گزارش سازمان تجارت جهانی از تجارت در منطقه آسیا - پاسیفیک
هند در صدر صادرکنندگان شرق جهان
نکته جالب در نتایج بررسی تجارت کشورهای آسیا و اقیانوسیه، اقتصادهای نوظهوری است که بهترین جایگاه‌ها را در رتبه بندی بهترین اقتصادها به دست آورده‌اند؛ هند، کره جنوبی و چین در سال ۲۰۱۱ بالاترین رشد صادرات را داشته‌اند. حال آنکه در سال ۲۰۱۰ یعنی درست یک سال پیش‌تر در این جدول هند بعد از کشورهای چین، فیلیپین، ژاپن، سنگاپور، هنگ‌کنگ و اندونزی با ۶۱/۱۴ درصد رشد صادرات در رتبه هفتم جای گرفته بود. با این اوصاف سازمان تجارت جهانی برای سال ۲۰۱۲ پیش‌بینی کرده است که هند در سال ۲۰۱۲ نیز پیشرو کشورهای آسیا و اقیانوسیه در زمینه صادرات باشد و رشد صدور کالاهای خود را به ۳۰/۱۳ درصد افزایش دهد. نکته جالب‌تر آنکه ترکیه با وجود شهرتی که بین کشورهای آسیایی در رشد اقتصادی کسب کرده است، اما طی سال‌های گذشته در امر صادرات چندان موفق نبوده است. این کشور توانسته نرخ صادرات خود را فقط ۶۴/۷ درصد افزایش دهد و به این ترتیب از کشورهایی همچون، مالزی و تایلند نیز عقب‌تر است؛ اما WTO همچنان امیدوار است که ترکیه نیز سال آینده بعد از هند بتواند جهشی بزرگ را در صادرات تجربه کند. این در حالی است که ترکیه در سال ۲۰۱۰ میلادی نسبت به سال پیش از آن
بیش از ۱۶ درصد افزایش واردات داشته است. کشورهای دیگری نظیر روسیه، اندونزی، هند و چین نیز بعد از ترکیه از نظر رشد واردات قرار گرفته‌اند. سازمان جهانی تجارت امسال نرخ افزایش ورود کالا به این کشورها را به ترتیب ۷۷/۱۰، ۷۱/۱۰، ۵۶/۱۰، ۸۶/۹ برآورد کرده و تخمین زده است که سال آینده نیز ترکیه با ۴۵/۹ درصد رشد همچنان در صدر واردکنندگان کالا باشد.
البته در این میان تحلیلگران شرایط آسیا و اقیانوسیه را در سال 2011 «ویژه» ارزیابی کرده و در عین حال می‌گویند: با وجود بروز بلایای طبیعی زیادی که طی یک سال گذشته در این منطقه رخ داده است، اما کشورهای آسیا و اقیانوسیه همچنان با روند مطلوبی اقتصاد خود را توسعه می‌دهند. چین که در حال حاضر 30درصد صادرات منطقه را به دوش می‌کشد، سال گذشته حدود 11 درصد رشد صادرات را تجربه کرده حال آنکه هند با سرعتی بیشتر در صدور کالا به جهان پیش می‌رود.
آسیا و اقیانوسیه در صدر صادرات جهانی
کارشناسان سازمان تجارت جهانی در بررسی‌های خود از وضعیت صادرات و واردات کالاهای اساسی در جهان به این نتیجه رسیده‌اند که کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه به نسبت سایر مناطق بیشترین موفقیت را در رشد صادرات کسب کرده‌اند. این رشد صادرات آنقدر بر کشورهای عضو تاثیرگذار بوده است که WTO تجارت کالا و حتی خدمات را به رونق رسانده است. ارتقای صادرات انواع محصولات و خدمات از کشورهای آسیا و اقیانوسیه در حالی است که بر اساس آخرین ارزیابی سازمان تجارت جهانی از وضعیت صادرات کالا، محصولات کشاورزی، سوخت و محصولات معدنی و محصولات صنعتی نشان می‌دهد این منطقه در سال 2009، 3/22 درصد از محصولات کشاورزی، 9/30 درصد از سوخت و محصولات معدنی و همچنین 4/37 درصد از محصولات صنعتی را صادر کرده و به طور کلی 7/34 درصد کل سهم صادرات جهان را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در سال 2000 کمتر از 30 درصد صادرات جهان در اختیار این منطقه بود. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود با رشد 5 درصدی سهم آسیا و اقیانوسیه در صادرات طی یک دهه آینده و همچنین رشد تجارت جهانی در این منطقه در سال‌های آینده آسیا و اقیانوسیه جایگاه قابل‌توجهی در تجارت جهانی به
خود اختصاص دهد. البته طی سال‌های 2000 تا 2009 میلادی روند تجارت کالاهای مختلف نیز دستخوش برخی تغییرات شده که به همین نسبت سهم آسیا و اقیانوسیه نیز در صادرات این کالاها دگرگون شده است. طی این سال‌ها به رغم افزایش قیمت محصولات صنعتی، صادرات و واردات سوخت و مواد معدنی بیش از سایر محصولات انجام شده است به طوری که در این بازه زمانی صادرات و واردات سوخت و مواد معدنی از 14 درصد کل حجم تجارت جهانی به 19 درصد افزایش یافته است. در حالی که طی همین مدت تجارت محصولات صنعتی از 77درصد به 71 درصد کاهش یافته است.
البته سهم کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه در واردات این کالاها نیز چندان کم نیست. به طور مثال در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲۷ درصد از واردات محصولات کشاورزی به کشورهای این منطقه انجام شده است که این رقم از میزان صادرات محصولات کشاورزی از کشورهای عضو آسیا و اقیانوسیه که در همین سال ۳/۲۲ درصد بوده، بیشتر است. در مورد سوخت و محصولات معدنی نیز وضعیت به همین نحو است و کشورهای آسیا و اقیانوسیه بیش از آنکه صادر‌کننده باشند وارد‌کننده این محصولات بوده‌اند. سهم کشورهای منطقه در واردات سوخت و محصولات معدنی ۳۹ درصد اعلام شده است. تنها در مورد محصولات صنعتی کشورهای آسیا و اقیانوسیه بیش از آنکه واردات داشته باشند، صادر‌کننده بوده‌اند. به طوری که در مقابل ۴/۳۷ صادرات کالاهای صنعتی در سال ۲۰۰۹ فقط ۶/۲۹ درصد واردات جهان را از آن خود کرده‌اند. به این ترتیب سهم کشورهای آسیا و اقیانوسیه در واردات محصولات مختلف نیز همچون صادرات این کشورها افزایش یافته و طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ از ۲۵ درصد به ۳۵ درصد رسیده است که این نشانه فعالیت بیشتر این کشورها در تجارت جهانی است.
با این اوصاف تحلیلگران می‌گویند که کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه در حال ربودن بازارهای صادرات کالا به ویژه محصولات صنعتی در جهان هستند و طی سال‌های آینده این سهم بیشتر هم می‌شود. همچنین کارشناسان علت افزایش سهم کشورهای عضو آسیا و اقیانوسیه در تجارت جهانی را رشد اقتصادی این کشورها عنوان کرده و می‌گویند با رشد اقتصادی کشورهای آسیایی میزان مصرف سوخت نیز در این کشورها بیشتر شده است.
به هر حال سهم ۳۵ درصدی منطقه از کل صادرات جهان و ۳۱ درصدی از کل واردات جهان در سال ۲۰۰۹ در حالی است که در همین سال رشد صادرات تمام این محصولات در سطح جهان منفی بوده است. سازمان تجارت جهان اعلام کرده است در سال ۲۰۰۹ میزان رشد صادرات کالاها ۱۲ درصد نسبت با سال ۲۰۰۸ کاهش داشته است که می‌توان آن را معلول بحران مالی جهانی در آن سال دانست در این میان افت صادرات محصولات صنعتی با نرخ ۱۵ بیش از سایر محصولات بوده است. محصولات کشاورزی، سوخت و محصولات معدنی نیز طی همین یک سال به ترتیب با ۳ و ۵/۴ درصد کاهش صادرات مواجه بوده‌اند.
کاهش جهانی صادرات خدمات
از سوی دیگر، برآورد سازمان تجارت جهانی از تاثیر صادرات کالا بر صادرات سایر محصولات و خدمات حاکی است که در سال ۲۰۱۰ از کل صادرات انجام شده از کشورهای آسیا و اقیانوسیه، ۴۱/۱۸ درصد را خدمات به خود اختصاص داده است. در جهان نیز این نسبت ۴/۲۴ درصد اعلام شده است. البته سهم جهانی صادرات خدمات این مناطق در سال ۲۰۰۹ حدود ۲۰ درصد بوده که در سال ۲۰۱۰ کاهش داشته است. علت این وضعیت باز هم به رشد سریع صادرات محصولات صنعتی بر می‌گردد و به نظر می‌رسد طی سال‌های اخیر کشورهای سراسر جهان بیش از صدور خدمات به صدور کالاهای صنعتی مشغول شده‌اند.
آسیا و اقیانوسیه، مقصد دوم گردشگران
وضعیت کشورهای آسیا و اقیانوسیه که ترکیه، ژاپن، استرالیا و چین معروف‌ترین آنها هستند در صنعت گردشگری نیز قابل تامل است. بر اساس برآورد سازمان جهانی گردشگری این کشورها در صدر جدول جذب گردشگر در جهان قرار دارند. آمار این سازمان نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۰، آسیا و اقیانوسیه پس از خاورمیانه مقصد دوم گردشگران بوده و به احتمال زیاد همین وضعیت در سال ۲۰۱۱ نیز تکرار شود. رشد تعداد ورود گردشگر به مناطق مختلف جهان نیز در این گزارش بررسی شده است که بر این اساس ورود گردشگران به آسیا و اقیانوسیه و خاورمیانه طی سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به ترتیب ۶/۱۲ درصد و ۹/۱۳ درصد نسبت به سال ۲۰۰۸ رشد کرده است به طور کلی در سال ۲۰۱۰، ۷/۶ درصد به گردشگران جهان افزوده شده است. این نکته نیز قابل‌توجه است که میزان جذب گردشگر در کشورهای اروپا، آمریکا و آفریقا بسیار کمتر از آسیا یعنی هر یک حدود ۳، ۸ و ۶ درصد رشد کرده است.
ارسال نظر