نهاوندیان، استعفا نمی‌دهد

عکس: حمید جانی‌پور

گروه بازرگانی- محمد نهاوندیان، دو سال پس از آنکه با رای فعالان بخش خصوصی «رییس اتاق» شد، بر سر دوراهی تصمیم‌گیری قرار گرفته است. منابع خبری نزدیک به رییس اتاق ایران، روز چهارشنبه گذشته از عزم جزم او برای ترک ریاست خبر دادند. در این میان از دو عامل «فشار دولتی»ها و «خستگی مفرط» به عنوان دلایل چنین تصمیمی یاد شده است. نهاوندیان در خردادماه سال ۸۶ در رقابتی سخت با علینقی خاموشی که حدود سه دهه سکاندار اتاق بود، توانست با تجمیع رای طیف تحول خواه و نیز مخالفان اصول گرای خاموشی، به ریاست برسد، اگرچه شماری از دوستان و همفکران رییس سابق کماکان در هیات رییسه اتاق ماندند و عرصه را بر رییس جدید تنگ کردند. البته در همان زمان دبیرکل حزب موتلفه در پاسخ به این پرسش که؛ «آیا رفتن مهندس خاموشی راست‌سنتی را تضعیف نمی‌کند؟» گفته بود: «در این انتخابات یک نفر اصولگرا جای خود را به اصولگرای دیگری داد و من در مبانی فکری نهاوندیان و خاموشی تفاوتی نمی‌بینم.»

خاموشی پس از آنکه با ۱۶۵ رای منفی روبه‌رو شد به نشانه قهر، دیگر حتی با جلسات رسمی هیات نمایندگان اتاق نیز خداحافظی کرد تا خاطره خوش ۲۶ سال ریاست با تجربه عضو ساده اتاق بودن، مخدوش نشود.

اما فعالان بخش خصوصی تفاوت میان دکتر نهاوندیان و مهندس خاموشی را نه در طیف فکری آنها که در رویکرد و روش‌های مدیریتی‌شان می‌جستند و می‌دانستند. در این دو سال محمد نهاوندیان که دانش آموخته رشته اقتصاد از دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا است، بنا به پشتوانه تئوریک و تجربه دو دهه حضور در نهادهای اقتصادی از جمله مرکز ملی مطالعات جهانی شدن، فضای تازه‌ای به وجود آورد که نمود آن را می‌توان در مباحث مربوط به بورس و شورای پول و اعتبار مشاهده کرد، هرچند مدتی پس از آنکه رییس اتاق ایران شد از آن مرکز کنار گذاشته شد. نهاوندیان در این سال‌ها از مدافعان سرسخت بخش خصوصی بوده که انتقادهایش به نحوه اجرای اصل ۴۴ هیچ گاه به مذاق مدیران دولت نهم خوش نیامده است. آخرین اظهار نظر او درباره واگذاری سهام مخابرات به شبه دولتی‌ها و نگرانی مکرراش از این وضعیت، همین هفته پیش بازتابی گسترده در میان رسانه‌ها داشت. او همچنین منتقد همیشگی فضای کسب‌وکار و تصمیمات نابه‌جا در این خصوص است. اکنون به نظر می‌رسد که منتقدان او در اتاق (که گفته می‌شود سه تن از ۷ عضو هیات‌رییسه هستند) و ناراضیان دولتی با هم کنار آمده‌اند تا نهاوندیان را کنار بگذارند، اما نکته اینجا است که موافقان نهاوندیان نیز پرشمار و مقتدرند. یحیی آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» ضمن آن که می‌گوید صحت و سقم این خبر را از خود دکتر نهاوندیان باید بپرسید، اضافه می‌کند: اما سعی ما این است که این اتفاق نیفتد و مشکلات ایشان را حل کنیم.

استعفای نهاوندیان، شایعه است

اسدالله عسگراولادی یکی از موافقان نهاوندیان است که می‌گوید: استعفای او شایعه است و صد در صد تکذیب می‌شود.

رییس اتاق ایران و روسیه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا اختلاف نهاوندیان با اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران صحت دارد، گفت: چنین چیزی نیست و هیچ اختلافی بین ایشان و هیات نمایندگان وجود ندارد.

داستان‌های چند سال پیش

دکترفرهاد فزونی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز هم در پاسخ به سوال «نارضایتی مخالفان نهاوندیان از چه چیزی نشات می‌گیرد»، می‌گوید: بیایید برعکس نگاه کنیم و بپرسیم که مخالفت‌های نهاوندیان با آن چیزی که در اتاق ایران اتفاق می‌افتد، از چه چیزی نشات می‌گیرد. بحث هیات نمایندگان نیست و ناراحتی‌های وی از هیات‌رییسه اتاق ایران ناشی می‌شود. تعدادی از اعضای

هیات رییسه داستان‌های چند سال پیش را در ذهن دارند و علاقه‌مندند که به صندلی قدرت تکیه بزنند.

وی به بیست‌وپنجمین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران اشاره می‌کند که همین گروه تلاش کردند آن را از رسمیت بیندازند. به گفته وی، گروه انگشت شمار مخالف ریاست نهاوندیان برای از قدرت انداختن هیات نمایندگان همه را در اتاق دارند اذیت می‌کنند و جلوی هر کاری را می‌گیرند تا خود مجددا به قدرت برسند.

استیضاح می‌کنیم!

فزونی در پایان اظهار امیدواری می‌کند که نهاوندیان به عنوان رییس اتاق ایران باقی بماند و می‌افزاید: رییس اتاق به خاطر ذات نجیب و شرم و حیایی که دارد تاکنون کوشیده بود که روی این داستان‌ها سرپوش بگذارد و همیشه سفارش‌اش این بود که نگذارید این خبرها به بیرون و مطبوعات درز کند تا بخش خصوصی قوی‌تر شود و از این بحران عبور کند، اما الان دیگر عاصی شده و اگر این چنین بشود ما ساکت نمی‌نشینیم و آنها (مخالفان) را استیضاح می‌کنیم.

از دیگر سو، پدرام سلطانی؛ دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق ایران هم در واکنش به سوال ما می‌گوید «منش نهاوندیان این گونه بوده که به ترکیب کارکنان و حقوق‌بگیران اتاق ایران دست نزدند. حال آن که در تمام آن سال‌های قبل، لایه‌ای از طرفداران بی‌قید و شرط او در اتاق شکل گرفت و طبعا کسانی به دلیل منافع شخصی در اتاق ماندند.

به گفته سلطانی، بخشی از این‌ها در همان ابتدا جدا شدند و بخشی هم برای حفظ منافع و زمینه چینی‌ها ماندند که این وضع در ترکیب هیات رییسه خود را نشان داد. منش مداراجو و مسالمت‌گرای نهاوندیان باعث شد که این دو گروه [کارکنان و بخشی از هیات‌رییسه] که خود را در ابتدا بازنده احساس می‌کردند در کنار برنامه‌هایی که داشتند شروع به بهانه‌گیری کردند تا جایی که تنش‌ها بالا گرفت.

مانور هوشمندانه نهاوندیان

سلطانی اما می‌افزاید: من شخصا این استعفا را مانور هوشمندانه نهاوندیان می‌دانم، زیرا وی به خوبی می‌داند که به جز دو گروه کارمندان و هیات‌رییسه بقیه افرادی که طیف سنتی را تایید می‌کردند روز به روز کمتر شده‌اند. چون بسیاری، فضای جدید اتاق را شناختند و دانستند که اتاق می‌تواند پویاتر و بهتر باشد.

به باور وی، حرکت نهاوندیان یک عرض اندام است در برابر گروه سنتی اتاق که اکنون تعدادشان حتی کمتر از روز رای گیری شده است!

سلطانی ضمن آن که می‌گوید، خود نقدهایی را بر عملکرد نهاوندیان دارد، تصریح می‌کند: روند ریاست نهاوندیان نشان داده است که چقدر او توان بیشتری برای به ظهور رساندن پتانسیل‌های اتاق داشته است.

وی در پاسخ به این سوال ما که «واکنش‌ها طی این دو سه روزی که از خبر احتمال استعفای نهاوندیان می‌گذرد، در میان فعالان بخش خصوصی چگونه بوده است؟»، می‌گوید: بسیاری از اعضای هیات‌های نمایندگان و رییسه شهرستان‌ها و تشکل‌ها با من تماس داشته و تاکید کرده‌اند که این صحبت‌ها در حد یک شوخی است! هر چند که گروهی می‌خواهند به این بحث دامن بزنند، اما این مجال فراهم نخواهد شد و این فرصت برای نمایندگان اتاق وجود دارد که بحث استیضاح افرادی را که به دلیل منافع فردی اختلاف افکنی بین اتاق‌های شهرستان‌ها و تهران و ایران، عملی نکردن تصمیمات کمیسیون‌ها و دخالت‌های بیش از حد در امور جاری و اداری اتاق را دنبال می‌کنند، مطرح و اجرا کنند و اگر این آقایان این اخطار نهاوندیان را جدی نگیرند ما قطعا آنان را استیضاح خواهیم کرد.

دکتر حسینی، عضو دیگر هیات نمایندگان اتاق‌های تهران و ایران نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: نهاوندیان تصمیم به استعفا ندارد، بلکه مشکلاتی با هیات رییسه اتاق دارد که در راستای حل آن به احتمال زیاد در جلسه آتی هیات نمایندگان اتاق ایران ما شاهد فشار برای استعفای چند تن از اعضای هیات رییسه خواهیم بود.

وی می‌افراید: هیات نمایندگان نیرویی را بهتر از دکتر محمد نهاوندیان نمی‌شناسد که بتواند برنامه‌های اتاق، شوراهای بازرگانی، تشکل‌ها و کمیسیون‌ها را به پیش ببرد و اگر در این زمینه‌ها اکنون مشکلاتی هست این به ناهماهنگی‌ها بر می‌گردد.

غضنفری نه مثل میرکاظمی

رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی در ادامه ضمن آن که اظهار می‌دارد؛ وزیر جدید بازرگانی همچون میرکاظمی از نهاوندیان حمایت نمی‌کند، اظهارنظرها و انتقادات نهاوندیان به واگذاری شرکت‌های دولتی به نهادهای شبه دولتی را در این قضیه بی‌تاثیر نمی‌داند و می‌افزاید: در جریان رای اعتماد مجلس به وزرا، ما شاهد بودیم که موتلفه به میرکاظمی رای نداد، ولی بادامچیان به دیدار دکترغضنفری رفت که تعامل میان آنان، دور از ذهن نیست.

وی تاکید می‌کند: جناح سنتی هیچ نفوذی در اتاق ندارد و اگر دولت همین امروز هم تصمیم به برکناری نهاوندیان بگیرد به تعداد انگشتان دو دست رای نخواهد داشت و اگر نهاوندیان شرط بگذارد که هیات رییسه کارشکنی نکند من به طور قاطع می‌گویم که نمایندگان بخش خصوصی از او حمایت خواهند کرد. حسینی با این جمله به گفت‌وگو با ما پایین می‌دهد که؛ نهاوندیان قطعا استعفا نخواهد داد.