افزایش شکاف واردات و صادرات

هما کبیری: هر چند که حجم تجارت خارجی ایران بر اساس آمار هفت‌ماهه گمرک ۵۷میلیارد و ۲۱۴میلیون دلار اعلام شده، اما واردات با اختلاف ۳میلیارد و ۳۲۸میلیون دلاری از صادرات پیشی گرفته است. این در حالی است که بر اساس آمار سال‌های گذشته، پیش‌بینی می‌شد از مهرماه، روند افزایش واردات و فاصله میان صادرات و واردات بیشتر شود. براساس آمار اعلام شده از سوی گمرک، در ۷ماه نخست سال جاری، صادرات ۵۵میلیون و ۱۱۱هزار تن کالا به ارزش ۲۶میلیارد و ۹۴۳میلیون دلار، نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی با رشد ۹۰/۷درصدی و از نظر ارزش دلاری با رشد ۰۹/۱۹درصدی همراه بوده است. این در حالی است که واردات ۲۲میلیون و ۹۰۶هزار تن کالا به ارزش ۳۰میلیارد و ۲۷۱میلیون دلار از نظر وزنی رشد ۴۲/۴۱درصدی و از نظر ارزش دلاری نیز رشد ۷۲/۲۴درصدی را تجربه کرده است. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آتی اختلاف صادرات و واردات بیشتر شود تا تراز تجاری کشور همچنان منفی باقی بماند.

به این ترتیب در مهرماه، صادرات ۷میلیون و ۲۱۵هزار تنی کالا به ارزش ۳میلیارد و ۲۷۴میلیون دلار و واردات ۳میلیون و ۳۱۸هزار تنی کالا به ارزش ۴میلیارد و ۲۵۰میلیون دلار بوده است.

۷۰درصد صادرات به ۵کشور

اختلاف ۱۰میلیارد و ۳۱۸میلیون دلاری تجارت خارجی کشور در ۷ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هر چند حکایت از بهبود ظاهری وضعیت تجارت دارد، اما در عمل باید به این نکته توجه کرد که این اختلاف ۱۰میلیارد دلاری در آمارهای ماهانه گمرک در حال تکرار است، ضمن آنکه روند صادرات کالاهای غیرنفتی کندتر از واردات رشد می‌کند. بر اساس این آمارها، عمده اقلام صادراتی در ۷ ماه نخست سال جاری شامل «پروپان مایع‌شده» به ارزش یک میلیارد و ۱۳۷میلیون دلار و سهم ارزشی ۸۶/۵درصد، «متانول» به ارزش ۸۹۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۵۹/۴درصد، «پلی اتیلن گرید فیلم» به ارزش ۸۵۰ میلیون دلار و سهم ارزشی ۳۸/۴درصد بوده است.

بر این اساس، صادرات ۱۰میلیون و ۸۴۹هزار تن میعانات گازی به ارزش ۷میلیارد و ۵۴۱میلیون دلار با رشد ۶۸/۱۰۵درصدی در وزن و رشد ۶۱/۶۱درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بوده است. همچنین صادرات ۹میلیون و ۶۹۳هزار تن محصولات پتروشیمی به ارزش ۷میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار، رشد ۴۰/۸درصدی را از نظر وزنی و رشد ۸۱/۱۷درصدی را از نظر ارزش دلاری تجربه کرده است. صادرات ۳۴میلیون و ۵۶۹هزار تن سایر کالاها شامل کالاهای صنعتی، کشاورزی، معدنی، فرش و صنایع دستی به ارزش ۱۱میلیارد و ۸۰۲میلیون دلار با کاهش ۲۲/۶درصدی در وزن و رشد ۵۷/۲درصدی در ارزش دلاری همراه بوده است.

همانند ماه‌ها و سال‌های گذشته، عمده مقاصد صادراتی ایران در نیمه نخست سال جاری کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند بوده و نزدیک به ۷۰درصد صادرات ایران به این ۵کشور آسیایی است. در نیمه نخست سال جاری، ۱۶میلیون و ۴۳۰هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۱۷۶میلیون دلار به کشور چین، ۸میلیون و ۸۸۷هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیارد و ۳۴۱میلیون دلار به کشور عراق، ۳میلیون و ۵۲۷هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۱۶۶میلیون دلار به امارات متحده عربی، یک میلیون و ۶۹۳هزار تن محصول غیرنفتی به ارزش یک میلیارد و ۳۳۵میلیون دلار به کشور افغانستان و ۲ میلیون و ۴۵۲هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۱۸میلیون دلار به کشور هند صادر شده است. بر این اساس، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۴۳۸دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۷۳/۱۱درصدی در ارزش دلاری داشته است.

ادامه روند افزایشی واردات

بر اساس آمار ۷ماهه منتهی به مهرماه گمرک، ۲۲میلیون و ۹۰۶هزار تن کالا به ارزش ۳۰میلیارد و ۲۷۱میلیون دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد ۴۲/۴۱درصدی در وزن و رشد ۷۲/۲۴درصدی در ارزش دلاری همراه بوده است. بر این اساس، عمده اقلام وارداتی در این مدت شامل «گندم» به ارزش یک میلیارد و ۲۹۹میلیون دلار و سهم ارزشی ۲۹/۴درصد، «وسایل نقلیه با موتور پیستونی درون‌سوز تناوبی جرقه‌ای- احتراقی با حجم سیلندر بیش از ۱۵۰۰سانتی‌مترمکعب اما از ۳۰۰۰سانتی‌متر مکعب بیشتر نباشد»، به ارزش ۹۶۹میلیون دلار و سهم ارزشی ۲/۳درصد، «برنج» به ارزش ۹۲۵میلیون دلار و سهم ارزشی ۰۶/۳درصد، «کنجاله» به ارزش ۷۸۵میلیون دلار و سهم ارزشی ۵۹/۲درصد و «ذرت» به ارزش ۷۱۰میلیون دلار و سهم ارزشی ۳۵/۲درصد بوده است.

در این مدت امارات متحده عربی، چین، جمهوری کره، هند و ترکیه مهم‌ترین کشورهای مبدا کالاهای وارداتی به ایران بوده‌اند. در ۷ماه نخست سال جاری، ۵میلیون و ۱۰۵هزار تن کالا از کشور امارات متحده عربی به ارزش ۷میلیارد و ۳۷۵میلیون دلار وارد ایران شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد ۷۲/۸۳ درصدی در وزن و رشد ۹۷/۴۷درصدی در ارزش دلاری همراه بوده است. در این مدت، واردات از کشور چین به عنوان دومین مبدا کالاهای وارداتی ایران ۳میلیون و ۳۲هزار تن به ارزش ۶میلیارد و ۹۷۹میلیون دلار بوده که ۰۹/۴۸درصد از نظر وزن و ۲۹/۵۴درصد از نظر ارزش دلاری افزایش داشته است. ۷۷۹هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۳۶۳میلیون دلار از جمهوری کره وارد ایران شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش ۶۷/۲۸درصدی در وزن و رشد ۲۲/۱۰درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بوده است.

همچنین ۲میلیون و ۶۳هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۲۸۵میلیون دلار از کشور هند و یک میلیون و ۹۷۳هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۲۳۳میلیون دلار از کشور ترکیه وارد ایران شده است.

در این مدت متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۳۲۲دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۷۵/۱۱ درصدی در ارزش دلاری داشته است.