گزارش سفر به منطقه ویژه سلفچگان
بازگشت عوارض به نام ارزش افزوده!
۱۸۵کیلومتر آن طرف تهران و در سرزمینی که حدفاصل بیابانی کویری و فضای کوهستانی است، بر تابلویی نوشته شده است؛ سلفچگان قلب اقتصاد ایران. دیدار خبرنگاران رسانه‌ها از منطقه ویژه سلفچگان در روزی میسر شد که تب و تاب انتخابات آمریکا فرونشسته و نخستین رییس‌جمهور سیاهپوست در هنگامه بحران مالی غرب، سکان مدیریت اجرایی این بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را به عهده گرفته بود.
مهرداد گوران
۱۸۵کیلومتر آن طرف تهران و در سرزمینی که حدفاصل بیابانی کویری و فضای کوهستانی است، بر تابلویی نوشته شده است؛ سلفچگان قلب اقتصاد ایران. دیدار خبرنگاران رسانه‌ها از منطقه ویژه سلفچگان در روزی میسر شد که تب و تاب انتخابات آمریکا فرونشسته و نخستین رییس‌جمهور سیاهپوست در هنگامه بحران مالی غرب، سکان مدیریت اجرایی این بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را به عهده گرفته بود. از این‌رو وقتی از یکی از مدیران بخش خصوصی آن منطقه درباره تاثیر تحریم‌ها بر مناطق آزاد و ویژه کشورمان سوال کردم، تصور خوشبینانه‌ای از آینده داشت و بر این باور بود که دامنه تحریم‌ها فروکش می‌کند و سیاست‌های تهاجمی غرب جای خود را به تعامل خواهد داد.
سلفچگان به روایت مدیرانش، بالنده‌ترین منطقه ویژه کشور است که پس از مناطق ویژه دولتی از نظر حجم سرمایه‌گذاری در میان دیگر مناطق در جایگاه نخست قرار دارد. عباداله کامکار، مدیرعامل منطقه ویژه سلفچگان می‌گوید: تاکنون ۲۸۳میلیارد تومان سرمایه داخلی و ۳میلیون و ۳۵۰هزار دلار سرمایه خارجی در این منطقه هزینه شده است. ضمن اینکه ۱۱میلیارد تومان هم از منابع و درآمدهای خود منطقه صرف امور زیرساختی آن شده است.
در‌حال‌حاضر ۱۷کارخانه در این منطقه کار می‌کنند و ۴۰واحد هم در مراحل میانی و پایانی تولید قرار دارند.
مهندس کامکار با بیان اینکه کالا در مناطق ویژه متروکه نمی‌شود، از جذب سرمایه‌های جدید استقبال می‌کند. این موضوع هم توجه برانگیز است که سلفچگان تنها منطقه ویژه‌ای است که مجوز ترخیص کالا دارد؛ دپوی هزاران خودرو خارجی که هر کدام صدها میلیون تومان (البته با احتساب تعرفه سرجمع ۱۱۰درصدی!) قیمت دارد و خودروهایی که چشم ما را به خود خیره می‌کنند، نشانه این مزیت است.
این خودروها از مبادی ورودی کشور به صورت مستقیم روانه انبار منطقه سلفچگان می‌شوند تا امور گمرکی آنها به انجام برسد.
مدیرعامل سلفچگان در عین حال از تفسیر به رای قانون مناطق آزاد و ویژه توسط برخی دستگاههای اجرایی هم انتقاد می‌کند و می‌گوید: براساس قانون تولیدکنندگان در مناطق ویژه باید بنا به سقف ارزش افزوده از عوارض معاف باشند اما این چنین نیست. از سوی دیگر در ماده ۷ قانون مناطق ویژه و آزاد تاکید شده است که دستگاههای دیگر حق ندارند مجوز موازی با این مناطق صادر کنند که این قانون هم عملا نادیده مانده است.
مزیت از دست رفت
کامکار به یک مورد دیگر هم اشاره می‌کند که جای تامل دارد: ۳ درصد تجمیع عوارض بخشوده شده با اجرای قانون ارزش افزوده به فراموشی سپرده شده است!
او می‌گوید: با اجرای قانون ارزش افزوده مزیت‌های مناطق ویژه و آزاد حذف شده و ما به کارخانه‌های حاشیه جاده ساوه و سرزمین اصلی پیوستیم! مسکوت ماندن اجرای خط فرعی راه‌آهن که در سفر اول و دوم هیات دولت به استان قم مورد توجه قرار گرفته بود از دیگر مقولاتی است که کامکار خواستار گره‌گشایی از آن است. به گفته وی این پروژه رویکرد ملی دارد و اگر اعتبار نگیرد لاجرم باید از بودجه منطقه تامین مالی شود. برآوردها حاکی از آن است که اتصال ایستگاه زواریان به منطقه سلفچگان ۵ میلیارد تومان هزینه برمی‌دارد، حالا این گوی و این میدان!
کامکار در ادامه می‌افزاید: این تنها منطقه ویژه‌ای است که اعتبار عمرانی ندارد و کاملا به صورت خودگردانی اداره می‌شود.
آب‌وهوای خشک موقعیت مطلوب
و اما این منطقه که آب و هوای خشک اما موقعیت مطلوبی دارد از نظر تجارت خارجی در کجا ایستاده است؟ آمار نشان می‌دهد که پارسال ۵۹ هزار و ۳۹۲ تن کالا به ارزش ۳۱۸ میلیارد و ۳۸۳ میلیون تومان به/ از این منطقه وارد یا صادر شده است. در هفت ماه نخست امسال نیز ۳۹ هزار و ۵۷۷ تن کالا از مسیر سلفچگان وارد یا صادر شده که ارزش آن ۲۹۹ میلیارد و ۹۵۴ میلیون تومان بوده است؛ یعنی رشد ۳۶۰ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال ۸۶.
این نکته را هم بگوییم و بگذریم که ۳۲۵۰ نفر به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در این منطقه مشغول کارند که امیدواریم روزی روزگاری چند صفر به آن اضافه شود.
و اما مدیران بخش‌خصوصی منطقه چه می‌گویند؟ فرصت کوتاه بود و البته مغتنم. بیرون و اندرون چند کارخانه را دیدیم و انصافا باید گفت واحدهای بزرگی بودند؛ با گردش مالی بالا و اشتغال‌زایی والا. رامین علی‌اکبری، مدیرعامل شرکت «حفارکاران صنعت» درباره فناوری مدرن شرکتش سخن گفت و اینکه فقط ۵کشور در دنیا به این فناوری دسترسی دارند که یکی از آنها ایران است. در این شرکت سالانه یک ماشین حفاری تولید می‌شود که قیمت داخلی آن ۸میلیارد تومان است و ارزش دلاری (وارداتی‌اش!) ۴۰میلیارد تومان. می‌بینید که پای حداقل ۳۲میلیارد تومان صرفه‌جویی ارزی در میان است.
وقتی یکی از خبرنگاران می‌پرسد «آیا در بخش تولید مشکلی دارید؟» و علی اکبری پاسخ می‌دهد: «نه، هیچ گونه مشکلی نداریم!» واقعا تعجب می‌کنیم و البته خوشحال می‌شویم که بالاخره یک شرکت هم وجود دارد که مشکل ندارد!
مدیران این شرکت ۱۱میلیارد تومان سرمایه صرف کار خود کرده‌اند. رییس‌جمهور در بازدید از این کارخانه دستور داده است که سرمایه آن تا ۲۳میلیارد تومان افزایش یابد، یعنی ۱۲میلیارد تومان تسهیلات به آن تعلق بگیرد.
حسین داودآبادی، مدیرعامل شرکت «کالا روان نوید» نیز از اینکه یکی از نیازهای صنایع خودروسازی کشور را تامین می‌کند مسرور به نظر می‌رسد.
او می‌گوید: ۴۹درصد سرمایه این شرکت متعلق به شریک رومانیایی آن است؛ امیدواریم غول قاچاق و شبیه‌سازی‌های چینی ما را هم به سرنوشت دیگر شرکت‌ها دچار نکند.
تامین بخش عمده‌ای از نیاز داخلی به یاتاقان و بوش، کاری است که داودآبادی از آن به عنوان یک آرزو تحقق‌یافته، یاد می‌کند.
از کارخانه‌ای دیگر هم دیدار می‌کنیم، اما بعد می‌شنویم که مدیرعاملش از فرانسه تماس گرفته و از دیدار ما ابراز ناخرسندی کرده است. ما را به شوربختی خود این گمان نبود!
حوالی عصر به همراه احد امیرمحمدی، مدیر روابط عمومی دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه و همکار دیگر او، محسن پیرداده از این سفر نه چندان دور و دراز باز می‌گردیم، هوای تازه سلفچگان، کجا و آلودگی تمام‌عیار آسمان پایتخت، کجا...
ارسال نظر