گسترش دامنه تورم از اروپا تا چین

گروه بازرگانی - قیمت جهانی مواد غذایی همچنان که پیش از این سازمان خوار بار جهانی پیش‌بینی کرده بود، طی ماه‌های اخیر رو به افزایش گذاشته به طوری که شاخص قیمت ۵۵ قلم محصولات غذایی از ۴/۲۳۱ واحد در ماه مه (اردیبهشت) به ۸/۲۳۳ واحد در ماه ژوئن (خردادماه) افزایش یافت. در این میان رشد قیمت گوشت، شکر، کره و لبنیات در کنار فشار تورمی موجب شده که بانک‌های مرکزی سراسر جهان نرخ بهره را بالا ببرند. به گزارش بلومبرگ گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که رشد قیمت‌ها در سال‌های آینده نیز همچنان ادامه خواهد داشت؛ به طوری که بانک مرکزی اروپا در ماه ژوئن برای دومین بار طی سال‌جاری میلادی افزایش قیمت‌ها را تایید و تاکید کرد که افزایش قیمت‌ها در اغلب کشورها ملموس است در چین نیز تلاش برای کنترل تورم قیمت مواد غذایی وارد مرحله تازه‌ای شده است. در ماه گذشته قیمت جهانی شکر ۱۴ درصد افزایش یافته که دلیل عمده آن پیش‌بینی افت تولید این محصول در بزرگ‌ترین کشور تولید‌کننده؛ یعنی برزیل و نیز ادامه رشد تورم در ۱۷ کشور منطقه یورو بوده است.

واقعیت این است که قیمت برخی محصولات پر مصرف از جمله ذرت، طی دو دهه گذشته بیش از دو برابر شده است. بنا به تحلیل کارشناسان موسسه بین‌المللی «آکسفام» تا سال ۲۰۵۰ میزان تولید محصولات غذایی در جهان حدود ۷۰ درصد بیشتر خواهد شد، اما باید به این نکته نیز توجه کرد که جمعیت جهان از ۹/۶ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۰ به ۲/۹ میلیارد نفر در ۴۰ سال آینده خواهد رسید. از سویی بنا به بررسی‌های مشترک یک موسسه فرانسوی و سازمان خوار بار جهانی رشد تولید محصولات کشاورزی در سال ۲۰۲۰ حداکثر ۷/۱ درصد پیش‌بینی شده، حال آنکه در دهه ۱۹۹۰ رشد تولید محصولات کشاورزی ۶/۲ درصد بوده است. حال پرسش این است که نیازهای رو به گسترش جمعیت جهانی در دهه‌های آینده چگونه تامین می‌شود و راهکار بین‌المللی برای فائق آمدن بر گرانی‌های گریزناپذیر چیست.

آن هم در شرایطی که اکنون و در دوران رونق نسبی تولید محصولات کشاورزی بیش از دو میلیارد نفر به غذای کافی برای ادامه حیات خود دسترسی ندارند؟

بر اساس گزارش اخیر فائو، در سال‌جاری میلادی کشورهای جهان حدود ۱۰۳۰ میلیارد دلار محصولات غذایی وارد می‌کنند که این رقم ۲۱ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۰ خواهد بود. فائو در این گزارش پیش‌بینی کرده که میزان تولید گندم از ۹/۶۵۳ میلیون تن در سال گذشته به ۶/۶۵۷ میلیارد دلار در سال‌جاری افزایش یابد. همچنین پیش‌بینی شده که تولید ذرت و جو نیز از ۱۲/۱ میلیارد تن در سال گذشته به ۱۶/۱ میلیارد تن برسد. تولید برنج نیز بر اساس پیش‌بینی کارشناسان فائو رشد می‌یابد و از ۷/۴۶۳ میلیون تن سال ۲۰۱۰ به ۱/۴۷۶ میلیون تن در سال آینده خواهد رسید.

رشد ۳۴ درصدی واردات محصولات کشاورزی

از سوی دیگر آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که طی بهار امسال از میزان حدود ۲۳ میلیارد دلار کالای وارداتی ۵/۱۹۵۸ میلیون دلار به واردات کالاهای کشاورزی اختصاص یافته است. وزن این میزان کالا ۱/۲۲۹۶ هزار تن مواد برآورد شده است. این در حالی است که طی ۳ ماه آغازین سال گذشته وزن اقلام کشاورزی وارد شده ۲۵۱۱/۷ هزار تن به ارزش ۷/۱۴۶۰ میلیون دلار بوده است.

در این میان، بیشترین میزان واردات به دانه‌های ذرت دامی، روغن خام سویا و برنج سفید اختصاص دارد که به ترتیب حدود ۷۹۵، ۱۸۷و ۲۸۳ هزار تن از کل واردات کشاورزی را شامل می‌شوند. البته وزن اقلام وارداتی، امسال نسبت به سال ۸۹ تفاوت چشمگیری نداشته و در برخی موارد نظیر واردات دانه ذرت دامی، موز، جو، پرتقال و گوشت قرمز کاهش اندکی نیز یافته است، اما در عین حال، واردات برخی اقلام نظیر برنج، گوشت مرغ و چای با افزایش مواجه شده است. به طوری که واردات برنج سفید از ۸/۲۳۹ به ۲/۲۸۳ هزار تن افزایش یافته و ارزش دلاری آن ۸/۲۳۲ میلیون برآورد شده است. واردات گوشت مرغ و چای نیز به ترتیب از ۶ و ۴/۷ هزار تن به ۸/۱۴ و ۳/۸ هزارتن رسیده است. ارزش دلاری واردات گوشت مرغ و چای نیز به ترتیب ۱/۳۴، ۵/۳۱ میلیون دلار بوده است.

یادآور می‌شود که در فهرست ۹۰ قلم کالای اصلی وارداتی به کشور طی بهار امسال، نام و نشان «شکر» دیده نمی شود.