دنیای‌اقتصاد- به گفته مهدی غضنفری که از سوی رییس‌جمهور مامور ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی شده است، وزارتخانه ادغامی باید با حفظ اصول و قواعد بازار رقابتی تشکیل شود تا زیرمجموعه‌های آن نیز با هدف تشدید رقابت شکل گیرد. وی اعتقاد دارد که اگر کلمه تجاری را در کنار تولید قرار دهیم، دنیای جدیدی پیش روی ما باز می‌شود؛ چراکه همه سرمایه‎گذاری‌های انجام شده در حوزه تولید، زمانی به کام سرمایه‌گذار می‌نشیند و برای ملت شیرین و گوارا است که در یک زنجیره پیاده شود و بخش عمده‌ای از این زنجیره از جنس تولید نیست، بلکه از جنس بازرگانی است. دیدگاه‌های وزیر بازرگانی و سرپرست وزارت صنایع‌و‌معادن درباره وزارتخانه جدید

وظایف تصدی‌گری باید به بخش خصوصی واگذار شود

این ادغام مقدمه الحاق به WTO خواهد بود

گروه بازرگانی - وزیر بازرگانی که اکنون سرپرستی وزارت صنایع و معادن نیز به وی محول شده است، معتقد است که دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع باید وظایف تصدی‌گری‌ خود را به بخش‌خصوصی واگذار کنند و از نظر نیروی ‌انسانی سبک‌تر شوند. ضمن اینکه جهت‌گیری اصلی در این فرآیند باید رونق و توسعه صادرات باشد.

مهدی غضنفری با بیان اینکه «اگر فقط دو وزارتخانه را در کنار هم قرار دهیم، مدیریت این وزارتخانه بزرگ مشکل‌ساز می‌شود» سبک‌تر شدن وزارتخانه جدید از نظر نیروی انسانی، مجزا نبودن ساختار معاونت‌ها از یکدیگر، انجام بهتر مدیریت واردات، از بین رفتن نگاه‌های بخشی و به تعادل مناسب رسیدن حمایت از تولیدکننده و مصرف‎کننده را از جمله تمهیدات لازم برای ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع دانست.

این عضو کابینه دهم در گفت‌وگو با «ایسنا» ضمن توضیح دیدگاه تخصصی خود درباره ادغام وزارتخانه‌های مذکور عنوان کرد: از آنجایی که هدف از طرح ایده ادغام، افزایش رقابت، کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت، حضور بیشتر در بازارهای جهانی، پذیرش بیشتر سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی و خروج دولت از تصدی‌گری است، بنابراین وزارتخانه ادغامی باید با حفظ اصول و قواعد بازار رقابتی تشکیل شود تا زیرمجموعه‌های آن نیز با هدف تشدید رقابت شکل گیرد.

وی هدف مهم رقابت‌پذیری را اقتصادی بودن تولیدات کشور ارزیابی کرد و افزود: اگر می‌خواهیم محصولات ما قدرت رقابت‌پذیری بیشتری داشته باشند، باید در حجم‌های بزرگ تر و با توجه به نیازهای بازارهای جهانی تولید شوند. مثلا این مشکل در حوزه کشاورزی به وضوح دیده می‌شود در حالی که کشاورزان ما زحمت زیادی برای تولید محصولات می‌کشند، اما به دلیل آنکه اندازه بازارشان را محدود می‌گیرند به ناچار کشور نیازمند تامین محصولات کشاورزی از خارج می‌شود که به دلیل اقتصادی نبودن تولیدات داخلی، آن کالاها بعضا به قیمت‌های پایین‌تر در بازار داخل عرضه می‌شوند.

وزیر بازرگانی و سرپرست وزارتخانه صنایع و معادن ادامه داد: بنابراین اگر کلمه تجاری را در کنار تولید قرار دهیم، دنیای جدیدی پیش روی ما باز می‌شود. به باور من باید به تولیدات و ابتکارات و اختراعات خود دید تجاری داد و لازم است بیش از پیش این دیدگاه را توسعه دهیم.

به اعتقاد وی، همه سرمایه‎گذاری‌های انجام شده در حوزه تولید، زمانی به کام سرمایه‌گذار می‌نشیند و برای ملت شیرین و گوارا است که در یک زنجیره پیاده شود. غضنفری تصریح کرد: اما نکته مهم این است که بخش عمده‌ای از این زنجیره از جنس تولید نیست، بلکه از جنس بازرگانی است. در چنین شرایطی است که ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع و تولید صادرات‌محور معنا پیدا می‌کند.

وی یادآور شد: در حال حاضر بسیاری از کشورها، وزارتخانه مربوط به حوزه تجارت و تولید را با هم ادغام کرده‌اند و از این حیث دیگر شاهد اختلاف یا تقابل مدیران بخش تولید و تجارت نیستند.

سرپرست وزارت صنایع در این مورد توضیح داد: این ادغام از سر ضعف یکی از دستگاه‌ها یا هر دو دستگاه‎ نیست، بلکه به خاطر کارکرد خوبی است که هر دو مجموعه در سال‎های گذشته داشتند‎، این ادغام می‌تواند منجر به یک آینده بهتر برای تجارت و تولید کشور شود و کنار هم قرار گرفتن این دو دستگاه مهم اقتصادی می‎تواند تولید را به غایت و نهایت هدف خود که صادرات است برساند.

وی متذکر شد: بنابراین ادغام فرآیندی می‎تواند منجر به کاهش هزینه‌های تولید، رعایت بهتر استانداردها و تسهیل مسیر تولید و تجارت شود. در این صورت تنظیم بازار هم کار سختی نخواهد بود.

غضنفری در پاسخ به این سوال که قالب و ساختار معاونت‌ها در دو حوزه بازرگانی و صنایع باید چگونه باشد، بیان کرد: برای دستیابی به اهداف تعیین شده‎ در ادغام، دو وزارتخانه صنایع و معادن و بازرگانی باید مبتنی‌بر فرآیندها در یکدیگر حل شوند نه اینکه با توجه به وظایف موجود کنار هم قرار گرفته و اصطلاحا مخلوط شوند.

وی خاطرنشان کرد: برای این کار ابتدا باید تمامی اموری که امکان انجام آنها توسط بخش خصوصی وجود دارد، واگذار شوند و وزارتخانه جدید تنها وظایف حاکمیتی را بر عهده داشته باشد. از این رو قالب و ساختار معاونت‌ها در شرایط جدید نمی‌تواند از یکدیگر مجزا باشد؛ چون فرآیند کارخانه تا خانه باید به‌صورت متمرکز مدیریت شود.

وزیر بازرگانی ابراز کرد: تا زمانی که تفاوت میان معنای وظیفه و فرآیند روشن نشود، معنای چیدمان معاونت‎ها براساس چیدمان وظیفه‎ای و فرآیندی هم مشخص نمی‎شود.

غضنفری در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر اینکه در پی ادغام واردات بیش از تولید مدنظر قرار می‌گیرد، توضیح داد: در ساختار جدید، هم حمایت از تولیدکننده و هم مصرف‎کننده بیش‌از پیش مورد توجه قرار می‎گیرد و به تعادل مناسبی می‎رسد. قطعا استراتژی تعریف شده منطبق بر تامین نیازهای صنعتگران و بازرگانانی که در خدمت تولید هستند خواهد بود و در این شرایط تمام برنامه‌ریزی‌ها همزمان با نگاه به تولید و تجارت اتخاذ و منافع این دو با هم لحاظ می‌شود.

وی با بیان اینکه یک هدف آشکار ادغام دو وزارتخانه صنایع و بازرگانی، حمایت بخش بازرگانی از بخش صنعتی است، افزود: با ادغام این دو، می‌توان در بخش تولید با نگاهی صادراتی، فعالیت و برنامه‌ریزی کرد و در تجارت نیز به تولید محصول به عنوان کالایی ارزشمند نگاه کرد که برای کشور منافع و ارز‌آوری بیشتری را به ارمغان بیاورد.

وزیر بازرگانی با یادآوری طرح مدیریت واردات، یادآور شد: مدت‌ها است که مدیریت واردات به عنوان یکی از برنامه اصلی وزارت بازرگانی در دولت دهم مورد توجه بوده و از سوی دیگر اهتمام جدی بر تنظیم بازار با اتکا به تولیدات داخلی صورت گرفته است؛ بنابراین مطمئنا با این ادغام، واردات باید بیش از گذشته در خدمت تولید باشد؛ یعنی با ادغام این دو وزارتخانه باید تدوین و تبیین سیاست‌های منطقی و مدون در حوزه تولید و تجارت به‌گونه‎ای هدایت ‎شود که بتوان از تمام ظرفیت‌های موجود برای شکوفایی اقتصاد کشور بهره گرفت و تولید داخلی بر محصولات خارجی و واردات چیره شود.

به گفته این مقام مسوول یکی از دلایل اصلی توسعه تکنولوژیکی و رقابت‎پذیر بودن بخش صنعت ناشی از نگاه به بازار است و اگر نگاه به بازار، فقط در حد مرزها و داخل کشور آن هم بازاری حمایت شده با موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای باشد و اگر تولیدکنندها فقط برای مصرف داخلی تولید کنند هر از چندی ممکن است بازار دچار تلاطم ‎شود.

غضنفری با بیان اینکه رقبای ایران در زمینه کاهش هزینه‌های تجارت کالا خیلی خوب کار کرده‌اند، افزود: بنابراین ما نیز باید به سمت چابک ‌شدن و ناب ‌شدن تولید و صادرات برویم و هزینه‎های زائد و اتلاف‌های اضافی بدنه اقتصاد را برداریم. حذف این اتلاف‌ها باعث می‎شود اقتصاد با سرعت بیشتری حرکت کند. وی تصریح کرد: در واقع باید اضافه بارها را زمین بگذاریم و عقاب گونه به بازارهای جهانی نگاه کنیم. همچنین این ادغام فرآیند الحاق به سازمان جهانی تجارت (WTO) را به نفع تولیدات کشور رقم می‎زند.

وزیر بازرگانی در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا موضوع مدیریت واردات در قالب ادغام جدید عملیاتی می‌شود؟ گفت: در حال حاضر مدیریت واردات به عنوان یکی از موضوع‌های اساسی مورد بحث و توجه است؛ به طوری که رهبر معظم انقلاب اسلامی در فرمایش‌های خود تاکید موکدی بر این مهم داشته و بر اعمال مدیریت بر روی مقوله واردات دستور صادر فرمودند. طبیعی است که واردات باید در خدمت تولیدات داخلی باشد.

وی ادامه داد: به طور قطع با اجرای طرح ادغام، مدیریت واردات بهتر از گذشته قابل انجام خواهد بود؛ چرا که مدیریت واردات بعد از ادغام با نگاه مشترک و توامان به مصرف‌کننده و تولیدکننده صورت خواهد گرفت‌. چون هم تولیدکننده حضور دارد و هم مصرف‌کننده؛ بنابراین با نهایی شدن مراحل ادغام، نگاه‌های بخشی و حمایت‌های تک بعدی از بین خواهد رفت‌. غضنفری با بیان اینکه تولید بدون تجارت و تجارت بدون تولید معنا نخواهد داشت، متذکر شد: با توجه به تجربه سال‌های گذشته توجه صرف به یکی از موارد و غفلت از دیگری، موجب تضعیف رشد اقتصادی کشور می‌شود‌.

وی تصریح کرد: قطعا وزارتخانه جدید باید با نگاه گسترده به کشورهای همسایه یا بازارهای خارجی برای بخش تولید و بنگاه‌های اقتصادی استراتژی تعیین کند. در غیر این صورت، تولید، رقابتی نخواهد بود و ماندگاری در بازارهای جهانی نخواهد داشت.

وی یادآور شد: به این دلیل است که می‎گوییم هدف ادغام نه تولید صرف و نه تجارت صرف است، بلکه هدف ادغام باید سهولت حرکت تولید به سمت صادرات یا همان تولید صادراتی باشد. سرپرست وزارت صنایع و معادن در پایان با بیان اینکه باید بهبود تراز تجاری کشور و اشتغال‎زایی پایدار مدنظر باشد، خاطرنشان کرد: سرمایه‎گذاری‌ها باید با نگاه توسعه اقتصادی و اجتماعی به‎گونه‎ای انجام شوند که همه سرمایه‎‎های تولیدی با توجه به توجیه‎پذیری در بازارهای داخلی، پیرامونی و دوردست شکل بگیرند.

یادآور می‌شود که مراسم تودیع علی‌اکبر محرابیان؛ وزیر سابق صنایع و معارفه مهدی غضنفری؛ سرپرست این وزارتخانه دیروز با حضور معاون اول رییس‌جمهوری برگزار شد. در همین حال، شنیده شده است علی‌اکبر محرابیان که از ادغام ناگهانی وزارت صنایع در وزارت بازرگانی غافلگیر شده و حتی برای تغییر نظر رییس‌جمهور اخیرا موضع گیری متفاوتی داشته است، ناگفته‌هایی از چرایی کنار رفتنش از دولت را بیان خواهد کرد.

عکس: حمید جانی‌پور