مخالف تغییرات بنیادی در اتاق هستم

فاطمه باباخانی/ بخش اول

فریال مستوفی، فوق لیسانس اقتصاد و آمار خود را در دهه۵۰ شمسی از انگلیس گرفت و پس از آن برای تدریس در دانشگاه ملی و مدرسه عالی بیمه به ایران بازگشت اما این اقامت دائمی نبود و مستوفی برای تاسیس اولین شرکت خود در زمینه انرژی‌های خورشیدی در دهه ۸۰ میلادی روانه انگلیس شد، به گفته این فعال اقتصادی در آن زمان استفاده از این انرژی در دنیا بسیار تازه و قیمت آن نیز به همین نسبت تازگی، گران بود. بنابراین او تلاش‌هایش را برای استفاده از انرژی خورشیدی دنبال و پس از آن شعبه‌ای را در فرانسه دایر کرد. موفقیت در اروپا فریال مستوفی را تشویق به بازگشت به ایران و شروع فعالیت در زمینه مدیریت پروژه‌های صنعتی در کشور کرد که باز هم تلاش‌هایش در این زمینه به ثمر نشست. او اکنون فعالیتش را علاوه بر اروپا به چین و هنگ‌کنگ کشانده است. در دفتر کارش با این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و تهران و نایب رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و چین به گفت‌وگو نشستیم تا نظر او را در باب حضور کمرنگ زنان در عرصه‌های بازرگانی و تجاری جویا شویم.

***

به نظر شما چرا زنان حضور محدودی در عرصه‌های تجاری و بازرگانی دارند؟

زنان ایرانی از هوش و استعداد بالایی برخوردار هستند اما متاسفانه کمبود خودباوری به مثابه ترمزی در رفتار و عمل اجتماعی آنها عمل می‌کند. من طی مدتی که در ایران هستم زنان کاردان و با مطالعه زیادی را دیده‌ام اما با این حال حضور کمرنگ آنها در عرصه‌های کار اقتصادی برای من تعجب‌آور است. به نظر من زنان ایرانی باید اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند، چون برازنده کارهای بزرگی هستند. من هیچ‌گاه به شخصه احساس نکردم که به واسطه زن بودن نمی‌توانم کاری را انجام دهم بلکه هر کاری را که می‌خواستم انجام بدهم، انجام داده‌ام و از موانع گذشته‌ام. من شخصا با تشکل‌هایی که تحت عنوان بانوان فعالیت می‌کنند، موافق نیستم. به نظر من مساله توانایی شخص است و جنسیت مطرح نیست و هر شخص اگر توانایی داشته باشد می‌تواند موفق باشد.

فکر نمی‌کنید بخشی از این عدم اعتماد به نفس به ترس زنان از شکست برمی‌گردد و اینکه این شکست بر اساس مقوله جنسیت ارزیابی شود؟ چنین رویه‌ای به نظر شما می‌تواند فشار مضاعفی را به زنان تحمیل کند؟

ممکن است در رشته‌های مختلف زنان و مردان توانمندی‌های متفاوتی داشته باشند اما این امر دلیلی بر ناتوانی زنان که ممکن است برخی آن را به عنوان مولفه و ویژگی زنان عنوان کنند، نیست. چنین صحبت‌هایی نباید روی ما اثر بگذارد؛ ما باید فراتر از این حرف‌ها عمل خود را انجام دهیم. باید فرد به خودش نگاه کند و این درست نیست که دیگران برای ما تصمیم بگیرند. اگر کسی (دوست ندارم لفظ خانم یا آقا را به کار ببرم) توانایی انجام کاری را نداشته باشد نباید مسوولیت آن را بپذیرد اما اگر می‌داند که می‌تواند انجام دهد باید برعکس این کار را انجام دهد و ثابت کند که فرقی میان زنان و مردان در این مقوله نیست.

یکی از مباحث مطرحی که در بحث حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی وجود دارد، این است که زنان می‌توانند شکل متفاوتی از مدیریت را داشته باشند، به نظر شما ساختارهای موجود آنقدر مردانه است که حضور زنان در رده‌های مدیریتی تغییر بنیادینی، ایجاد نمی‌کند یا این قابلیت برای تغییر فراهم است؟

ساختار باید به وسیله هر شخصی که وارد آن می‌شود، مورد قضاوت و ارزیابی قرار گیرد. اگر قضاوتش این بود که درست است، باید آن را ادامه دهد اما اگر فکر کرد که درست نیست یا نیازمند تغییر است، باید آن تغییر را ایجاد کند. لزومی ندارد که یک ساختار همیشه به شکل ثابت باشد. ما در دنیا به دنبال پیشرفت هستیم و هر روزمان باید متفاوت از روز قبل باشد. اگر ما بتوانیم افکار، ایده‌ها و اندیشه‌های نو را ارائه دهیم این کار مثبت است. فرقی نمی‌کند که فردی که وارد اتاق می‌شود، زن باشد یا مرد، اما باید چنین دیدی را داشته باشد. به نظر من اعضای اتاق باید تلاش خود را در جهت افکار و اندیشه‌های نو به شکل روزانه، ماهانه و سالانه به کار بگیرند. افکار ما باید مورد بحث و مجادله قرار بگیرد و میان یک عضو قدیمی و جدید در این زمینه تفاوتی وجود ندارد. به فرض اینکه یک فرد چهل سال در اتاق حضور دارد، از فردی که تنها یک سال در اتاق حضور دارد، محق‌تر نیست. چون ممکن است عضو قدیمی اتاق تجربه‌های بیشتری داشته باشد اما در کنار آن، فرد جدید نیز ممکن است از افکار و ایده‌های خوبی برخوردار باشد.

به نظر شما اگر زنان در جایگاه ریاست اتاق قرار بگیرند، این توان را دارند که ساختار اتاق را تغییر دهند؟

من معتقد به تغییرات بنیادین و عجیب و غریب نیستم فکر می‌کنم آنچه منطقی است باید انجام داد و دنبال آن گرفته شود. من نزدیک به ۹ سال است که در اتاق ایران و چین حضور دارم. از ابتدای کار خود در هیات مدیره بودم و توانستم ایده‌های خوبی را در بخش سرمایه‌گذاری پیشنهاد داده و آنها را انجام دهم. من علاقه‌مند به کارهای با برنامه هستم به نظر من هدف باید ابتدا برای خودمان درست باشد و به آن اعتقاد داشته باشیم؛ چرا که در این صورت موفق می‌شویم.

ادامه دارد ...