هم‌اندیشی نخبگان کسب‌و‌کار ایران

داریوش عباسی: نخستین هم‌اندیشی مسوولان نهاد ریاست‌جمهوری و نخبگان کسب‌و‌کار ایران در حالی به بحث و تبادل نظر در خصوص موانع توسعه کسب‌و‌کار اختصاص یافت که محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور علاوه‌بر رونق بخشی اقتصاد در حوزه کلان، بر ارتقا و اعتلای فعالان بخش خصوصی تاکید کرد. ولی اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز با بیان اینکه همه انتظارات را نمی‌توان یکباره از بانک مرکزی داشت، بر نقش این نهاد در کاهش التهاب در اقتصاد و ایجاد امکان پیش‌بینی برای فعالان اقتصادی تاکید کرد.

باشگاه نخبگان کسب‌و‌کار ایران (بیز کلاب)، با ۱۰۰ عضو برگزیده که از میان رتبه‌بندی‌های صورت گرفته در بخش خصوصی انتخاب شده‌اند، تلاش دارد با سلسله نشست‌های کارشناسی، گفت‌وگوی رسمی بخش خصوصی با دولت را تقویت کرده و مسائل پیش رو برای توسعه اقتصادی کشور را حل و فصل کند.

مجرای تازه گفت‌وگوی دولتی‌ها و خصوصی‌ها

محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در نخستین نشست باشگاه نخبگان که با حضور جمعی از مقامات دولتی، اتاق بازرگانی و مدیران عامل بنگاه‌های اقتصادی شفاف و خوشنام کشور در مجموعه فرهنگی ورزشی نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد، ضمن اظهار خوشحالی از شکل‌گیری باشگاه نخبگان کسب‌و‌کار ایران گفت: ما ضمن رونق بخشی به اقتصاد در حوزه کلان، باید در بین فعالان بخش خصوصی، مسابقه ارتقا و اعتلا ایجاد کنیم.

بحث رتبه‌بندی کارت‌های بازرگانی نیز، یکی از ابزارها برای رسیدن به این خواست مهم بود.

به اعتقاد وی، در تاریخ اقتصاد چند دهه اخیر ایران، رشدها عمدتا رانتی یا متکی به ذخایر تجدیدناپذیر بوده است. تبدیل این وضعیت به مسابقه بهره‌وری، نوآوری و کیفیت، از یکسو و اصلاح ساختاری و سیاست‌گذاری از سوی دیگر به شکل‌گیری فضای رقابتی بین فعالان بخش خصوصی وابسته است.

نهاوندیان در ادامه گفت: بسیار مهم است که ما مسابقه رشد و فضیلت شکل بدهیم تا اینکه بخواهیم در مسیر اصلاحات شجاعانه، وقفه و دست‌اندازی کنیم. وی اضافه کرد: ساختار رانتی، رفتارهای رانتی ایجاد می‌کند و در همین حال رفتارهای رانت جویانه، منجر به تقویت ساختار رانتی می‌شود.

وی افزود: هم باید روی ساختارهای کلان کار کنیم و هم در سطح خردتر، در حوزه بنگاه‌ها به بهبود شرایط فکر کنیم. این دو حرکت که لازم و ملزوم یکدیگرند، اقتصاد ما را به رفاه و در عین حال به بازارهای جهانی می‌رساند و درمانی برای عقب افتادگی‌های تاریخی ما است.

وی ضمن تشکر از دست‌اندرکاران مرکز رتبه‌بندی اتاق ایران در ایجاد این مرکز استراتژیک گفت: رتبه‌بندی‌ امری است که دولت و حاکمیت روی آن نظارت می‌کند تا سوء استفاده‌ای صورت نگیرد، ولی به هر حال این امر باید توسط خود اصناف انجام شود. وی با تشکر از اعضای هیات رئیسه اتاق ایران برای حمایت از این طرح در سطح ملی گفت: رتبه‌بندی آغاز مبارکی است که باید تداوم یابد و به عمق لازم برسد. به گفته وی، در چنین شرایطی دولت می‌تواند از مجاری مشخص و حرفه‌ای، گفت‌وگویی سازنده با بخش خصوصی داشته باشد.

وی گفت: مفهوم مشورت دولت و بخش خصوصی بسیار ارزشمند بوده و باید از طرف هر دو سو دنبال شود. دولت باید مشتاق باشد و بخش خصوصی هم نگاه الزام و اجبار به این مساله نداشته باشد. وی افزود: دولت و بخش خصوصی هر دو باید به دنبال راه‌هایی باشند که مقصود قانون‌گذار تحقق یابد. در این مسیر دولت، وضعیت و اقتضائات بخش خصوصی را درک کند و بخش خصوصی نیز در جست‌وجوی مطلوبیت خود، مطلوبیت‌های کلان را هم در نظر بگیرد. نهاوندیان گفت: بنگاه‌های خصوصی باید بدانند که رشد پایدار، دنبال کردن نفع خود با صلاح کلان است. این جلسات، فرصت مهمی برای دستیابی به اهداف مشترک و موفقیت‌آمیز است.

وی در ادامه گفت: در حال حاضر این پرسش برای دولت مطرح است که در سال ۹۳ چگونه رونق بخشی در اقتصاد را محقق کنیم، بدون اینکه رویکردهای مبتنی بر افزایش نقدینگی، منجر به افزایش تورم شود. در واقع دولت به دنبال راهکارهایی است که از رکود خارج شویم و در عین حال بر تورم نیفزاییم.

کاهش نوسانات ارزی و نرخ تورم

ولی اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز در این نشست گفت: در این جلسه پربار، در جریان دقیق‌تر انتظارات و انتقادات از نظام بانکی قرار گرفتم. ضمن اذعان به درستی این مسائل باید تاکید کنم همه انتظارات را نمی‌توان یکباره از بانک مرکزی داشت و باید مرحله‌ای و وهله‌ای به تقاضاها رسیدگی کرد. نقش بانک مرکزی این است که التهاب در اقتصاد را به ثبات تبدیل و به فعال اقتصادی این امکان را بدهد که بتواند پیش‌بینی کند.

به گفته وی، در حال حاضر ۷۶ درصد نوسانات ارز نسبت به دوره مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده است. امیدواریم با تداوم ثبات، جرات سرمایه‌گذاری در کشور را افزایش دهیم. سیف افزود: مدیریت بانک مرکزی در دولت یازدهم، جلوی بخشنامه‌های مبهم و متضاد بانکی دوره گذشته را گرفته‌ است.

ما ده‌ها جلسه گذاشتیم تا بتوانیم تناقض بخشنامه‌ها را حل کنیم. وی تاکید کرد دولت یازدهم در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه‌های پولی و بانکی موفق عمل کرده و امیدواریم این شرایط تداوم یابد.

وی همچنین در مورد هدف‌گذاری نرخ تورم برای سال آینده اظهار کرد: حداکثر تورم سال ۹۴ معادل ۱۵ درصد خواهد بود و این مهم‌ترین خبر برای فعالان اقتصادی است.

نقش کمرنگ بخش خصوصی در اقتصاد

فروزان فرد، مدیر اجرایی باشگاه نخبگان کسب‌و‌کار نیز در ادامه به گزارش تشکیل باشگاه پرداخت و گفت: در ۳۵ سال گذشته، تلاش برای توسعه و نقش آفرینی بخش خصوصی رضایت بخش نبوده است. این آمار در مقایسه با بسیاری از کشورها، چندان موفق نبوده است. ما تشکل‌های بخشی زیادی داشته‌ایم، اما تشکل ملی برای پیشتازی در شکل‌دهی هر چه بیشتر مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد را نداریم. وی افزود: ایده اولیه باشگاه با آرمان توسعه اقتصادی در سال ۱۳۸۵ شکل گرفت. وی با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری این مرکز که از سال ۱۳۸۶ آغاز شده است، گفت: مدل رتبه‌بندی ما بر اساس «اس اند پی» است. فاکتورهای مدیریتی، مالی، حقوقی و اجتماعی در این مدل دیده شده است.

کم اعتنایی دولت به مصوبات قانونی

در ادامه این نشست، مسوول رتبه‌بندی اعضای اتاق ایران، آخرین وضعیت رتبه‌بندی و فعالیت‌های صورت گرفته در این حوزه را ارائه کرد. شکرخدایی با بیان این پرسش که مطالبات نظام از فعالان اقتصادی چیست، به مرور سرفصل‌های این مطالبات پرداخت و افزود: هشت سال پیش با همت محمد نهاوندیان (رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران)، ایده رتبه‌بندی اعضای اتاق ایران شکل گرفت و پس از انجام مطالعات جامع در سطح ملی و بین‌المللی و مطالعه نظام‌های روز دنیا و توجه به قوانین و مقررات و اسناد بالادستی و برنامه‌های توسعه و افق ۱۴۰۴، مدلی طراحی شد تا میزان شفاف بودن و پایبندی فعالان اقتصادی به آرمان‌های نظام اندازه‌گیری و تعیین شود.

شکرخدایی در ادامه با بیان اینکه تمام مدیران عاملی که به این مراسم دعوت شده‌اند کسانی هستند که بیش از ۷۰ درصد مطالبات نظام را محقق کرده‌اند، این سوال را طرح کرد؛ حال که این فعالیت صورت گرفته و سره از ناسره مشخص شده، بدنه حاکمیت چه تسهیلات و ویژگی‌هایی برای آنها فراهم کرده است؟

وی افزود: عدم وابستگی به صادرات نفت محور و توسعه صادرات غیرنفتی، توسعه اشتغال توام با بهره‌وری، تولید ارزش افزوده، مدیریت واردات، سرمایه‌گذاری در نقاط کمتر توسعه یافته و محروم، شماری از ویژگی‌های فعالان اقتصادی حاضر در این مراسم است. وی در ادامه به تشریح اجزای مدل پرداخت و افزود: در دولت پیشین جلسات کارشناسی متعددی با کارشناسان سازمان توسعه تجارت برگزار شد و تا حد زیادی از خواسته‌های این سازمان در مدل گنجانده شد. همچنین گمرک ایران نیز تسهیلات مناسبی با توجه به رتبه هر فعال اقتصادی در نظر گرفت که متاسفانه این موارد نیز اجرایی نشد.

مسوول رتبه‌بندی اعضای اتاق ایران گفت: با توجه به اینکه هم‌اکنون متقاضیان رتبه‌بندی با ویرایش ۲۱ مدل درحال رتبه‌بندی هستند و این مدل از منظر مبانی نظری و علمی بسیار غنی و قابل دفاع است، از تمامی ذینفعان درخواست کرد به جای بحث روی اجزای مدل و امتیازات، هر یک بدون توجه به ساختار و چارچوب مدل، روی ارائه تسهیلات و ویژگی‌ها تمرکز کنند؛ چراکه مدل رتبه‌بندی، فرآیند ارزیابی و مولفه‌های موجود در اجزای مدل موجود به استناد نظرات دریافتی از تمامی بنگاه‌های رتبه‌بندی شده، رضایت کل ۸۶ درصد را به همراه داشته است. در ادامه نشست، شکرخدایی با مرور دستورالعمل رتبه‌بندی اشخاص حقیقی، حقوقی و شرکت‌های تعاونی موضوع تبصره (۲) ذیل بند (۳) ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات واردات و صادرات به بیان تسهیلات تعیین شده در این دستورالعمل جهت ارائه به دارندگان کارت بازرگانی رتبه‌بندی شده پرداخت و گفت: پس از گذشت ۳ سال از فعالیت عملیاتی این طرح ملی و مسکوت بودن آیین‌نامه اجرایی این موضوع به مدت بیش از دو سال، بیش از ۵۰۰ فعال اقتصادی تنها با امید به آینده و بدون دریافت هیچ ویژگی خاص در این مدت نسبت به رتبه‌بندی و تمدید رتبه خود اقدام کرده‌اند.

وی در پایان از نهاوندیان درخواست کرد تا اقدامات مقتضی در رابطه با تسهیل در امضای این آیین‌نامه از سوی وزرای عضو کمیسیون ماده «۱» و ابلاغ هرچه سریع‌تر این موضوع و اجرایی شدن و ارائه تسهیلات به فعالان اقتصادی شفاف و خوشنام صورت پذیرد.

معرفی نخبگان کسب‌و‌کار ایران

در این مراسم همچنین نخبگان کسب‌و‌کار ایران معرفی شدند که اسامی آنها به شرح زیر است: شرکت صنایع خالص‌سازان روی زنجان، شرکت ایمان تجارت روشن، شرکت پرسال، شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران، شرکت تولیدی و صنعتی فراسان، شرکت تولیدی ظریف مصور، شرکت گروه صنعتی مکرر، شرکت تولیدی صنعتی سوت ماشین، شرکت صنایع فراساحل (صف)، شرکت کیسون، شرکت نوین زعفران، شرکت کشت و صنعت روژین تاک، شرکت بازرگانی پتروشیمی، شرکت گروه صنعتی بارز، شرکت پارس شهاب، شرکت برفاب، شرکت صنایع غذایی مانا، شرکت صنعتی پارس خزر، شرکت باما، شرکت نیروکلر، شرکت بافتینه، شرکت آباد راهان پارس، شرکت تولیدی کندر، شرکت مجتمع کارخانجات تولیدی توس چینی، شرکت کارخانجات کاشی مسعود ایران، شرکت تراکتورسازی ایران، شرکت تولیدی و صنعتی نیک کالا، شرکت ابهر ریس، شرکت رزیتان، شرکت فرش مشهد، شرکت تولیدی و صنعتی سامد، شرکت پارس کیهان، شرکت موکت همدان، شرکت پارس سوئیچ، شرکت شهد ایران، شرکت داروسازی شهید قاضی، شرکت صنایع فروآلیاژ ایران، شرکت راهسازی و ساختمانی ۱۱۵، شرکت سرمایه‌گذاری پارس آریان، شرکت گروه صنعتی اترک شیمی شرق، شرکت تولیدی کوشش رادیاتور، شرکت نفت پاسارگاد، شرکت کلر پارس، شرکت پتروشیمی رجال، شرکت صنایع چینی زرین ایران، شرکت مهندسی و ساخت ژنراتور مپنا پارس، شرکت رادیاتور ایران، شرکت پلی اکریل ایران، شرکت صنایع بهداشتی ساینا، شرکت زرماکارون، شرکت تولیدی تک ماکارون، شرکت مجتمع صنعتی سپاهان باتری، شرکت کشت و صنعت گلبرگ بهاران، شرکت داروسازی اسوه، شرکت صنعتی گام اراک، شرکت الکتریک خودرو شرق، شرکت زنجان برنز، شرکت لورچ، شرکت لابراتوارهای سینا دارو، شرکت کرمان موکت، شرکت نیروترانس، شرکت مجتمع صنایع لاستیک یزد، شرکت تولیدی چدن سازان، شرکت نوین بافان پرنگ، شرکت پارس پامچال، شرکت تحقیقاتی و تولیدی سیناژن، شرکت گروه صنعتی گلرنگ، شرکت فرآورده‌های نسوز ایران، شرکت آرتا پلاست، گروه صنایع کابلسازی افق البرز، شرکت شیرهای ساختمانی و صنعتی ایران، شرکت پارسیان پارت پاسارگاد، شرکت گلتاش، شرکت فرآورده‌های نسوز آذر، شرکت فرآورده‌های دریایی لیان موج، شرکت سیبا موتور، شرکت گیاهان سبز زندگی، شرکت تولیدی صنعتی شیمی در سلف، شرکت جهاد نصر سیرجان، شرکت بردار شیب، شرکت نوین آلیاژ سمنان، شرکت کارخانجات نورد لوله یاران، شرکت تولیدی صنعتی لنت پارس، شرکت سوژمیران، گروه صنعتی بوتان، ایران گلاب، تولیدی پینک، نساجی همدانیان، سپهر چرم خاورمیانه، مهندسی فرسار تجارت، تولیدی سقز سازی کردستان - ون، دژپاد، بازرگانی نشان شرق، تهیه و بسته‌بندی خشکبار آرات، پارس مولیبدن، بانک پاسارگاد، بانک کارآفرین، کارگزاری مفید، گروه پارسیان هوشمند و در نهایت سازمان رسانه‌ای دنیای اقتصاد به عنوان تنها رسانه عضو باشگاه نخبگان کسب‌و‌کار کشور.