در همایش بین‌المللی جهانی‌شدن، خصوصی‌سازی، عدالت اقتصادی مطرح شد
پرداخت یارانه یعنی ورود بخش‌خصوصی، ممنوع
شبنم آذر- سخن گفتن از جهانی شدن در حالی که بارش نخستین برف سنگین زمستانی راه ارتباطی میان اتوبان‌های شهر تهران را بسته است، کمی آرمانی به نظر می‌رسد. راه‌ها چنان مسدود شد که هیچ یک از میهمانان ایرانی و خارجی و حتی خبرنگاران به موقع به همایش نرسیدند تا جایی که به نظر می‌رسید اقتصاد کشور نیز در کنار مدارس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان تعطیل شده است. عکس: حمید جانی‌پور
شاید محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی ایران در نشست خبری این همایش راست می‌گفت که این قبیل همایش‌ها تنها و تنها یک دستاورد دارد و آن هم اینکه بحث جهانی‌شدن، خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی باید آنقدر تکرار شود تا روزی فرهنگ‌سازی شود.
از تفکرات عهد قاجاری فاصله بگیریم
محمد نهاوندیان در ابتدای سخنان خود خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی در ارتباط با دنیای خارج را رمز پیروزی اقتصاد کشورها دانست و گفت: عصر امروز عصر جهانی‌شدن است و آنان که تفکرات عهد قاجاری دارند باید بدانند که امروزه جهانی‌شدن امکان حضور کوچک‌ترها را فراهم کرده و این افراد باید از تفکرات خود دست بردارند.
رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: اگر در زمان قاجار ایستادگی در موضوع تنباکو وظیفه اصلی بود در حال حاضر باید با همان غیرت و منطق از حق ارتباط اقتصادی با خارج دفاع کرد.
وی تصریح کرد: در حالی که میزان مشارکت ملت‌ها مسیر آینده جهانی‌شدن را تعیین می‌کند اما مواضع خاص یک کشور موجب شده تا جهانی‌شدن در مسیر درست خود حرکت نکند، این در حالی است که دولت این کشور نقش یکجانبه‌گرایی را در روند جهانی‌شدن از خود نمایان می‌سازد.
نهاوندیان افزود: موانع ایجاد شده در دور دوحه و در مذاکرات سازمان تجارت جهانی تنها به دلیل سیاست‌های در پیش گرفته شده توسط دولت آمریکا است که ناامیدی را در روند جهانی‌شدن به دنبال داشته است.
وی در ادامه تصریح کرد: در گذشته فرصت‌سوزی برای الحاق ایران به «گات» صورت گرفته که به صراحت می‌توان گفت افرادی که مانع از حضور ایران در گات شده‌اند، بداندیشان ملت بود‌ه‌‌‌اند.
نهاوندیان لازمه عملی شدن عدالت‌اقتصادی را شناسایی مکانیزم‌های عدالت‌اجتماعی دانست و گفت: این در حالی است که نمی‌توان از خصوصی‌سازی حرف زد و بنگاه‌های دولتی را در رقابت با بخش تعاونی و خصوصی دید.
وی اظهار داشت: تغییر برخی نگاه‌های دولت‌سالارانه و تغییر جایگاه دولت از داور به عنوان مربی زمینه تسریع اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی را که از آن به عنوان انقلاب اقتصادی ایران یاد می‌شود، فراهم می‌کند.
رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، راه فراهم کردن عدالت اقتصادی با خصوصی‌سازی را رعایت عادلانه قواعد بازی دانست و گفت: قواعد بازی در بخش‌های مختلف اقتصادی باید مورد بازبینی قرار گیرد و این در حالی است که همان‌گونه که شعار «انرژی هسته‌ای حق مسلم ما است» مورد تاکید قرار گرفته و یک شعار ملی است، پیشرفت اقتصادی نیز باید جزو حقوق مسلم کشور محسوب شود.
رییس اسبق مرکز ملی مطالعات جهانی شدن تاکید کرد: ضروری است که موضع ملت ایران در عرصه جهانی شدن بر مبنای عزت و نه صرفا داشتن تعامل باشد این در حالی است که تعامل موثر با اقتصاد جهانی با استناد به سیاست‌های کلی سند چشم‌انداز، ضروری است.
جهانی شدن به معنای توسعه بازار نیست
سخنران بعدی این همایش اسفندیار رحیم‌مشایی، جانشین تازه دکتر نهاوندیان در مرکز مطالعات جهانی شدن، بود. وی که در‌حال‌حاضر رییس سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری نیز هست، سخن خود را این‌گونه آغاز کرد: جهانی‌شدن به معنای توسعه بازار، امری نامفهوم است بلکه به معنی نقش‌آفرینی در روند جهانی است و در بعد فلسفی، این پدیده‌ای است که همه انسان‌ها را در دنیا براساس عدالت مورد توجه قرار می‌دهد. در چنین عرصه‌ای عدالت و خصوصی‌سازی مفاهیم بزرگی را دربرمی‌گیرند.
وی تصریح کرد: در جهانی شدن، دولت‌ها مفهوم ندارند، بلکه فرآیندی در جهانی شدن باید حادث شود که طی آن ظرفیت‌ها و مشخصه‌های انسانی به شکوفایی رسند.
وی گرایش‌های ملی را که منجر به جهانی شدن می‌شوند ارزشمند دانست و گفت: کشور ما در حال حاضر برای مشارکت در تبیین منطق حرکت‌های جهانی آمادگی کامل دارد.
رحیم مشایی خاطرنشان کرد: ایران باید به عنوان یک پایگاه جهانی بتواند فرصت‌های مناسبی را برای اندیشمندان در مقوله ادبیات جهانی فراهم کند که این فرصت‌ها باید به دور از دغدغه‌های سیاسی و اقتصادی باشد.
یارانه‌های ضد عدالت
در ادامه این همایش وزیر اقتصاد و دارایی به سخنرانی پرداخت. داوود دانش جعفری با اشاره به اینکه ریشه جهانی شدن تعامل دولت‌ها برای تامین منافع هر کشور است، گفت: جهانی شدن در تعامل و روابط خلاصه نمی‌شود بلکه کشورها برای ورود به این فرآیند باید مقدماتی را کسب کند. در غیر این صورت ممکن است به نتیجه برد- برد دست نیابند.
وی افزود: در مباحث اقتصادی وقتی سیاست توسعه صادرات مورد نظر است، افزایش رقابت‌پذیری مطرح می‌شود و سپس بحث عدم کارآیی بنگاه‌های دولتی. در ادامه نیز بحث خصوصی‌سازی جدیت پیدا می‌کند چرا که موجب افزایش رقابت‌پذیری می‌شود.
وی افزود: کنترل یارانه‌ها در اقتصاد ضرورتی برای ورود به آزادسازی اقتصادی است و تا زمانی که این مقدمات فراهم نشود آزادسازی اقتصادی امکان‌پذیر نیست.
داوود دانش‌جعفری با بیان اینکه از مدت‌ها پیش سیاست کنترل قیمت محصولات به ویژه محصولات غذایی و کالاهای اساسی در کشور مطرح بود افزود: اما می‌بینم اثر این سیاست که در اقتصاد شهری پیگیری می‌شود، محدودیت درآمد کشاورزان را در پی داشته و این قشر را به ضعیف‌ترین طبقه اقتصادی کشور تبدیل کرده است.
وزیر اقتصاد گفت: دیروز وزیر نفت در مصاحبه‌ای اعلام کرد که امروزه حدود یک‌میلیون و ۶۰۰هزار بشکه مصرف نفت داخلی است و اضافه کرد که معادل ۳میلیون بشکه نفت، گاز مصرف می‌کنیم.
اگر ما با دیده اغماض نگاه کنیم و فکر کنیم ۵۰درصد این انرژی به صورت یارانه‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرد به معنی این است که معادل ۵۰میلیارد دلار یارانه به مردم پرداخت می‌شود. حال اگر این یارانه را به خود مردم بدهیم و مردم اختیار نحوه مصرف آن را داشته باشند آیا همین‌طور مصرف می‌شود؟ پاسخ این است که خیر.
وزیر اقتصاد تاکید کرد: یارانه‌ها با هدف اولیه عدالت ولی در واقع ضد عدالت عمل می‌کنند و در مورد هر کالایی وقتی یارانه‌ای وجود دارد، یعنی ورود بخش‌خصوصی ممنوع.
وی درباره تعرفه‌های گمرکی گفت: تعرفه گمرکی تاثیر مستقیم بر رقابت‌پذیری دارد چرا که بالا بردن تعرفه با هدف حمایت از تولید داخلی صورت می‌گیرد. در حالی که این روش موجب کاهش رفاه مصرف‌کننده می‌شود.
بنابراین اگر بخواهیم رقابت‌پذیری را افزایش دهیم بنگاه‌ها باید وارد این چرخه شوند. وی تاکید کرد: مباحث جهانی شدن، رقابت‌پذیری، رفاه مردم، خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ ولی این به معنی اجرای دقیق آن در جهان نیست و انحرافاتی وجود دارد.
وزیر اقتصاد و دارایی در ادامه به نمونه‌هایی از این انحرافات در جهان اشاره کرد و گفت: امروز سازمان تجارت جهانی که با هدف توسعه و آزادسازی تجاری بین کشورها تشکیل شده با دادن حق و امتیاز به برخی کشورها راه ورود کشورهای دیگر را تنگ می‌کند.
وی تشکیل صندوق بین‌المللی پول را نیز که با هدف تضمین تجارت بین‌المللی ایجاد شده بود، انحراف یافته توصیف کرد و گفت: تضمین تجارت بین‌الملل امروزه در شرایطی امکان دارد که کشورهایی که سهم بیشتری از این صندوق دارند، تامین منافع شوند. به عنوان مثال ما به عنوان یک عضو موثر بانک‌جهانی الان نمی‌توانیم از حق خود استفاده کنیم؛ چراکه ریاست آن را یک آمریکایی با اندیشه‌های جهت‌دار سیاسی به عهده دارد.
وی با بیان اینکه وقتی صحبت از جهانی‌سازی می‌شود، باید به ابعاد مقدمه‌ساز آن توجه کرد، گفت: در ایران قانون مالیات‌ها را مورد تجدیدنظر کلی قرار دادیم که طی آن شفاف‌سازی تا حدی محقق شد و درآمدهای دولت نیز کاهش پیدا نکرد.
وی همچنین تصویب قانون تشویق از سرمایه‌گذار خارجی را حرکت دیگری در جهت فراهم‌آوری مقدمات جهانی شدن دانست و همچنین مهم‌ترین اقدام دولت با دستور رهبری را اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ با هدف توانمندسازی بخش‌خصوصی اعلام کرد.
وزیر اقتصاد گفت: در این راستا از سال گذشته‌خصوصی‌سازی بنگاه‌های بزرگ دولتی آغاز شده است.
دانش‌جعفری هدف از اجرای طرح‌های زودبازده را امکان دسترسی بنگاه‌های کوچک و متوسط به منابع مالی دانست و گفت: طی سال جاری هفت‌هزار میلیارد تومان اعتبار در اختیار این بنگاه‌ها قرار گرفته است که این میزان در سال آینده افزایش می‌یابد.
جهانی شدن، هم فرصت هم تهدید
غلامعلی حداد عادل دیگر سخنران این همایش بود. وی با بیان اینکه خصوصی‌سازی در کشور ما یک دستور جدی است و عدالت اجتماعی و اقتصادی برای انقلاب و نظام ما یک آرمان است گفت: در مقایسه قرن ۲۱ با قرن ۲۰ نتیجه‌گیری و استنباط می‌شود که قرن ۲۰ قرن تحکیم و تثبیت دولت‌ها، ملت‌ها و ملیت‌ها و همچنین تثبیت مرزهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بود.
حدادعادل یادآور شد: این قرن، قرن ایجاد سازمان‌های متعدد بین‌المللی است تا میان دولت‌ها و ملت‌های متمایز شده و تثبیت شده رابطه برقرار شود؛ قرن بیست و یکم با عنوان جهانی شدن، قرن یکپارچگی و برداشته شدن مرزهای مختلف اقتصادی و فرهنگی است.
حدادعادل با اشاره به اینکه در دنیای امروز دو حرکت به ظاهر متضاد دیده می‌شود، حرکت اول را حرکتی شتابان به سوی جهانی شدن و حرکت دوم را اصرار به سمت ملی ماندن دانست و گفت: از یک سو شاهد تحرکاتی برای حفظ هویت ملی هستیم و از سوی دیگر همه جا سخن از جهانی شدن است.
رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بحران‌هایی که در منطقه بالکان در دو دهه گذشته رخ داده است، آن را به عنوان نمونه‌ای از اصرار بر احراز هویت ملی دانست و تصریح کرد: روز به روز تلاش می‌شود اجتماعات کوچک‌تری با هویت‌های مشخص‌تر در جاهایی از مناطق دنیا ایجاد شود.
وی افزود: این حرکت در مقایسه با جهانی شدن و جمع میان این دو دشوار است که بدانیم آینده جهان چگونه است و آیا حرکت‌های ملی‌گرایانه به حرکت جهانی شدن غلبه کرده است یا خیر؟ و یا اینکه این دو با هم آشتی کرده و هر دو با هم پیش می‌روند؟ مساله دیگری که مهم است این است که آیا جهانی شدن به بهبود وضع بشر کمک می‌کند و آیا در قرن بیست‌و‌یکم دنیا با جهانی شدن بهتر خواهد بود یا خیر؟
رییس قوه مقننه در پاسخ به این سوالات گفت: پاسخ ما به این سوال این است که تا وقتی که انسان در درون خود با اخلاق، صلح و عدالت پیوند نیابد، آشنا نشده و آشتی نکند؛ جهانی شدن کمکی به بهبود وضع جهان نمی‌کند؛ چراکه اگر عدالت در درون انسان‌ها و در باور آنان ریشه نداشته باشد، جهانی شدن هیچ کمکی به آن‌ها نکرده بلکه کار بدتر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: امروز قبل از جهانی شدن مساله خود جهان مطرح است؛ چرا که وقتی در کیوتو برای محدود کردن گازهای گلخانه‌ای کشورهای جهان اقدام می‌کنند، حکومت آمریکا رسما این پیمان را امضاء نکرده و از آن سر باز می‌زند و این بدان معناست که برای حفظ جهانی که می‌خواهد جهانی شود تعهدی ندارد.
رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه وجود بیماری‌هایی چون ایدز را در قاره آمریکا که شاید به حدود ۴۰میلیون نفر برسد، زنگ خطری برای جهانی دانست که می‌خواهد جهانی شود.
وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که نتایج چنین همایش‌هایی بتواند مسوولان اقتصادی کشور، قانون‌گذاران و دولتمردان را برای استفاده از اندیشه متخصصانی که تجربه جهانی دارند و راهکارهای بهتری پیدا کرده‌اند تا جهانی شدن به جای تهدید به فرصت تبدیل شود، ترغیب کند. به گفته حدادعادل، تفسیر جدیدی از اصل ۴۴ آغاز شده و می‌تواند در پرتو نگاه جهانی شدن رنگ خاصی به خود بگیرد.
حدادعادل گفت: ما‌خصوصی‌سازی را در کشورمان در حالی انجام می‌دهیم که می‌خاهیم با اقتصاد جهانی تعامل داشته باشیم؛ بنابراین باید رابطه این دو موضوع به صورت علمی تبیین شود و ما این مفاهیم را در مجلس شورای اسلامی تبدیل به قانون و در دولت تبدیل به عمل کنیم.
رییس قوه مقننه یادآور شد: بحث مهم دیگر رابطه‌خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی است که در این راستا در کنار هم قرار دادن این دو کلمه اقدامی شجاعانه است؛ چراکه اگر حدود بیست سال پیش چنین همایشی تحت عنوان‌خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی برگزار می‌شد، قطعا همه تصور می‌کردند که‌خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی و اجتماعی در کنار یکدیگر قرار نخواهند گرفت.
حدادعادل گفت: امروز ما می‌خواهیم عکس این مطلب را اثبات کنیم و بگوییم‌خصوصی‌سازی می‌تواند به عدالت اقتصادی منتهی شده و باید منتهی نیز بشود؛ چراکه امروز در جست‌وجوی راه‌ها و شیوه‌هایی از‌خصوصی‌سازی هستیم که عدالت اقتصادی را در کشور تأمین کند. تصوری که هرگز جمع شدن‌خصوصی‌سازی و عدالت اقتصادی را باور نمی‌کرد و تفکری بود که امروز در دنیا شکست خورده است.
ارسال نظر