بازار گندم در چالش و ابهام

قیمت خرید تضمینی گندم برای سال آینده ۵۵۰ تومان تعیین شد

گروه بازرگانی- نرخ خرید تضمینی گندم برای سال آینده ۵۵۰ تومان تعیین شد. این در حالی است که به گفته فعالان پایین بودن این رقم موجب بی‌رغبتی فروش گندم از سوی تولیدکنندگان به دولت و در نتیجه کاهش ذخیره‌سازی در کشور شده است. برخی تحلیلگران معتقدند در کنار مشکل قیمت خرید تضمینی، افزایش واردات گندم نیز در سال ۹۱ موجب بر هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در بازار گندم شده است. قیمت خرید تضمینی گندم برای امسال، ابتدا ۳۹۵ تومان و در نهایت پس از چند ماه چانه‌زنی ۴۲۰ تومان تعیین شده بود.

به گفته عباس رجایی، رییس کمیسیون کشاورزی مجلس امسال ۱۱ میلیون تن گندم در کشور تولید شده اما به دلیل نرخ پایین خرید تضمینی، کشاورزان تمایلی به فروش گندم به دولت ندارند و گندم کمتری وارد سیلوها شده است.

رجایی می‌گوید اگرچه ظرفیت تولید گندم در کشور ۱۵ میلیون تن است، اما به دلیل خشکسالی‌ها و ناکارآمدی مدیریت‌ تولید که یکی از آنها تعیین نرخ خرید تضمینی است، میزان ذخیره‌سازی گندم در نوسان است. آن طور که او تحلیل می‌کند به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی، بیشتر گندم به صورت خودمصرفی، تغذیه دام و صادرات به عراق و افغانستان در قالب آرد و گندم مصرف شد و گندم‌ کافی ذخیره‌ نشد. به گفته مسوولان وزارت صنعت که مسوول خرید تضمینی گندم هستند، امسال ۲ میلیون و ۵۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده است. همچنین بر اساس آمار این وزارتخانه میزان گندم مورد نیاز نانوایی‌ها حدود ۹ میلیون تن است.

نرخ خرید تضمینی سال ۹۲ مشروط است

در همین حال محمد اسماعیل‌نیا، نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس نیز از تعیین نرخ ۵۵۰ تومانی برای خرید تضمینی گندم خبر داده است. این در حالی است که به اعتقاد رجایی، رییس کمیسیون قیمت منطقی خرید گندم از سوی دولت باید حداقل ۶۰۰ تومان باشد.

نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید: البته در تایید این نرخ تاکید شده است اگر در طول سال نوسانات ارزی یا اتفاقات پیش‌بینی نشده رخ دهد که درآمد کشاورزان را به مخاطره اندازد، قابل تجدید‌نظر خواهد بود. براساس قانون نرخ‌های خرید تضمینی باید تا ۱۵ شهریور هر سال اعلام شود.

محمدحسین کریمی‌پور، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران نیز بر اساس مطالعه‌های کارشناسی حداقل قیمت خرید تضمینی گندم را ۶۵۰ تومان اعلام کرده و به «خبرآنلاین» گفته است: خرید گندم از سوی دولت زیر ۶۲۰ تومان به صلاح نیست.

به گفته او در حال حاضر دولت برای واردات هر کیلو گندم ۷۵۰ تا ۸۷۵ تومان هزینه می‌کند. به اعتقاد کریمی‌پور چند سالی است گندم با بی‌مهری روبه‌رو است و افزایش نرخ تضمینی آن تناسبی با رشد تورم ندارد. «در دولت جریانی هست که این ظرایف و شرایط خاص کشور را در نظر نمی‌گیرد و دنبال روشی است که دولت عملا گندم جمع نکند و تا بشود قیمت گندم در کشور پایین بماند. این دید حسابدارانه صرف به کشاورزی و امنیت غذایی جواب نمی‌دهد. این جریان پارسال حاکم شد و صدای فعالان و حتی کارشناسان دولتی کشاورزی را نشنید.

امسال امیدواریم رییس‌جمهور دخالت و تدبیر کند. گندم، زرد آلو نیست. نمی‌شود با ثباتش شوخی کرد.» به گفته او سال گذشته نیز اتاق ایران گزارشی به معاون اول رییس‌جمهور و پیشنهاد داد قیمت تضمینی ۴۸۰ تومان اعلام شود. گویا پیشنهاد کارشناسی جهاد هم همین حول و حوش بود. متاسفانه دولت ۳۹۵تومان اعلام و بعد آن را به ۴۲۰ تومان افزایش داد.

ابهام در دلیل واردات گندم

کریمی پور در مورد وضعیت تولید، مصرف و واردات گندم نیز به آمارهای شش‌ماهه اول سال اشاره کردو با بیان اینکه دراین مدت صادرات قابل ذکری در حوزه گندم وجود نداشته است، گفت: اما در نیمه اول سال سه میلیون تن وارد کشور شد. رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران مصرف سالانه گندم را در کشور حداکثر ۱۰ میلیون تن تخمین می زند و می گوید: اگر ۱۳ یا ۱۴ میلیون تن تولید و سه میلیون تن واردات را کنار هم بگذاریم ، همین الان باید ۶ یا ۷ میلیون تن مازاد بر نیاز سال موجود انبار ایران باشد. پس چرا دولت اصرار بر ادامه واردات امسال تا سقف ۵ یا ۷ میلیون تن دارد؟ به اعتقاد او واقعیت آن است این وسط، یک عدد گمشده بزرگ داریم، حتی بزرگ‌تر از ۵ میلیون تن! دولت دو میلیون تن گندم از کشاورزان خرید

با این همه عباس قبادی، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران با تاکید بر اینکه تاکنون ۲ میلیون تن خرید تضمینی گندم انجام شده است، گفت: مشکلی در تامین گندم مورد نیاز کشور وجود ندارد. به گفته قبادی نیاز نانوایی‌های کشور ۹ میلیون تن است، به لحاظ واردات هم هیچ مشکلی نداشته‌ایم و از هر کشوری که خواسته‌ایم گندم وارد کرده‌ایم. او در واکنش به این سوال که آیا از کشور هند گندمی وارد کشور شده است یا خیر گفت: تاکنون از هند هیچ گندمی نخریده‌ایم.