215میلیون دلار واردات، 18میلیون دلار صادرات
سارا صفاری
«تونس یکی از کشورهای موفق شمال قاره آفریقا است»؛ این اولین جمله‌ای است که سید حسین حسینی، مدیرکل اداره‌کل بازرگانی کشورهای عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران در پی اعزام هیاتی به این کشور مسلمان آفریقایی می‌گوید سفر به تونس بر اساس اظهارات این مقام مسوول دستاوردی نظیر سفر هیات‌های گذشته داشته و در قالب اجلاس کمیسیون مشترک برگزار شده است.

نکته قابل‌تامل این گفت‌وگو اینجاست که ما متوجه شدیم تونس، توانسته صادرات 215‌میلیون دلاری به ایران داشته باشد درحالی که مساحت این کشور تنها یک هفتم کشورمان است!
در خصوص ضرورت اعزام هیات تجاری به کشور تونس توضیح دهید.
مسوولیت کمیسیون مشترک ایران و تونس با وزارت بازرگانی است و دهمین اجلاس کمیسیون مشترک این دو کشور، اسفندماه سال گذشته در تهران برگزار شد و در این کمیسیون حوزه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی، فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. در اجلاس دهم بحث‌های متنوعی مطرح شد که زمینه‌ساز شرایط اعزام یک هیات برای پیگیری مواردی را ضروری می‌کرد و نیاز بود با طرف تونسی مذاکرات مستقیمی برای اخذ تصمیمات مشترک انجام دهیم. بر اساس دستور کاری که تنظیم شده بود، در این کمیته ارزیابی موافقتنامه ترجیحات تجاری را داشتیم. بر اساس موافقتنامه ترجیحات تجاری برای حدود 300 قلم کالا از ایران و 280 قلم کالا از تونس تعرفه‌های ترجیحی داریم و از جمله دستور کارهای جلسه اخیر افزایش کالاهای تحت‌پوشش موافقتنامه ترجیحات تجاری، فعال‌سازی فعالیت شورای مشترک بازرگانی بین دو کشوراست که تا پیش از این فعالیت محدودی داشت. همچنین در حوزه انرژی و آب دستگاه‌های تخصصی، سند‌هایی داشتند که این اسناد باید برای امضا در اجلاس آتی آماده می‌شد. مهم‌ترین موضوعات این سفر نیز بحث سرمایه‌گذاری مشترک در صنعت کود و فسفات بود که تیمی از شرکت پتروشیمی باید این بحث را انجام می‌دادند و یک هیات 30 نفره از بخش خصوصی و اتاق بازرگانی قزوین نیز در این سفر حضور داشتند.
این سفر به درخواست کدام یک از دو کشور صورت گرفت؟
بر اساس مفاد یادداشت تفاهم دهم توافق شده بود که یک کمیته پیگیری تشکیل شود و هر دو طرف به این سفر توافق داشتیم.
چرا در این برهه از زمان، تونس برای اعزام هیات تجاری در نظر گرفته شد؟
کشور تونس از کشورهای توسعه یافته شمال قاره آفریقا است، حجم تجارت ما با کشور تونس به لحاظ افزایش قیمت کود تا 4 برابر هم رسیده و صادرات ما هم به همین روند افزایش داشته و این کشور از جمله کشورهای مهم قاره آفریقا است و شاید بعد از آفریقای جنوبی جزو توسعه‌یافته‌ترین کشورهای این قاره محسوب شود.
حجم مبادلات تجاری دو کشور چقدر است که ضرورت این سفر را ایجاد کرد؟
حجم مبادلات میان دو کشور با یک روند افزایشی 4 برابری به 253 میلیون دلار رسیده و میزان واردات نیز در سال گذشته به دلیل افزایش 4 برابری قیمت کود‌های فسفاته حدود 234‌میلیون دلار در سال 2008 بوده است. من مایلم بر اساس تقویم هجری شمسی نیز این آمار را خدمت شما ارائه دهم که واردات ما 215‌میلیون دلار بوده و صادراتمان 17‌میلیون و 900‌هزار دلار برآورد شده است.
به اعزام هیات ۳۰ نفره از بخش خصوصی اشاره کردید. انتخاب هیات‌ها برای اعزام به چه صورتی است؟
اعزام هیات‌ها پروسه خاص خود را دارد و بر اساس دستورالعمل انجام می‌شود. سازمان توسعه تجارت مجوز هیات را برای یکی از دستگاه‌های ذی‌صلاح صادر می‌کند که در این مورد اتاق بازرگانی قزوین، مسوولیت این هیات را بر عهده داشت و انتخاب شرکت‌ها نیز بر اساس سابقه همکاری و زمینه‌های فعالیتی که تونس با ایران دارد، صورت می‌گیرد. در این هیات حدود 30 شرکت حضور داشتند که در زمینه صادرات ماشین آلات، لوازم خانگی، منسوجات، تولیدات پلاستیکی، باتری خودرو و تجهیزات الکترونیکی، لوازم خانگی، واردات زیتون و روغن زیتون، محصولات خشکبار و میوه از تولید‌کنندگان صنعتی مرغ و تخم مرغ فعالیت داشتند و حوزه‌هایی بود که امکان افزایش همکاری در آنها با این کشور آفریقایی وجود داشت و ترکیب تیم را بیشتر صادرکنندگان تشکیل می‌دادند.
دستاوردهای این سفر چه مواردی بود؟
در این کمیته در حوزه بازرگانی، توافق شد که از مرکز توسعه صادرات تونس و انجمن کارآفرینان تونس برای ادامه همکاری‌ها به ایران دعوت شوند. مقرر شد دو هیات تخصصی در نمایشگاه‌های دو کشور شرکت کنند، در بحث پتروشیمی مذاکرات بین گروه شیمیایی تونس با شرکت بازرگانی پتروشیمی ادامه خواهد داشت، مقرر شد واحدهای مشترک اسید فسفریک و تولید کود فسفات در ایران و تونس احداث شود و در بحث مبادلات بازرگانی قرار شد ایران مذاکره برای قرارداد خرید کود‌های سوپر فسفات را با تونس در قالب قراردادهای بلند مدت پیگیری کند. اتحادیه صنایع و بازرگانی تونس در اولین فرصت ممکن اعضای شورای مشترک بازرگانی را به ایران معرفی کنند و دعوت شد که از کشور ما بازدیدی داشته باشند و این قطعا به همکاری‌های مشترک اتاق بازرگانی دو کشور نظم قابل‌قبولی خواهد داد.قراراست کمیته‌ای برای تعقیب بحث‌های گمرکی با تونس قبل از اجلاس یازدهم توسط دستگاه‌های دو کشور تشکیل شود. امضای برنامه اجرایی برای همکاری در حوزه استاندارد با طرف تونسی، در زمینه مالی و بانکی قرار شد رییس بانک مرکزی تونس به دعوت مقامات ایرانی از تهران بازدیدی داشته باشند و راهکارهای توسعه روابط بانکی را با تونس پیگیری کنیم. در حوزه سرمایه‌گذاری بین آژانس توسعه سرمایه‌گذاری تونس و سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران برنامه اجرایی برای تقویت همکاری‌ها تنظیم شود و در حوزه آب نیز پیش نویسی مبادله شد تا در آینده همکاری کشورها بر اساس آن ادامه پیدا کند. این مجموعه دستاوردهایی بود که ما طی این سفر با طرف‌های تونسی داشتیم.
تونس از نظر قدرت اقتصادی چندمین کشور آفریقا است؟
بعد از آفریقای جنوبی و برخی از کشورهای نفت‌خیز منطقه جزو اقتصادهای قابل‌توجه آفریقا است و شاید بتوان گفت تونس، جزو 5قدرت اول اقتصادی قاره آفریقا باشد.
ایران چه ضعف‌هایی در تجارت با تونس دارد؟
حجم محدود صادرات ما با این کشور به‌رغم تنوع قابل‌توجهی که کالا‌های صادراتی ما دارد، وجود رقبای قدرتمند اروپایی و روابط تجاری ترجیحی بین تونس و کشورهای عربی و اروپایی، عدم شناخت بازار تونس از کالاها و خدمات ایران، عدم همکاری با صادرکنندگان جهت تامین اعتبار مورد نیاز و عدم آشنایی بازرگانان تونسی به کیفیت و تنوع تولیدات کشورما از اهم مشکلاتی است که در توسعه روابط ایران با این کشور آفریقایی وجود دارد.