زنان در برابر کار سخت‌کوش و مسوولیت‌پذیر هستند

عکس‌: حمید جانی‌پور

زهرا جلیل ثانی، مدیرعامل شرکت بازرگانی مجلسی است. او علاوه‌بر عضویت در شورای زنان بازرگان، عضو انجمن زنان مدیر کارآفرین نیز هست. جلیل ثانی از جمله مدیران موفقی است که علاوه بر مدیریت یک شرکت بازرگانی، چاپخانه مجلسی را نیز تاسیس کرده است. در گفت‌وگویی که با او انجام دادیم به جرات می‌گوید: «من اولین زنی هستم که در ایران مدیریت و هدایت یکی از شرکت‌های بزرگ و مطرح وادرات ماشین‌آلات چاپ و بسته‌بندی را به عهده دارم.» او در مسیر کسب سال‌ها تجربه آموخته است که در تعامل تنگاتنگ با جوانان علاقه‌مند به فعالیت در حوزه چاپ، می‌تواند از این صنعت ارزشمند کشورمان حمایت و آینده آن را تضمین نمایند. حدود ۱۰ سال پیش به دلیل حمایت از تولید ماشین‌آلات چاپ و بسته‌بندی و همچنین محدودیت‌های بین‌المللی واردات ماشین‌آلات چاپ و بسته‌بندی به کشور محدود شده بود. در حال حاضر شرایط را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در آن زمان دولت سیاست حمایتی از تولید داخلی این ماشین‌آلات را داشت ولی عملا متوجه شد که پیشرفت در فضای رقابتی امکان‌پذیر است، بنابراین مجددا شرایط واردات فراهم شد و ما در آن زمان از واردات ماشین‌های ساده سلفون‌کشی دستی شروع کردیم. این ماشین‌آلات از هند وارد می‌شد و بسیار از آنها استقبال شد.

در حال حاضر نیز واردات این ماشین‌آلات از سه کشور انگلستان، هندوستان و چین انجام می‌دهم که طی دو سال گذشته بیشتر واردات از چین صورت ‌گرفت.

کیفیت محصولات چینی که به ایران وارد می‌شود، غالبا مطلوب نیست. شما عامل را چه می‌دانید؟

در ایران بعضی‌ از سفارش‌دهندگان با هدف پرداخت بهای کمتر، جنس نامرغوب را سفارش می‌دهند و طبیعی است که محصولات نامرغوب هم وارد بازار می‌شود.

نحوه کار شما به چه صورت است؟

ما تنها شرکتی هستیم که خودمان خریدار را ساپورت مالی می‌کنیم. البته بیش از آن کار مشاوره را انجام می‌دهیم و نیازسنجی می‌کنیم. به جرات می‌توانم بگویم که درصد بالایی از صحافی‌های ایران را با تهیه دستگاه‌های Finishing تجهیز کرده‌ایم و در بسیاری از موارد سایت‌ها را راه‌اندازی کرده‌ایم.

در سفری که به این کشور داشتید و در بازدیدهایی که انجام دادید، چه عاملی را در رشد ناگهانی صنعت این کشور موثر ارزیابی کردید؟

من ۱۳ سال پیش هم به این کشور سفر کرده بودم ولی چین آن زمان با امروز قابل قیاس نبود. به نظر من حمایت‌های جدی دولت از تولید، عامل نخست و شکوفایی خلاقیت مردم در اثر این حمایت‌ها عامل بعدی موفقیت چین است. عامل سومی هم بود که شاید از نظر بسیاری پنهان مانده باشد آن هم به کارگیری زنان جامعه در جای جای صنعت این کشور است.من معتقدم که در جهان امروز شانه‌های ظریف جایی در عرصه تجارت ندارد و زنان ایرانی نیز باید بیاموزند که در برابر کار سخت‌کوش و مسوولیت‌پذیر هستند.

شما به عنوان یک مدیر پیشکسوت زن موانع رشد اجتماعی و اقتصادی زنان ایران را در چه می‌بینید؟

من مخالفم که بگویم باید به زنان میدان داد. زنان می‌توانند خودشان میدان‌‌داری کنند. در دنیای امروز هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند زنانش را به عنوان بازوی کار نادیده بگیرد؛ چراکه جامعه عقب‌مانده می‌شود. جامعه ما یک جامعه سنتی است و شغل من به نظر شغلی مردانه است. این یک واقعیت است که در هیچ کجای دنیا این طور نبوده که گرفتن حق آسان باشد. اما درباره موانع، نظر من این است که این واقعیت دارد که همه راه‌ها باز نیست ولی زنان کمتر دیده و مطرح‌ می‌شوند. هیچ منع قانونی وجود ندارد ولی موانع عرفی است. زنان ناچار به رعایت چارچوب‌هایی هستند که مردان نیستند.

همکاری دو وزارتخانه بازرگانی و فرهنگ و ارشاد اسلامی با بازرگانان را چه طور می‌بینید؟

وزارت ارشاد هر ساله روز ملی صنعت چاپ را که روز ۱۱ شهریور است با برگزاری همایش‌هایی جشن می‌گیرد. این اقدام خوبی است ولی متاسفانه در این صنعت با وجود ورود طیف وسیعی از جوانان، هرگز جوانان از منظر داوران این مراسم دیده نمی‌شوند. این موضوع شامل حال زنان هم می‌شود. همواره پاسداشت‌ها از تعداد محدودی افراد صورت می‌گیرد که سال‌های سال است نام آنها در این صنعت تکرار شده است. من فکر می‌کنم، این سیاست درستی نیست که جوانان نادیده گرفته شوند. این گلایه‌ای است که من از این وزارتخانه دارم و اینجا جای مناسبی برای طرح آن است. اما درباره سوال شما، مجوزهای ما برای واردات ابتدا از سوی وزارت ارشاد تایید و سپس به وزارت بازرگانی می‌رود.

این صنعت یک صنعت فرهنگی است و باید برای آن تسهیلات ویژه‌ای قائل شد. یکی از مهم‌ترین مشکلات ما ارسال پول است که از طریق گشایش اعتبار امکان‌پذیر نیست. این برای من جای سوال دارد که ما حجم بالایی از ارتباطات مالی و به خصوص واردات را از چین داریم ولی حتی یک شعبه بانک ملی در چین نداریم. وجود چنین شعبه‌ای می‌توانست در شرایط محدودیت‌های بانکی فعلی راهگشا باشد. امروز بسیاری از تاجران کم و بیش مشکلات بانکی خود را از طریق معدود بانک‌های خصوصی مرتفع می‌کنند. در خواست جدی من این است که این امکان را به فعالان این حوزه فرهنگی بدهند که کار تجارت خود را بدون انتقال ارز انجام بدهند. ما ناچار هستیم برای انجام مبادلات مالی یا پولمان را در جیبمان بگذاریم و برویم از کشور مقصد خرید کنیم یا دست به صادرات مقطعی بزنیم در حالی که کار ما صادرات نیست.

آیا تغییرات تعرفه‌ای نیز داشته‌اید؟

خیر- تعرفه ما همان چهار درصد است ولی تغییرات هزینه‌ای داشتیم که به دلیل نوسان ارز بود. قبلا که دلار از سبد ارزی حذف بود گفتند با یورو کار کنیم و ما هم چنین کردیم با اینکه قیمت یورو بالا بود. ولی در زمانی که بانک‌ها تحریم شده‌اند تاجران دوباره به دلار روی آورده‌اند. اما موضوعی است که وزارت ارشاد نیز باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشد و آن هم حمایت از ضعیف‌ترین قشر صنعت چاپ تا صحافی است. وزارت ارشاد حمایت‌های خود را به چاپخانه‌ها متمرکز کرده است و از صحافی‌ها غافل مانده، در حالی‌که صحافی‌ها به دلیل ناتوانی مالی نیاز به تجهیز و تسهیلات دولتی دارند. من پیشنهاد می‌دهم که دولت فعالان این صنف را منسجم کند و تمرکز خود را بر توسعه این صنف و همچنین بر توسعه بسته‌بندی بگذارد. بسته‌بندی ایران با ضعف بسیاری مواجه است و این موضوع تاثیرات منفی قابل ملاحظه‌ای به صادرات کشومان گذاشته است.

تاسیس یک صندوق حمایتی و یک تعاونی می‌تواند راه‌حلی عملی برای حمایت از این صنف باشد. بسیاری از جوانان چه زنان و چه مردان در این صنف مشغول کارند و نیاز به حمایت جدی دارند. دولت باید عرصه حمایت خود را وسیع‌تر کند و نگاهی به فارغ‌التحصیلان این رشته بیاندازد. متاسفانه دانشجویان صنعت چاپ در عرصه عمل ناتوان هستند و تنها از لحاظ تئوری تقویت شده‌اند. دلیل هم نداشتن لابراتوار به روز برای گذراندن واحدهای عملی است.

در این زمینه من مایل هستم که فضایی را برای آموزش دانشجویان تجهیز کنم و به این منظور نیازمند حمایت دولت هستم تا مکان مناسبی را در اختیار بگذارد.