تحولات اخیر بازار ارز
سیاستهای ارزی در اقتصاد ایران همواره متغیری تعیینکننده در اصلاحات اقتصادی بوده و میتوان گفت سیاستهای ارزی با پشتوانه علمی و کارشناسی در هر یک از دولتهای مختلف شاخصی است برای جدیت آنها برای اصلاحات ساختاری اقتصاد. اقتصاد ایران از ابتدای دهه ۴۰ با تثبیت کامل نرخ برابری دلار تا سال ۱۳۵۷ روبهرو بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی سیاستهای ارزی مشخصی پیگیری نشد. در دهه ۶۰ سیاستهای ارزی بهدلیل مشکلات ناشی از جنگ و کاهش درآمدهای نفتی نرخهای متنوعی را تجربه کرد. بهگونهایکه دلار در بیش از ۱۴ نرخ متفاوت عرضه میشد.
سیاستهای ارزی در اقتصاد ایران همواره متغیری تعیینکننده در اصلاحات اقتصادی بوده و میتوان گفت سیاستهای ارزی با پشتوانه علمی و کارشناسی در هر یک از دولتهای مختلف شاخصی است برای جدیت آنها برای اصلاحات ساختاری اقتصاد. اقتصاد ایران از ابتدای دهه ۴۰ با تثبیت کامل نرخ برابری دلار تا سال ۱۳۵۷ روبهرو بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی سیاستهای ارزی مشخصی پیگیری نشد.در دهه ۶۰ سیاستهای ارزی بهدلیل مشکلات ناشی از جنگ و کاهش درآمدهای نفتی نرخهای متنوعی را تجربه کرد. بهگونهایکه دلار در بیش از ۱۴ نرخ متفاوت عرضه میشد.
با پایان یافتن جنگ و استقرار دولت سازندگی سیاستهای ارزی نیز تغییر یافت. دولت در سال ۱۳۷۲ تلاش کرد تا با تکنرخی کردن ارز مسیر اصلاحات اقتصادی را هموار و رانت بهوجودآمده از ارز چندنرخی را متوقف کند. اما بهدلیل افزایش شدید تورم این سیاست موفقیتآمیز نبود. در آن برهه نیز دولت برای کنترل شرایط با سیاستهای شتابزده، داراییهای ملی را با قیمت پایینتر در اختیار سفتهبازان بازار قرار داد. اما این سیاست در آن برهه نیز کمکی به بانک مرکزی نکرد. پس از آن سالها و با تغییر دولت سیاست چندنرخی ارز ادامه داشت. اما در سال ۱۳۸۱ و با فراهم شدن شرایط سیاست تکنرخی کردن ارز اجرایی شد. این سیاست در آن سالها موفقیتآمیز بود و تا سالها نیز ادامه داشت. اما با روی کار آمدن دولت نهم و افزایش نجومی درآمدهای نفتی، سیاستهای ارزی در میان هیجان و شوق مقامات سیاسی دولت گم شد و سیاستهای لجوجانه آنان عاقبت این دستاورد مهم را از بین برد. شکاف بین نرخ ارز دولتی و بازار در سالهای ۹۰ و ۹۱ بیش از پیش عمیقتر شد و در نهایت قیمت ارز حدود چهار برابر شد.
این روند تا انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۲ ادامه داشت. با روی کار آمدن دولت روحانی امیدها به اصلاح شرایط بهبود یافت و انتظارات مثبت سیاسی و اقتصادی ثبات نسبی را در بازار فراهم ساخت. از وعدههای دولت یازدهم، تکنرخی کردن ارز بود که قرار بود بلافاصله پس از اجرایی شدن برجام اجرایی شود. اما با طولانی شدن مذاکرات هستهای ایران و ۶ قدرت جهانی و مشکلات ساختاری اقتصاد کشور، مقامات پولی کشور نتوانستهاند سیاستهای تکنرخی شدن ارز را اجرایی کنند. این مشکل تا آنجا ادامه پیدا کرده است که بانک مرکزی همچون نیمه اول دهه ۷۰، در هفتههای اخیر به توزیع بیضابطه ارز ارزان روی آورد تا بلکه بتواند قیمت ارز را کنترل کند. این موضوع مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان قرار گرفت. در این پرونده نظر کارشناسان را در خصوص تحولات اخیر بازار ارز میخوانید.
ارسال نظر