رشد منفی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و آسیا

گروه بازرگانی- نرخ رشد سرمایه‌گذاری خارجی در غرب آسیا که ایران نیز جزو این منطقه است، در سال ۲۰۰۸ منفی ۲۱‌درصد بوده است. اعظم فیروزی؛ کارشناس مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی در نشست مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی اتاق ایران با اشاره به این مطلب گفت: از سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ توجه بیشتری به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)شده است و سرمایه‌گذاری خارجی به این معناست که شرکتی در یک کشور خارجی سرمایه‌گذاری و پروژه‌ای در آن کشور اجرا می‌کند.

وی افزود: در این نوع سرمایه‌گذاری مدیریت و کنترل پروژه را شرکت خارجی در دست دارد و حق اظهار نظر و سهم بالای ۱۰‌درصدی از آن این شرکت است.

فیروزی به محل‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اشاره کرد و گفت: سرمایه سهامی‌، سرمایه‌گذاری مجدد درآمدها و وام‌های بین شرکتی مدل‌های این نوع سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند و سرمایه‌گذاری عمرانی و ادغام و تملک به عنوان دو روش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی محسوب می‌شوند.

فیروزی یادآور شد: بالای ۹۰‌درصد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از نوع ادغام تملک است، به این ترتیب که یک شرکت توسط شرکت دیگر یا ادغام با آن شکل می‌گیرد. به گفته وی سال ۲۰۰۷ اوج دوران سرمایه‌گذاری‌های خارجی است، اما از سال ۲۰۰۸ میلادی این روند سیر نزولی داشته است که کاهش رشد اقتصادی، کمبود نقدینگی و کاهش میل شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری به دلیل ریسک بالا از جمله دلایل این مساله به شمار می‌آید.

این کارشناس مرکز تحقیقات اتاق ایران تصریح کرد: کشورهای آمریکا، انگلستان، فرانسه، کانادا، هلند، چین، هنگ‌کنگ، اسپانیا، روسیه و آلمان جزو ۱۰ کشور اولی هستند که دارای بیشترین ورودی FDI بوده‌اند و در مجموع کشورهای توسعه یافته، دو سوم ورودی سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی را به خود اختصاص داده‌اند.

وی ادامه داد: خروج سرمایه از کشورهای در حال توسعه افزایش ۲۰‌درصدی داشته که بیشترین سهم آن مربوط به شرکت‌های فرا ملیتی است.

وی ابراز کرد: در کشورهای جنوب شرق آسیا میزان سرمایه چین و هنگ کنگ از بقیه کشورها بیشتر است و هنگ‌کنگ، چین و کره جنوبی سه کشور برتر منبع جریانات سرمایه در بین کشورهای جنوب شرق آسیا هستند.

همچنین این کارشناس تاکید کرد: برخی شرکت‌های فرا ملیتی تمایل به پراکنده کردن سرمایه‌گذاری‌های خود دارند که این موضوع می‌تواند مورد توجه ایران برای جذب سرمایه‌های آنها قرار گیرد.

شبنم فروحی، دیگر کارشناس مرکز تحقیقات اتاق ایران نیز در ادامه این نشست با استناد به گزارش IMF و UNCTAD گفت: آمار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران درست تهیه نمی‌شود و برخی موارد از جمله اکتشاف منابع طبیعی و سود متراکم بایستی در آمار FDI ایران منظور شود که تا به حال این گونه نبوده است.