تورم وارداتی بالا به رغم سقوط بازارها
صعود گندم و جو به اقلام عمده واردات
دنیای اقتصاد - به‌رغم سقوط شدید قیمت‌های جهانی در چند ماه اخیر، کارنامه تجارت نه ماهه ایران با خارج‌، نشان از افزایش 27درصدی ارزش دلاری واردات در مقابل افزایش وزنی 5/5درصدی دارد. این آمار همچنین از صعود گندم و جو به فهرست ده‌قلم عمده واردات حکایت دارد.

آمار تجارت خارجی کشور در ۹ماه نخست سال جاری اعلام شد
صعود ذرت، گندم و برنج به فهرست اقلام عمده واردات
صادرات ۹/۱۳ و واردات ۵/۴۲میلیارد دلار
گروه بازرگانی- اگر چه بحران مالی جهانی بر وضعیت عرضه و تقاضا در بازارها اثر چشمگیری داشته است، اما قطار تجارت خارجی ایران بنا به روایت رسمی گمرک همچنان روی ریل جهش و افزایش حرکت می‌کند.
ارزش صادرات طی ۹ماه نخست امسال به ۱۳میلیارد و ۹۹۲میلیون دلار رسیده که نشانگر رشد ۲۲درصدی در قیاس با مدت مشابه سال گذشته است. از آن سو، ارزش واردات نیز رو به فزونی گذاشته و با عبور از مرز ۵/۴۲میلیارد دلار، رشد ۷/۲۶درصدی را تجربه کرده است. در گزارش گمرک جزئیات وزنی و ارزش کالاهای صنعتی و به خصوص کالاهای سنتی درج نشده است. بنابراین معلوم نیست روایت‌های رسمی اتحادیه‌های مهم صادراتی از کاهش چشمگیر این نوع کالاها را چگونه باید ارزیابی کرد. این نکته نیز قابل توجه است که گندم و برنج در فهرست ۱۰ قلم اصلی کالاهای وارداتی قرار گرفته‌اند که به معنای تغییر ترکیب واردات به سود کالاهای مصرفی است. به گزارش روابط‌عمومی گمرک ایران، میزان وزنی کالاهای صادراتی ۲۳ میلیون و ۶۱۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳‌درصد کاهش یافته است. از میزان کل صادرات غیرنفتی ۳۳ میلیون و ۷۸۰ هزار دلار به واسطه‌ تجارت چمدانی و ۲۶۷ میلیون و ۱۵۰ هزار دلار از طریق بازارچه‌های مرزی صادر شده است. همچنین میزان صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی ۲۸ میلیون و ۸۸۶ هزار تن و به ارزش ۱۸ میلیارد و ۲۲۰ میلیون دلار بوده است که به لحاظ وزن ۶/۶‌درصد و از حیث ارزش ۴/۱۵‌درصد افزایش نشان می‌دهد.
5 قلم عمده صادرات
پروپان مایع شده با ۸۹۸ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار، متانول (الکل متیلیک) با ۷۳۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار، بوتان مایع شده با ۵۹۷ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار، پسته تازه یا خشک‌کرده با ۵۴۷ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار و اتیلن با ۵۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار ۵ قلم عمده کالاهای صادراتی در ۹ ماه سال ۸۷ بوده است. پارااکسیلن با ۲/۳‌درصد، سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار با ۳‌درصد، گاز آمونیاک بدون آب ۵۴/۲‌درصد، کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده با ۵/۲‌درصد و فرش و سایر کف‌پوش‌های نسجی با ۲/۲‌درصد دیگر اقلام عمده صادراتی است. ده قلم مذکور ۳۷‌درصد از ارزش و ۲۷‌درصد از وزن کل صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده است. براساس این گزارش بیشترین میزان کالاهای صادراتی از طریق گمرکات منطقه ویژه عسلویه، گمرک بندرامام خمینی(ره) و گمرک شهیدرجایی صادر شده است که به ترتیب ۸/۱۹‌درصد، ۱۴ و ۳/۱۳‌درصد از ارزش کل صادرات مختص به این ۳ گمرک است.
5 کشور عمده خریدار کالاهای ایرانی
در این مدت کشورهای امارات متحده عربی با یک میلیارد و ۷۹۴ میلیون دلار، عراق با یک میلیارد و ۵۴۴ میلیون دلار، چین با یک میلیارد و ۴۹۲ میلیون دلار، هند با ۹۱۴ میلیون دلار، جمهوری کره با ۷۴۲ میلیون دلار ۵ کشور عمده خریدار کالاهای ایرانی بودند که ۵۸/۶۰‌درصد از وزن و ۳۶/۴۶‌درصد از ارزش کل محصولات غیرنفتی ایران به این ۵ کشور صادر شده است.
واردات
در نه ماه سال‌جاری ۳۱ میلیون و ۱۲۱ هزار تن کالا به ارزش ۴۲ میلیارد و ۵۱۱ میلیون دلار وارد کشور شده است که به لحاظ وزن ۵/۵‌درصد و از حیث ارزش ۷/۲۶‌درصد افزایش یافت.
ده قلم عمده واردات
بنزین با ۶‌درصد، شمش آهن و فولاد غیرممزوج با ۵‌درصد، سایر گندم تخت با ۸/۲‌درصد، سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها بجز بنزین با ۵/۲‌درصد، دانه ذرت با ۹/۱‌درصد، محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده با ۲/۱‌درصد، دستگاه‌های کارکننده با اشعه ایکس با ۲/۱‌درصد، میله‌های آهن یا فولادی گرم نورد شده هر کدام با ۱/۱‌درصد و برنج نیمه‌سفید کرده با یک‌درصد ده قلم عمده کالاهای وارداتی بوده‌اند. ده قلم عمده کالاهای وارداتی ۲۴‌درصد از ارزش و ۵/۴۵‌درصد از وزن کل واردات را به خود اختصاص دادند.
مبادی اصلی واردات
امارات متحده عربی با ۲۵‌درصد، آلمان با ۷/۹‌درصد، چین با ۸/۸‌درصد، سوئیس با ۷/۵‌درصد و جمهوری کره با ۶/۵‌درصد ۵ کشوری بودند که به لحاظ ارزش بیشترین میزان کالا را در این مدت به ایران صادر کردند.
55/4‌درصد از وزن و 55‌درصد از ارزش کل واردات از طریق 5 کشور مذکور صورت گرفته است.
سرعت گرفتن واردات خودرو
در این مدت 44 هزار و 200 دستگاه خودرو به ارزش 827 میلیون و 150 هزار دلار وارد کشور شده است که به لحاظ ارزش 3/49‌درصد و از لحاظ تعداد 7/62‌درصد افزایش یافته است.
تراز منفی ۸میلیارد دلاری با امارات
در بررسی تراز بازرگانی خارجی کشور به این نتیجه می‌رسیم که بیشترین ارقام مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به 1) امارات متحده عربی با کسری معادل 05/8878 میلیون دلار، 2) آلمان با کسری معادل 94/3926 میلیون دلار، 3) سوئیس با کسری معادل 77/2437 میلیون دلار، 4) چین با کسری معادل 89/2273 میلیون دلار و 5) جمهوری کره با کسری معادل 03/1641 میلیون دلار بوده است. از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق 26/1488 میلیون دلار بوده است.بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با 206 کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان می‌دهد که کشور ما، طی نه ماهه سال 1387 با 104 کشور دارای تراز منفی تجاری و با 102 کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.
رشد متوسط قیمت کالاها
طی نه ماهه سال 1387، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی 91/592 دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی 98/1365 دلار بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی طی نه ماهه سال 1386، 66/470 دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی 33/1137 دلار بود. به عبارت دیگر متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در نه ماهه سال 87 نسبت به مدت مشابه سال قبل 97/25درصد رشد کرده و در همین مدت، متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی رشد 10/20درصدی داشته است.
فراز و فرود بازارچه‌ها
طی نه ماهه امسال حدود 23/184میلیون یورو (معادل 16/267میلیون دلار) کالا از 27 بازارچه مرزی کشور صادر شده است. در نه ماهه سال 1386، 10/184میلیون یورو (معادل 62/255میلیون دلار) از 25 بازارچه مرزی کشور صادر شده بود. به این ترتیب صادرات کالا از بازارچه‌های مرزی طی نه ماهه امسال 51/4درصد از نظر ارزش دلاری رشد کرده است.بازارچه پرویزخان با اختصاص 40/73میلیون دلار با 48/27درصد از ارزش صادرات بازارچه‌ها طی نه ماهه سال 1387 رتبه اول، بازارچه تمرچین - پیرانشهر با 04/45میلیون دلار یا 86/16درصد رتبه دوم و بازارچه کیله - سردشت با 08/40میلیون دلار یا 15درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده‌اند. در رده‌های بعدی بازارچه یزدان با سهم ارزشی 32/8، بازارچه شوشمی با سهم ارزشی 85/4درصد، بازارچه میلک با 47/3درصد، کوهک - سروان با 29/3درصد، بازارچه باجگیران با 92/2درصد، بازارچه دو کوهانه با 88/2درصد و بازارچه میل 75 با 74/2درصد قرار گرفته‌اند.از میان ده بازارچه‌ مرزی مذکور، 4 بازارچه هم‌مرز با عراق، 4 بازارچه هم‌مرز با افغانستان، یک بازارچه هم‌مرز پاکستان و یک بازارچه هم‌مرز ترکمنستان است. سهم ارزش صادرات بازارچه‌های هم‌مرز به کشورهای یادشده به ترتیب 19/64درصد، 41/17درصد، 29/3درصد و 92/2درصد بوده است.
بیشترین رشد ارزش صادرات کالا از بازارچه‌ها در نه ماهه سال ۱۳۸۷ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب مربوط به بازارچه شیخ صله با ۵۹/۲۲۱درصد و بازارچه‌ پرویزخان و بازارچه باجگیران به ترتیب با ۰۹/۱۳۱ و ۱۰/۸۹درصد بوده است.در این مدت صادرات از بازارچه سیرانبند ۸۹/۹۷درصد، بازارچه سرو ۷۱/۸۹درصد و بازارچه جلفا ۹۵/۸۶درصد نسبت به سال ۸۶ کاهش یافته است.