد سبب شده تا شاخص قیمت گروه‌های محصولات معدنی ۳ درصد نسبت به ماه قبل کاهش یابد. در این گروه شاخص بهای سیمان ۹/ ۲ درصد بالا رفت. علاوه بر این، در اردیبهشت‌ماه ۹۵، شاخص بهای گروه محصولات نباتی در مقایسه با ماه قبل ۱/ ۱ درصد کاهش یافت. کاهش مذکور عمدتا در اثر تنزل شاخص قیمت پسته معادل یک درصد بود. در این ماه شاخص بهای زعفران ۴/ ۱ درصد افزایش یافت. شاخص بهای گروه فوق در مقایسه با ماه مشابه سال قبل به میزان ۲ درصد افزایش داشته است. محصولات صنایع شیمیایی نیز حدود ۲۰ درصد از کل وزن شاخص را در اختیار دارد، بر این اساس، شاخص بهای استرین به میزان ۲/ ۱۲ درصد، پارازیلین ۸/ ۱۳ درصد و آمونیاک ۲/ ۱ درصد رشد کرد که باعث شده شاخص قیمت گروه محصولات صنایع شیمیایی و صنایع وابسته معادل ۲ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یابد.
رشد ماهانه ارزش فلزات
مواد پلاستیک و مصنوعات نیز یکی از گروه‌هایی بود که در اردیبهشت‌ماه کاهش قیمت را پشت سر گذاشت. شاخص این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳/ ۱ درصد رشد کرده است. در ماه مورد بررسی، رشد شاخص بهای تیر آهن معادل ۱/ ۱۲ درصد، فرومولیبدن ۱/ ۲۱ درصد و شمش آلومینیوم ۲/ ۱ درصد باعث شد تا شاخص بهای گروه فلزات معمولی و مصنوعات آن برابر ۶/ ۱ درصد نسبت به ماه قبل رشد کند. شاخص قیمت گروه نسبت به مدت ماه مشابه سال قبل ۵/ ۲۰ درصد کاهش داشته است.
ارسال نظر