الگوی بانکداری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی

علی رستگار

مدیرعامل بانک ملت

بانک‌ها و موسسات مالی بخش مهمی از هر نظام اقتصادی را تشکیل می‌دهند. استواری و استحکام هر نظام اقتصادی تا اندازه زیادی تحت تاثیر سیاست‌ها، رویه‌ها و اقدامات متخذه توسط بانک‌ها و دیگر نهادهای مالی است. رویکرد اقتصاد مقاومتی که مبتنی بر یک اقتصاد ناوابسته، درون‌زا و در عین حال برونگراست حاوی ویژگی‌ها و الزاماتی است که شکل متفاوتی از بانکداری را طلب می‌کند. از میان الگوهای بانکداری، بانکداری پایدار به این رویکرد اقتصادی نزدیک‌تر است. بانکداری پایدار حاوی الگویی است که نگاه متوازنی به منافع همه ذی‌نفعان دارد. این الگو بانکداری را به‌عنوان محرک شکوفایی و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی مدنظر قرار می‌د‌هد. در بانکداری پایدار، بانک به‌عنوان یک نهاد اقتصادی و اجتماعی دیده می‌شود که در فعالیت‌های خود اعم از سرمایه‌گذاری‌ها و ارائه خدمات به‌دنبال ایجاد بازده‌های چندگانه است. بانکداری پایدار براساس الگوسازی‌هایی که تا به امروز انجام شده مبتنی بر شش اصل اساسی است. بانک‌ها برای پیاده‌سازی این اصول 6 گانه نیازمند برنامه‌های تغییر و بهبود در سیستم داخلی خود هستند.

صل اول: اصلاح مدل کسب‌و‌کار با هدف دربرگیرندگی: بانک‌ها باید مدل‌های کسب‌و‌کارشان را به‌نحوی اصلاح کنند که محصولات و خدمات آنها ضمن آنکه به نیازها و خواسته‌های مردم پاسخ می‌دهند به رفع چالش‌ها و مسائل جامعه و نیز سودآوری منطقی منجر شوند. اگر مدل‌های کسب‌و‌کار بانک‌ها صرفا یکی از این هدف‌ها را تعقیب کنند از پایداری برخوردار نخواهند بود.


اصل دوم. توجه به رشد و توانمندسازی اقتصادی جامعه: یک بانک پایدار خدمتگزار واقعی جامعه است و خدماتش را برای رونق و رشد به جامعه ارائه می‌کند. یک بانک پایدار، به رشد اقتصادی توجه دارد و فعالیت‌های اقتصادی مولد را به بهترین شکل ممکن تامین مالی می‌کند.


اصل سوم: حفظ روابط بلندمدت با مشتریان و درک فعالیت‌های اقتصادی آنها و ریسک‌های مرتبط با آن: بانک‌های پایدار روابطی قوی با مشتریانشان برقرار می‌کنند و درک و تحلیل عمیقی از فعالیت‌های اقتصادی آنها دارند. بانک‌های پایدار همواره در کنار مشتریانشان هستند و با مدیریت صحیح ریسک‌ها به رونق کسب‌و‌کار مشتریانشان کمک می‌کنند.


اصل چهارم: استحکام بالا و توان حفظ خود در مقابل اختلالات محیطی (بیرونی): بانک‌های پایدار با اتخاذ یک افق روشن و صحیح، بهبود عملیات بانکی و ارتقای سطح تراز عملکردی، قادرند خود را از تلاطمات محیطی در امان نگه دارند. بانک‌های پایدار از طریق اصلاح عملیات و فرآیندهای بانکی و پرهیز از غفلت‌های راهبردی، سطح استواری و مقاوم بودن را افزایش می‌دهند.


اصل پنجم: شفافیت استقرار حاکمیت شرکتی: عدم شفافیت و عدم گزارشگری صحیح عملکرد، باعث ارائه اطلاعات نادرست از عملکرد بانک‌ها می‌شود و ذی‌نفعان را نسبت به واقعیت‌های داخلی بانک‌ها مردد می‌سازد. شفافیت و استقرار ارکان حاکمیت شرکتی سبب می‌شود روابط و مناسبات میان بانک و کلیه ذی‌نفعان بهبود و سطح استواری بانک افزایش یابد.


اصل ششم: فرهنگ ویژه بانکداری پایدار: اصول فوق زمانی در یک بانک شکل می‌گیرند که همه آنها در یک فرهنگ سازمانی مقاوم و پایدار نهادینه شوند. هنگامی که ارزش‌های مبتنی‌بر پایداری و توجه به منافع ذی‌نفعان و جامعه به‌طور آگاهانه در ارزش‌ها و رفتارهای نیروهای شاغل در بانک‌ها نهادینه شود، در آن صورت می‌توان انتظار داشت تصمیمات متخذه در جهت پایداری باشد. اصول ۶‌گانه فوق، حاوی ویژگی‌های الگوی بانکداری پایدار است. این الگو، بانک‌هایی را به تصویر می‌کشد که دارای نقش مفید و موثرتری در تحقق رویکرد اقتصاد مقاومتی هستند. پیاده‌سازی این الگو مستلزم عزم مشترک بانک‌ها و موسسات مالی برای ایجاد تحول است.