برد و باخت دولت بوش  در میدان تجارت‌جهانی

گروه بازرگانی- انتخابات آمریکا و پیروزی دموکرات‌ها چه تاثیری بر تجارت خارجی این کشور خواهد گذاشت؟ این پرسشی است که سوزان شواب، نماینده تجاری ایالات‌متحده آمریکا، برخی پاسخ‌های احتمالی برای آن را در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس مطرح کرده است. شواب گفت: براساس یک سنت طولانی، کنگره و دستگاه اجرایی آمریکا در تدوین قوانین تجاری و مفاد آن با هم همکاری می‌کنند.

وی افزود: رییس‌جمهور بوش معتقد به ادامه مذاکرات دور دوحه شده و ما با اعضای هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات همکاری خواهیم کرد تا موافقت آنها را برای توسعه اقتصاد کشور و کاهش فقر از راه سرمایه‌گذاری در بخش‌های کشاورزی، کالا‌های صنعتی و خدمات جلب کنیم.

شواب در ادامه گفت: مساله اصلی درحال‌حاضر این است که دیگر اعضای سازمان تجارت جهانی توافق کنند که موانع تجاری را کاهش دهند، چرا که سرعت بخشیدن به سرمایه‌گذاری، پیشرفت رقابت و رشداقتصادی را در پی خواهد داشت.

اشاره شواب به وقفه‌ای است که از ماه جولای سال‌‌جاری در مذاکرات دور دوحه به وجود آمده و روند گفت‌وگو‌های چندجانبه در WTO را با بن‌بست روبه‌رو کرده است. این وقفه نقش موثر در روابط میان آمریکا، اتحادیه اروپا و کشور‌های در حال توسعه دارد، چرا که مساله اصلی در این میان یارانه‌های محصولات کشاورزی و اختلافات مزمن پیرامون آن است.شواب تاکید کرد که انتخابات آمریکا فرصتی دیگر برای پیتر ماندلسون، کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا است تا به بازنگری مذاکرات دور دوحه بپردازد. در عین حال تحلیلگران، هشدار می‌دهند که کنترل دموکرات‌ها بر مجلس سنا در آمریکا به معنای توجه آنها به مسائلی همچون استاندارد‌های کار، محیط‌زیست و حقوق بشر است. به تعبیر دیگر،‌ موضوع مذاکرات در سازمان تجارت جهانی جزو اولویت‌های برنامه عمل آنها نیست.حسن ویرایودا،‌ وزیر امور خارجه اندونزی معتقد است که از نظر اندونزی سیاست‌های تجاری آمریکا در قبال این کشور ممکن است همانند دیگر کشور‌هایی باشد که مذاکره حول تجارت آزاد با آنها در جریان است و این بسیار نگران‌کننده است.برخی نمایندگان دموکرات سنا به خصوص در ایالت اوهایو با شعار مقابله با «شغل‌کشی» پا به میدان گذاشته‌اند، آنها بر این باورند که سیاست تجاری آمریکا با چین عملا موجب از دست رفتن میلیون‌ها شغل در این کشور شده و تراز تجاری منفی آمریکا با چین نشانگر رویکرد غیرراهبردی تعامل اقتصادی دولت بوش است.

چارلز رانجل، یک دموکرات ذی‌نفوذ چنین استدلال کرد که «توسعه تجارت هرگز به معنای از دست دادن فرصت‌های شغلی نیست». او تصریح کرد: اشتغال آمریکایی‌ها را تضمین می‌کنیم.

دولت بوش در پی برقراری تجارت آزاد با کشورهای آسیایی و خاورمیانه به خصوص کره‌جنوبی، مالزی و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس است. مقدمات این توافقنامه‌ها هم فراهم شده اما به گفته تحلیلگران بعید نیست که چرخش آرای مردم آمریکا، بر چرخش سیاست تجارت خارجی این کشور نیز تاثیرگذار باشد که البته جزئیات آن هنوز چندان روشن نیست.

از سوی دیگر سازمان تجارت جهانی در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرد‌، چین سال آینده با پیشی گرفتن بر آلمان‌، به سومین قدرت تجاری جهان تبدیل خواهد شد‌. براساس این گزارش، آمریکا سال گذشته برای متعادل کردن تراز تجاری خود مجبور به واردات ۷۸۳‌میلیارد دلاری شده است که این رقم ۸‌درصد کل تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد‌.

این در حالی است که چین طی ماه گذشته با مازاد تجاری ۸/۲۳‌میلیارد دلار روبه‌رو شد که این مساله نشانگر کاهش واردات چین و افزایش کسری تجاری آمریکا با این کشور است‌. کسری تجاری آمریکا با چین سال گذشته به بیش از ۶/۲۰۱‌میلیارد دلار رسید‌.

سازمان تجارت جهانی در گزارش خود آورده است: چین هم‌اکنون در تولید بسیاری از کالاها با مزیت نسبی روبه‌رو است و در اختیار داشتن کارگر ارزان، قدرت رقابت شرکت‌های چینی را در بازارهای بین‌المللی به شدت افزایش داده است‌.

بر‌اساس این گزارش‌، حجم کل تجارت جهانی طی سال ۲۰۰۵‌میلادی بیش از ۶‌درصد افزایش داشت و میزان کل صادرات جهانی در این مدت نیز به بیش از ۲/۱۰‌تریلیون دلار رسیده است. همچنین دفتر آمار‌ آمریکا اعلام کرد، مبادلات تجاری این کشور با ایران در ۹ماه نخست سال ۲۰۰۶ به بیش از ۱۸۶میلیون دلار رسید. به گزارش دفتر آمار آمریکا، حجم مبادلات این کشور با ایران در ۹ماه نخست سال ۲۰۰۶ به میزان ۴درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش یافت و به ۶/۱۸۶میلیون دلار رسید. مبادلات ایران و امریکا در ۹ماه نخست سال ۲۰۰۵، ۳/۱۹۳میلیون دلار اعلام شده بود.

بر اساس این گزارش صادرات آمریکا به ایران در ۹‌ماه نخست سال ۲۰۰۶ به ۴/۶۶‌میلیون دلار و واردات این کشور از ایران در همین مدت به ۲/۱۲۰‌میلیون دلار رسید. این ارقام برای ۹‌ماه نخست سال ۲۰۰۵ به ترتیب ۹/۶۸ و ۴/۱۲۴‌میلیون دلار اعلام شده بود. تراز تجاری دو کشور در ۹‌ماه نخست سال ۲۰۰۶، به میزان ۸/۵۳‌میلیون دلار به نفع ایران بوده است.

به گزارش گلف نیوز، سفیر آمریکا در بحرین گفت: صادرات این کشور به خاورمیانه و شمال آفریقا در هشت‌ماه سال ۲۰۰۶ به ۲۱میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار رسید. ویلیام مونرو افزود: افزایش صادرات آمریکا به خاورمیانه به دنبال تلاش این کشور و برخی کشورهای منطقه برای رسیدن به تجارت آزاد صورت گرفته است.

وی گفت: بیشترین صادرات آمریکا در هشت‌ماه سال ۲۰۰۶به امارات متحده عربی به ارزش ۷میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار انجام شده است. مونرو افزود:

عربستان سعودی با ۴/۵میلیارد دلار و کویت با ۱/۲میلیارد دلار در رده دوم و سوم بیشترین واردکننده کالا از آمریکا قرار دارند.

وی گفت: صادرات آمریکا در هشت‌ماه سال ۲۰۰۶ به بحرین ۲۹۶میلیون دلار، عمان ۴۶۷میلیون دلار، مغرب ۶۲۵میلیون دلار و قطر ۷۹۲میلیون دلار بوده است.

به گفته وی، واردات آمریکا از کشورهای عربی منطقه خلیج فارس در هشت‌ماه سال ۲۰۰۶ تنها ۴۳۳میلیون دلار بوده است.