کاهش تدریجی طرح‌های عمرانی

محمد کردبچه مشاور رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اظهار نظر ریاست محترم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در خصوص اداره کشور در شرایطی که قیمت نفت هم صفر شود باعث شده برخی از کارشناسان با استدلال‌هایی عجیب این موضوع را غیرقابل دسترسی بدانند. برای اینکه متوجه شویم نقش نفت در بودجه سال ۹۴ چقدر است بد نیست یکبار دیگر رقم بودجه سال آینده را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس لایحه‌ای که دولت به مجلس فرستاده رقم بودجه ۲۴۳ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که چیزی حدود ۷۱ هزار میلیارد تومان آن را پول نفت تشکیل می‌دهد و مابقی آن از طریق مالیات‌ها و انتشار اوراق مشارکت و... تامین خواهد شد. این رقم نشان می‌دهد که میزان وابستگی بودجه به نفت حدود ۳۳ درصد است یا به عبارت دیگر یک‌سوم بودجه سال آینده را نفت تشکیل داده است.

بنده منکر آن نیستم که اگر قیمت نفت روند کاهشی خود را ادامه دهد اتفاقی در اقتصاد کشور نخواهد افتاد. چگونه می‌توان انتظار داشت اتفاقی نیفتد اما مملکت تعطیل نخواهد شد. راه کاملا مشخص است و هر چه از درآمدهای نفتی کاسته شود به ازای آن طرح های با اولویت کمتر بودجه کمتری دریافت خواهند کرد و تمرکز بر اتمام طرح‌هایی خواهد بود که پیشرفت فیزیکی بالایی دارند و می‌توانند تا پایان سال آینده به بهره‌برداری برسند. با کاهش قیمت نفت و پایین آمدن سطح درآمدهای دولت از این طریق، شاید برخی ماموریت‌های خارجی و سفرهای غیراولویت‌دار حذف شود و صرفه‌جویی در دستور کار قرار گیرد اما این به آن معنا نیست که دولت در پرداخت حقوق و دستمزد به مشکل بر بخورد.

متاسفانه اخیرا از سوی برخی اقتصاددانان سرشناس کشور تحلیل‌هایی درباره بودجه ۹۴ و کاهش قیمت نفت صورت گرفته است که بسیار تامل برانگیز است. کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی آستانه تحملی دارد و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آن حاضر نیستند قیمت از حدی پایین‌تر بیاید چرا که هم کشورهای تولید‌کننده بودجه سنواتی خود را بر اساس نفت بالای ۵۰ دلاری بسته‌اند و هم مصرف‌کنندگان اگر قیمت پایین‌تر بیاید شرکت‌ها با ورشکستگی مواجه خواهند شد.

برخی از نمایندگان مجلس از هم‌اکنون محاسبات دولت در خصوص قیمت نفت را زیر سوال برده و عنوان کرده‌اند چون قیمت نفت در بازارهای جهانی به حدود ۶۰ دلار رسیده تعیین رقم ۷۲ دلار برای قیمت نفت واقع‌بینانه نیست. باید از این نمایندگان پرسید مگر چند درصد از پیش‌بینی صورت گرفته قیمت نفت کاهش یافته که در مصاحبه‌های متعدد خود اعلام می‌کنند باید بودجه با نفت کمتری بسته شود.

آیا اگر چنین اتفاقی رخ دهد آنها حاضرند از طرح‌های محلی خود به نفع طرح‌های ملی کنار بکشند؟ به نظر می‌رسد انتقادات صورت گرفته درباره بودجه ۹۴ از سوی عامه نمایندگان مطرح نشده و تنها چند عضو محدود به بیان این موضوعات پرداخته‌اند که نمی‌تواند بر نظر غالب آنان فائق آید.

بنده پیش‌بینی می‌کنم با توجه به اینکه پایین در نظر گرفتن قیمت نفت در بودجه ۹۴ می‌تواند اثراتی منفی بر بودجه استان‌ها بگذارد نمایندگان بعید است قیمت نفت پیشنهادی را از سوی دولت در این بودجه تغییر دهند.