بازی روسیه با برگ ایران

دکترمهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل در شرایط کنونی که ایران و روسیه هر دو در تحریم به سر می‌برند بر خلاف نظر برخی همکاری‌های این دو کشور راه به جایی نخواهند برد. در دنیای امروز که اقتصاد به یک مفهوم فرامرزی و بالاتر از آن فراقاره‎ای تبدیل شده است، دیگر مفهوم دهکده جهانی برای آن پاسخگو نیست و باید به مزرعه جهانی و در آینده نزدیک به کلبه جهانی اندیشید، تحریم اقتصادی یک کشور از فلج‌کننده‎ترین زمینه‎های کاهش قدرت ملی کشورها محسوب می‌شود. روسیه اگر شریک قابل اعتمادی برای ایران بود و مانند یک شریک استراتژیک در مفهوم حقیقی آن به ایران می‌نگریست، باید به این پرسش پاسخ دهد که در ۳ دهه اخیر تا چه اندازه نسبت به تعهدات خود به عنوان یک شریک استراتژیک سرمایه‌گذاری کرده است. کدام پروژه را روس‌ها به موقع در ایران به انجام رسانده‌اند و به جای آنکه هزینه‎های ایران را چند برابر کرده آن را کاهش داده باشند. امروز که روسیه خود دچار تحریم‎های فزاینده شده است و ولادیمیر پوتین در اولین گام‌های تحریم غرب شاهد کاهش شدید رشد اقتصادی روسیه است، پیوند با ایران را مدنظر قرار داده است؛ حال این پرسش وجود دارد که آیا روسیه نمی‎توانست به تبادل روبل و ریال در این یک دهه فشار شدید غرب بر ایران بیندیشد. به نظر می‎رسد روس‎ها این بار نیز سرنا را از طرف منافع خود می‎دمند و صدا از آن خارج می‎کنند. روس‎ها هیچ‌گاه شریک استراتژیک ایران نبودند، بلکه خود را شریک استراتژیک ایران خواندند و بهترین بازار سرمایه‌گذاری با خواب مناسب در جهت بهره‌برداری را با ایران دنبال کرده‌اند. روسیه با برگ ایران در این سال‎ها بیشترین میزان امتیازات را از رقبا کسب کرده است و به نظر می‎رسد امروز نیز می‎خواهد با برگ ایران در کازینوی جهانی بازی کند؛ اما باید بدانند که ایران در این مسیر به منافع خود خواهد اندیشید. به نظر می‌رسد دولت کنونی و ساختار قدرت در ایران به این نکته وقوف پیدا کرده‎اند. شاید آنها نیز به این نکته می‎اندیشند که در وضعیت کنونی می‎توان از روسیه بهره‌برداری کرد. در این میان ایران باید به منافع خود بیندیشد. دولتمردان هر کشور مکلف به رسیدن به اهداف ملی تعریف شده یک ملت هستند. ایران در جایی از جهان استقرار پیدا کرده است که قدرت‎های بزرگ هر کدام به نسبتی به آن نیازمندند. کشورهای جهان باید بدانند هر کدام صادقانه‎تر در چارچوب احترام متقابل و صمیمیت و همراهی بیشتر با ایران همکاری کنند، طبیعی است که ایران دیر یا زود شریک بهتر خود را انتخاب خواهد کرد.