صادرات در گرد باد بحران

سارا صفاری

اخبار روزهای اخیر تمام کشورهای دنیا حول و حوش بحران جهانی و عاقبت هر یک از کشورهای جهان در این اوضاع نابسامان می‌چرخد و برخلاف همیشه، کشورمان از این اوضاع نابسامان سهم می‌برد و حال باید تحریم‌ها و مسائل داخلی کشور را نیز به این وضعیت آشفته اضافه کرد و از منظر حوزه کاریمان دید که صادرات،‌ واردات و تولید طی این دوران چگونه منتفع می‌شوند! این در حالی است که رییس سازمان توسعه تجارت از کاهش ۳ تا چهارمیلیارد دلاری صادرات غیرنفتی کشور در پی بروز بحران اقتصادی در دنیا خبر داده و رکود اقتصادی غرب را در پیش‌بینی‌های رشد صادرات کشور موثر می‌داند و می‌گوید: پیش‌بینی می‌کردیم که صادرات غیرنفتی کشورمان در سال جاری حدود ۲۴ تا ۲۶میلیارد دلار باشد اما با توجه به این بحران این رقم با کاهش حدود ۳ تا ۴میلیارد دلاری به حدود ۲۲ تا ۲۳میلیارد دلار می‌رسد.

در همین راستا محمدحسین کریمی‌پور رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران معتقد است که پیش‌بینی کاهش صادرات با توجه به بحران جهانی شاید بیش از پیش‌بینی ۴درصدی رسمی سازمان توسعه تجارت باشد. وی گفت: باید یادمان باشد که صادرات یکی از زنجیره‌های خروجی اقتصاد ملی است و نمی‌توان تصور کرد که با وجود تورم ۲۰درصدی، فشارهای بانکی، وضعیت نامناسب داخلی و نصف شدن منابع ملت به دلیل کاهش بهای نفت شاهد رشد صادراتی باشیم.

وی در ادامه می‌افزاید: یکی از گرفتاری‌های صادراتی کشورمان وجود تورم صادراتی است که در مقایسه با سایر کشورها رقم زیادی است. این در حالی است که اگر هزینه‌های تولیدی محصولات کشاورزی یک کانادایی در سال، یک تا ۳درصد باشد این رقم برای یک کشاورز ایرانی ۲۵درصد است و این امر رقابت را سخت و در شرایطی غیرممکن می‌کند.

کریمی‌پور، با اشاره به اینکه هزینه‌های تولیدی در کشوری مانند ایران درگیر تورم سنگین است بیان کرد: این امر در طولانی مدت صادرات کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با اشاره به این که فشارهای بین‌المللی بر تقاضای صادراتی ایران تاثیر می‌گذارد خاطر نشان کرد: این فشارهای بین‌المللی کار را برای صادرکنندگان سخت می‌کند و اگر در ۲ سال گذشته در انتقال پول و فاینانس مشکل نداشتیم امروز تجار و صادرکنندگان ایرانی برای این اقدامات هزینه‌های زیادی را می‌پردازند.وی با تاکید بر این که به دلیل تلاطمات جهانی پارامترهای ریسک جدیدی مطرح شده است، می‌افزاید: در کشور هیچ پوششی بین پول ملی و ارزهای بین‌المللی وجود ندارد و این عامل جدیدی است که به صادرکنندگان فشار می‌آورد. این در حالی است که در تمام دنیا این کاهش و افزایش قیمت ارزهای بین‌المللی را بانک‌ها پوشش می‌دهند.

مهلت دو ساله بازپرداخت تسهیلات بانک‌ها به صادرکنندگان

در همین راستا محسن پورقربان رییس کل اتحادیه مواد صنعتی - معدنی با تاکید بر این که پیش‌بینی رییس سازمان توسعه تجارت در خصوص کاهش صادرات غیرنفتی درست و با اشراف کامل به مسائل صادراتی است، اظهار داشت: این پیش‌بینی صحیح است و حتی امکان افت صادراتی بیش از ۴درصد نیز وجود دارد.

وی با تاکید بر این که اقتصاد ایران از نظر صادراتی به اقتصاد دنیا وابسته است خاطر نشان کرد: امروز خریداران خارجی به دلیل شرایط اقتصاد جهانی برای پرداخت وجوهشان به صادرکنندگان ایرانی دچار مشکل هستند و درخواست تخفیف دارند یا می‌خواهند پول کالاهایشان را در مدت زمان طولانی‌تری پرداخت کنند. پورقربان با بیان این که طی ماه‌های اخیر قیمت کالاهای جهانی کاهش یافته است، ادامه داد: این در حالی است که قیمت تولید در کشور کاهشی نداشته و برای این که صادرکنندگان ایرانی مشتریانشان را از دست ندهند اجبارا باید با خریداران خارجی کنار بیایند.

وی در ادامه افزود: در حال حاضر کمک اصلی سازمان توسعه تجارت به صادرکنندگان باید کمک برای ماندگاری شرکت‌های صادراتی در دنیا و بازارهای جهانی باشد. رییس اتحادیه مواد صنعتی - معدنی با تاکید بر این که وزارت بازرگانی و سازمان توسعه تجارت باید به ماندگاری بخش‌خصوصی در بازارهای جهانی کمک کنند خاطر نشان کرد: در بحران جهانی، بیشترین ضربه به بخش‌خصوصی و شرکت‌های صادراتی وارد می‌شود و ما در دنیای مجرد زندگی نمی‌کنیم و با توجه به اینکه بحران به ایران نیز آمده است، ما آثار آن را به خوبی احساس می‌کنیم و قطعا در آینده نیز تبعات بیشتری خواهد داشت.

صادرات را از مناطق آزاد توسعه دهید

وی با بیان اینکه باید بخش صادرات و تولید را از مناطق آزاد کشورمان توسعه دهیم، اظهار داشت: باید برای حمایت از تولید و صادرات در بخش‌‌های زیربنایی، فعالیت کرد.پورقربان با اشاره به اینکه صادرکنندگان در بخش خصوصی به دلیل شرایط موجود به شدت تحت فشارند، افزود: با وجود تحریم‌های جهانی و مشکلات بازپرداخت وجه از جانب خریداران خارجی، صادرکنندگان قادر به بازپرداخت تسهیلات تولید صادراتی بانک‌ها نیستند و با این شرایط بسیاری از صادرکنندگان دچار ورشکستگی می‌شوند.

وی افزود: تقاضای صادرکنندگان از بانک‌ها این است که بازپرداخت این تسهیلات بدون بهره و جریمه تا ۲ سال آینده به تعویق افتد و قطعا بازار دنیا اینچنین نمی‌ماند و هم‌اکنون مهم‌ترین مساله برای کشور، تجارت خارجی و صادرکنندگان، ماندگاری صادرکنندگانمان در بازارهای جهانی است.

صادرات به طور قطع ضربه خواهد خورد

فرهاد فزونی، رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه چهار دلیل اصلی را در شرایط فعلی باید در کاهش صادرات موثر بدانیم، خاطرنشان کرد: کاهش درآمد خریداران کالاهای کشورمان در سطح جهانی، کاهش تولید و تقاضا، تحریم‌های اقتصادی ایران و نهایتا اینکه متاسفانه ساختار تولید کشورمان به گونه‌ای است که نمی‌توانیم به اندازه کافی در مقابل مسائل در حال وقوع در سطح دنیا عکس‌العمل نشان دهیم و مجموعه این عوامل باعث افت اقتصاد و صادرات کشورمان به ویژه طی ماه‌های اخیر است. فزونی با اشاره به اینکه باید به این فکر باشیم که با وجود شرایط پیش آمده صادراتمان به‌طور قطع ضربه خواهد خورد گفت: به هر ترتیب باید انعطاف‌پذیری را در سیستم‌های کشورمان جهت جبران افت صادراتی داشته باشیم.

وی با تاکید بر اینکه سال‌ها است فکر می‌کنیم اگر مساله‌ای را انکار کنیم ناپدید می‌شود، می‌افزاید: سال‌ها گفته شد که افزایش نقدینگی با تورم نسبتی ندارد اما این مساله صحت داشت و امروز تصمیم‌گیران اقتصادی به این امر اقرار می‌کنند و در مورد شرایط جهانی و داخلی و تاثیر آن برافت صادرات نیز وضع به همین منوال است.

کاهش دو میلیارد دلاری صادرات پتروشیمی

در همین راستا داود شاددل، مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی با اشاره به بحران مالی اخیر و سقوط بهای جهانی نفت خام و محصولات پتروشیمی گفت: پیش‌بینی می‌شود حجم صادرات محصولات پتروشیمی تا سقف ۲میلیارد دلار تا پایان سال‌جاری کاهش یابد.

وی اظهار داشت: براساس برنامه هدف‌گذاری شده و با بهره‌برداری از واحدهای جدید، پیش‌بینی می‌شود حجم صادرات محصولات پتروشیمی کشور تا پایان سال به حدود ۸میلیارد دلار برسد.

به گفته مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی، افزایش قیمت جهانی نفت خام در ۶ ماه نخست سال این برآوردها را به ۹میلیارد دلار رسانده بود. وی با اشاره به وجود بحران‌های اقتصادی و تاثیر آن در کاهش جهانی بهای نفت خام و سبد محصولات پتروشیمی، تصریح کرد: این سقوط قیمت موجب شده که قیمت بسیاری از محصولات همچون اتیلن‌ها تا ۶۰درصد کاهش و کریستال ملامین‌ها با ۵ تا ۱۰درصد کاهش مواجه شوند.

مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی در ادامه با اشاره به کاهش شدید بهای جهانی گوگرد، خاطرنشان کرد: در مجموع چنانچه روند نزولی قیمت محصولات جهانی پتروشیمی ادامه یابد پیش‌بینی می‌کنیم حجم کل صادرات تا سقف ۷ تا ۵/۷میلیارد دلار با کاهش مواجه شود.

تحریم‌ها مانع توسعه صادرات و واردات ایران نشده است!

این در حالی است که «حمید زادبوم»، مدیر کل دفتر امور نمایندگی‌های سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه با روند کنونی پیش‌بینی می‌شود صادرات غیرنفتی امسال ایران به ۲۴میلیارد دلار برسد، گفت: این سازمان در ۱۷کشور دنیا دفتر نمایندگی تجاری دارد و رایزن‌های بازرگانی ماهر نیز آماده همکاری با تجار هستند.

وی از اعطای تسهیلات ویژه به تشکل‌های صادراتی برای مراکز استیجاری خارج از کشور، خبر داد و گفت: کلیه تشکل‌های صادراتی ثبت شده در اتاق بازرگانی، خوشه‌های صادراتی (که با حمایت سازمان توسعه تجارت ایران شکل می‌گیرند) و صندوق‌های غیر دولتی توسعه صادرات می‌توانند از تسهیلات ویژه مراکز استیجاری استفاده کنند.

وی با بیان اینکه تسهیلات ویژه مراکز استیجاری در خارج از کشور در راستای پیشبرد صادرات کالا و خدمات و حمایت از صادرکنندگان کشور در بازارهای هدف پرداخت می‌شود، گفت: پرداخت تسهیلات ویژه تا حداکثر سه سال ادامه خواهد داشت.

زادبوم همچنین از حمایت سازمان توسعه تجارت ایران از تولیدکنندگان و کارخانه‌دارانی که مستقیم محصولاتشان را به خارج از کشور صادر می‌کنند خبر داد و گفت: در این طرح این سازمان تا سقف ۵۰درصد و به مدت سه سال هزینه اجاره مراکز تجاری این واحدها را در خارج از کشور پرداخت می‌کند.