کاهش شدید ترانزیت آبی با افزایش 35‌درصدی دزدی‌های دریایی

گروه بازرگانی - اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) و مرکز بین‌المللی حمل‌و‌نقل دریایی (IMB) در گزارشی مشترک نسبت به افزایش بی‌سابقه دزدی‌های دریایی در شش ماه آغازین سال ۲۰۱۱ هشدار دادند و اعلام کردند که این موضوع ضربه جدی بر پیکره تجارت دریایی وارد کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، این گزارش حاکی است که در شش ماه آغازین سال ۲۰۱۱ میلادی، مجموعا ۲۶۶ مورد دزدی دریایی اتفاق افتاده و این در حالی است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته میلادی، ۱۹۶ مورد بوده است.

در این میان،‌ کارشناسان با ارزیابی افزایش ۳۵ درصدی دزدی‌های دریایی در سال ۲۰۱۱ نسبت به ۲۰۱۰ میلادی، تبعات این رویداد هشدارآمیز را نسبت به تجارت بین‌المللی، مورد بررسی قرار داده و در این ارتباط عنوان کرده‌اند که با افزایش آمار دزدی‌های دریایی، سطح ناامن حمل‌و‌نقل و تجارت دریایی در نگاه تاجران این حوزه بالا رفته و این امر، خطری جدی برای کاهش آمار تجارت بین‌المللی از طریق دریا محسوب می‌شود.گزارش اتاق بازرگانی بین‌المللی همچنین می‌افزاید که بیشترین تعداد این دزدی‌های دریایی توسط دزدان دریایی سومالی انجام شده؛ به طوری که این گروه از دزدان دریایی در پنج ماه ابتدایی تنها در حوزه خلیج فارس، مجموعا ۲۰ کشتی بزرگ باری و مسافری و ۴۲۰ کشتی کوچک و قایق را مورد حمله قرار داده و از این طریق، سود هنگفتی به جیب زده‌اند؛ البته آمار دزدی‌ها از کشتی‌های کوچک و قایق‌های مسافری و باری آن قدر زیاد است که این آمار را در آمار مجموع دزدی‌های دریایی در نظر نمی‌گیرند.آن‌طور که «پوتنگال موکوندان»، رییس مرکز بین‌المللی حمل‌و‌نقل دریایی می‌گوید؛ آمار دزدی کشتی‌های بزرگ و مسافری دزدان دریایی در مدت زمانی مذکور، بیش از هر زمان دیگری بوده است که این موضوع از افزایش ریسک‌پذیری تجارت دریایی در سطح بین‌المللی حکایت دارد.در ادامه این گزارش تاکید شده است که در شش ماه آغازین سال ۲۰۱۱، بخش عمده دزدی‌های دریایی در شرق و شمال شرق خلیج عدن صورت گرفته است؛ منطقه‌ای که در حقیقت درگاه عبوری تانکرهای سوخت انتقالی از خلیج فارس محسوب می‌شود.

در کنار دزدی‌های دریایی رخ داده در منطقه خلیج عدن، ۱۴ مورد دزدی دریایی از کشتی‌های بزرگ مسافری و باری از منطقه‌ جنوبی دریای سرخ نیز گزارش شده که این موضوع، بنابر اعلام گردآورندگان این گزارش، از پراکندگی سطح ناامنی حمل‌ونقل دریایی در مناطق مختلف حکایت دارد.اتاق بازرگانی بین‌المللی در عین حال این نکته را نیز مورد اشاره قرار می‌دهد که دزدان دریایی سومالی در شش ماه گذشته، مجموعا ۱۶۳ مورد از ۲۶۶ مورد دزدی دریایی را به نام خود ثبت کرده‌اند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۶۳ مورد افزایش داشته است.ضمن اینکه بخش دیگری از دزدی‌های دریایی این گروه در منطقه شرقی ساحل آفریقا رخ داده که براین اساس این منطقه را نیز باید به مناطق ناامن حمل و نقل دریایی اضافه کرد.بنا بر این آمار و گزارش‌ها، متولیان اتاق بازرگانی بین‌المللی، افزایش فشارهای قانونی بین‌المللی برای مقابله با دزدان دریایی را خواستار شده و تاکید کرده‌اند که بخش عمده‌ای از ترانزیت کالاهای تجاری از طریق ترانزیت بین‌المللی دریایی انجام می‌شود که البته افزایش وقوع دزدی‌های دریایی، اعتراض تاجران این حوزه را برانگیخته است.البته این اعتراض نسبت به ناامن شدن ترانزیت بین‌المللی، با انتشار آمار گروگان گیری وربودن ۴۹۵ ملوان و مسافر و کشته و مجروح شدن ۳۹ تن از میان آنها، تشدید نیز شده است.نکته جالب اینجا است که اگر پیش از این در داستان‌ها و تصویرپردازی‌ها از دزدان دریایی، این دزدان را با یک پای چوبی، یک چشم بسته و شمشیر برایمان تصویر می‌کردند، امروز، گزارش‌ها حکایت از افزایش استفاده از اسلحه‌های اتوماتیک و راکت در میان دزدان دریایی دارد؛ به طوری که براساس این گزارش، تا پنج سال پیش، سلاح اصلی دزدان دریایی، چاقو بود، اما امروز استفاده ازچاقو تا آنجا کاهش پیدا کرده که براساس آمار؛ از دزدی‌های دریایی گزارش شده، تنها در ۳۵ مورد از چاقو برای تهدید سرنشینان کشتی‌ها استفاده شده و در بقیه موارد، از اسلحه‌های گرم اتوماتیک کمک گرفته شده است.کارشناسان همچنین اعلام می‌کنند که تا پیش از این، بیشتر، کشتی‌های حامل تانک‌های سوخت و مواد شیمیایی مورد نظر دزدان دریایی قرار داشت، اما امروز علاوه بر این کشتی‌ها، کشتی‌های حمل‌ونقل کالا نیز بیش از پیش، مورد توجه و سوءقصد دزدان دریایی قرار گرفته است.در عین حال مناطقی که تاکنون از آنها، موردی از دزد دریایی گزارش نشده بود نیز امسال به حوزه کاری دزدان دریایی اضافه شده؛ به طوری که برای مثال از منطقه غرب آفریقا در سال ۲۰۱۰، هیچ موردی از دزدی دریایی گزارش نشده بود، اما امسال ۱۲ مورد دزدی از این منطقه گزارش شده که در پنج مورد از این میان، کشتی‌های دزدیده شده پس از غارت اموالشان، به مناطق نامعلومی هدایت شده‌اند.همچنین آمار دزدی‌های دریایی در مناطقی چون سواحل اندونزی، مالزی، سنگاپور و جنوب چین نیز به عنوان چند مقصد تجاری شاخص، افزایش یافته است. بنابر این گزارش‌ها، اتاق بازرگانی بین‌المللی و مرکز بین‌المللی حمل‌ونقل دریایی نسبت به ضرورت توجه جدی‌تر به موضوع مقابله با ناامن‌کنندگان درگاه‌های تزانزیت دریایی به شدت هشدار می‌دهند. به گزارش دنیای اقتصاد، گذشته از گزارشی که اتاق بازرگانی بین‌المللی در موضوع فوق منتشر کرده است، ‌نکته‌ای قابل تامل وجود دارد که نباید از نظر اتاق بازرگانی ایران دور بماند و آن این است که ICC یا همان اتاق بازرگانی بین‌المللی، همواره در گزارش‌های خود و از جمله در گزارش فوق، به جای اصطلاح «خلیج فارس» از اصطلاح مجعولی استفاده می‌کند و براین اساس، شایسته است که اتاق بازرگانی ایران موضع خود را در این زمینه، به اتاق بازرگانی بین‌المللی اعلام کند.