بحران مالی جهانی، پیامد تعلیق مذاکرات دور دوحه بود

وزیر بازرگانی و نمایندگان ایران در کنار مدیرکل WTO

گروه بازرگانی - کنفرانس هفتم وزرای بازرگانی سازمان جهانی تجارت که از روز دوشنبه هفته گذشته آغاز شد روز پنج شنبه به کار خود پایان داد. در این کنفرانس که با حضور وزرای بازرگانی و نمایندگان تجاری ۱۵۳ عضو رسمی و ناظر برگزار شد وزیر بازرگانی و گروه کارشناسان نمایندگی تام‌الاختیار ایران در این سازمان نیز حضور داشتند.

مهدی غضنفری در حاشیه این کنفرانس در دیدار با پاسکال لامی مدیرکل سازمان جهانی تجارت با اشاره به ارائه رژیم تجاری ایران به دبیرخانه WTO خواستار رفع تبعیض در بین اعضای این سازمان شد.

پاسکال لامی، نیز ضمن اظهار خرسندی از ثبت رژیم تجاری ایران در دبیرخانه سازمان، نقش دبیرخانه را کمک به پیشبرد مذاکرات ذکر کرد و فرآیند الحاق را مذاکراتی سخت و پیچیده و طولانی دانست که باید با صبر و تدبیر به نتیجه برسد.

همچنین در کنفرانس خبری نظام ترجیحات تجاری بین کشورهای در حال توسعه (GSTP) که با شرکت وزرای بازرگانی آرژانتین، برزیل، هند، مصر، الجزایر و ایران برگزار شد، کشورهای عضو ضمن تشریح چارچوب‌های قانونی موافقت‌نامه GSTP برای کاهش ۲۰ درصد تعرفه در مورد ۷۰ درصد خطوط تعرفه‌ای، با توجه به اهمیت ۲۲ کشور عضو از حیث اندازه بازار، توان اقتصادی و سهم از تولید جهانی، تشکیل آن را نشانگر تلاش کشورهای جنوب در ایفای نقش موثرتر در شکل دادن به اقتصاد جهانی ارزیابی کردند و همکاری کشورهای جنوب را در جلوگیری از بروز بحران‌های اقتصادی موثر دانستند.

وزیر بازرگانی ایران در این نشست موافقت‌نامه GSTP را مدل مناسبی برای همکاری کشورهای جنوب دانست و از اعضای موافقت‌نامه به خاطر اعمال رفتار ویژه برای ایران و الجزایر به عنوان کشورهای در الحاق به WTO سپاسگزاری کرد.

وزیر بازرگانی کشورمان همچنین با وزرای بازرگانی کشورهای مالزی، اندونزی و عراق دیدار کرد. در این مذاکرات بر همکاری این کشورها در چارچوب سازمان جهانی تجارت برای دست‌یابی به منافع مشترک و لزوم پیگیری روابط دوجانبه در چارچوب کمیسیون‌های مشترک تاکید شد.

وزیر بازرگانی کشورمان در دیدار با وزرای بازرگانی ترکیه، پاکستان و برزیل و همچنین مدیر اجرایی سازمان همکاری‌های جنوب- جنوب بر لزوم توجه به نیازها و علایق همه کشورها در حکمرانی جهانی تاکید کرد.

غضنفری در حاشیه هفتمین نشست وزیران سازمان جهانی تجارت در ژنو در دیدار همتای پاکستانی خود ، ابراز امیدواری کرد: کشورمان از حمایت‌ها و کمک فنی پاکستان در فرآیند الحاق بهره‌مند شود.

وی با اشاره به بررسی‌های انجام‌شده در مورد موافقتنامه ترجیحات تجاری کشور افزود: این موافقتنامه نتوانسته است در حد انتظار تاثیر مثبتی در افزایش حجم تجارت دو کشور داشته باشد.

وی در عین حال از آمادگی ایران برای بازبینی و افزایش کالاهای مشمول امتیازات موافقتنامه ترجیحات تجاری خبر داد و بر لزوم تقویت همکاری‌های بانکی و حمل و نقل تاکید کرد.

وزیر بازرگانی پاکستان نیز در این مذاکرات با اشاره به سابقه همکاری‌های دو کشور، آمادگی کشور خود را برای کمک به فرآیند الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی اعلام و در ادامه بازبینی فهرست کالاهای مشمول موافقتنامه و پروتکل قواعد مبدا موافقتنامه را روش مناسبی برای بهره‌گیری مطلوب‌تر از موافقتنامه ترجیحات تجاری دو کشور ارزیابی کرد.

وزیر بازرگانی ایران همچنین در دیدار با «مارتین خور»، مدیر اجرایی همکاری جنوب- جنوب با تاکید بر اهمیت حضور موثر کشورهای جنوب در تصمیم‌سازی‌های سازمان جهانی تجارت، بر لزوم همکاری نزدیک‌تر کشورهای جنوب تصریح و از روند افزایشی تعهدات کشورها در روند الحاق به سازمان تجارت جهانی انتقاد کرد.

مارتین خور نیز با اشاره به تجربه برخی از کشورها در فرآیند الحاق، لزوم توجه ویژه به مباحثی از قبیل مالکیت معنوی، اصلاح قوانین و مقررات داخلی و مباحث سرمایه‌گذاری و سیستم بانکی را نکات مهم در مذاکرات ارزیابی کرد.

وی با اشاره به ناکامی‌مذاکرات دور دوحه در حل مسائل مربوط به کشاورزی و تغییرات آب‌ و هوا، بروز بحران مالی را ناشی از پیامدهای عدم توفیق مذاکرات دور دوحه ارزیابی کرد و ایجاد دبیرخانه و ستاد برای پیگیری مطالبات کشورهای جنوب ـ جنوب در سازمان جهانی تجارت را خواستار شد.

غضنفری با اشاره به آمادگی ایران، پیشنهاد ایجاد اتاق فکر برای تقویت همکاری کشورهای جنوب ـ جنوب را مطرح کرد و مقرر شد همکاری‌های دو طرف ارتقا یابد.

وزیر بازرگانی ایران همچنین با «سیلسوآموریم»، وزیر تجارت خارجی برزیل ملاقات کرد.

سیلسوآموریم در این دیدار با توجه به پیشنهاد ارائه شده توسط ایران برای برقراری نظام ترجیحات تجاری بین کشورهای در حال توسعه (GSTP) با تاکید بر شناسایی حق ایران و الجزایر به عنوان کشورهای در حال الحاق به سازمان جهانی تجارت برای برخورداری از امتیاز رفتار ویژه، خواستار الحاق ایران به این موافقتنامه شد.

غضنفری در این دیدار خاطرنشان کرد: باتوجه به جایگاه برزیل در سازمان جهانی تجارت این کشور می‌تواند ایران را در روند الحاق یاری کند. غضنفری با اشاره به سفر ریاست جمهوری به برزیل بر ظرفیت‌های گسترده همکاری دو کشور تاکید کرد.

وزیر بازرگانی ایران همچنین در دیدار با «کورشاد توزمن»، وزیر مشاور در تجارت خارجی ترکیه، حمایت کشورهای دوست از جمله ترکیه از فرآیند الحاق ایران را ضروری ارزیابی کرد.

وی به سطح مطلوب همکاری‌ها پرداخت و توسعه آن در سطوح دوجانبه، در چارچوب ترتیبات تجاری از قبیل اکوتا و پریتاس، همکاری کشورهای همسایه و ایجاد منطقه تجارت آزاد در مرزهای دو کشور براساس پیشنهاد قبلی طرف ترکیه‌ای را خواستار شد.

وزیر بازرگانی با اشاره به هدفگذاری ۳۰ میلیارد دلاری مقامات عالی رتبه دو کشور برای همکاری اقتصادی و تجارت دوجانبه، بر به کارگیری راهکارهای جدید از جمله افزایش سرمایه‌‌گذاری‌های مشترک و ایجاد شرکت‌های مشترک تاکید کرد.

وزیر تجارت ترکیه نیز با اشاره به روند افزایش تجارت دو کشور از یک میلیارد دلار در سال ۱۳۸۲ به یازده میلیارد دلار در سال ۱۳۸۸ دستیابی به هدف ۳۰ میلیارد تجارت دو کشور را عملی ارزیابی کرد و با اشاره به برنامه ترکیه برای توسعه مناسبات با کشورهای همسایه با برقراری ترتیبات تجارت ترجیحی دو کشور موافقت کرد.

وی همچنین افزایش همکاری‌ها در قالب برنامه برقراری ترتیبات تجارت ترجیحی کشورهای اسلامی‌(پریتاس) را مورد توجه قرار داد و خواستار امضای موافقت‌نامه قواعد مبدا موافقت ‌نامه مذکور از سوی ایران شد.

توزمن با تشریح تجربه ترکیه در دستیابی به بازار اتحادیه اروپا آزادسازی تجاری را در روابط دوجانبه مهم دانست و بر لزوم افزایش سرمایه‌گذاری بین دو کشور تاکید کرد.

توزمن ایجاد شرکت‌های مشترک بین بخش‌های خصوصی دو کشور را در توسعه مناسبات تجاری موثر برشمرد.

از سوی دیگر، آندرس ولاسکو، وزیر امور مالی شیلی که رییس کنفر انس هم بود، آن را مثمرثمر و موفق خواند که نقش کشورهای در حال توسعه و بازی هدفمندانه آنها را در معادلات تجارت جهانی نشان می‌دهد.

به گزارش بلومبرگ، پاسکال لامی، مدیر کل WTO در پایان این کنفرانس به خبرنگاران گفت: این نشست، انرژی سیاسی ایجاد کرد تا اعضا در ماه‌های آتی مذاکرات و گفت‌وگوهای تجاری را به صورت جدی دنبال کنند. وی خاطرنشان کرد: رسیدن به یک توافق هنوز هم واقعا شدنی است به شرطی که اعضا بخواهند.

در پایان این کنفرانس وزرای بازرگانی WTO بار دیگر بر ادامه مذاکرات موافقتنامه دور دوحه و به نتیجه رسیدن آن تا آخر سال ۲۰۱۰ تاکید کرده و این موافقتنامه را در شرایط کنونی جهان گریزناپذیر دانستند.

کنفرانس وزیران، بالاترین مرجع و رکن اصلی تصمیم‌گیرنده در سازمان جهانی تجارت است که هر دو سال یک بار برگزار می‌شود و در آن وزرای بازرگانی کشورهای عضو، حضور دارند.

این رکن می‌تواند درباره‌ کلیه‌ موضوعات مرتبط با هر یک از موافقتنامه‌های تجاری تصمیم‌گیری کند. انتخاب مدیر کل سازمان و معرفی حدود و وظایف او از دیگر اختیارات کنفرانس وزیران است.

کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۹۶ در سنگاپور تشکیل شد.

این کنفرانس همچنین در سال‌های ۱۹۹۸ در ژنو، ۱۹۹۹ در سیاتل آمریکا، ۲۰۰۱ در دوحه قطر، ۲۰۰۳ در کنکان مکزیک و ۲۰۰۵ در هنگ‌کنگ برگزار شد.