محمد حسین برخوردار*

تجربه جهانی حاکی است که امروزه چالش‌های روزافزون حاکم بر تجارت جهانی از قبیل گستردگی عرصه تجارت و تنوع پایان‌ناپذیر کالاها، رقابت شدید شرکت‌ها به منظور کسب سهم بیشتر از بازار و ریسک ورود به عرصه جهانی و ناپایداری محیط‌های بازار باعث شده که رغبت شرکت‌های کوچک به ادغام، یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها و کار گروهی به منظور استفاده بهینه از توانایی‌ها و فعالیت به صورت «شرکت‌های هلدینگ» جدی‌تر شود. از این طریق شرکت‌ها می‌توانند، ضمن فائق آمدن بر مسائل و مشکلات خود، به رقابت در سطوح بالاتر و فعالیت در عرصه جهانی بپردازند و در عین حال ریسک کمتری را نیز متحمل شوند و حتی در صورت مواجه شدن با مخاطرات و ضرر و زیان‌ها، امکان جبران آنها بدون تحمل شرایط بحرانی حاد میسر شود.

یافته‌ها نشان می‌دهد که امروزه ابعاد مختلفی به «پیچیدگی تجارت» انجامیده‌اند و صرفا نوع خدمات تعیین‌کننده بقای بنگاه‌ها در بلند‌مدت نیست و عملکرد صادراتی و وارداتی بنگاه‌ها، ویژگی‌های متفاوت کمی، کیفی و فن آوری ترکیبات وارداتی یا صادراتی آنها و نیز، ضریب بهره‌برداری آنها از فرصت‌های تجارت بین‌المللی، محور اصلی بسیاری از مباحثات در زمینه بقای بنگاه‌ها و رشد و توسعه ملی است.

در این بین، اثربخشی فعالیت‌ها در تجارت نوین جهانی نیز به میزان اثربخشی استراتژی شرکت‌ها در مشارکت‌های گروهی به منظور کاهش هزینه تمام شده و هم‌افزایی فروش، هم‌افزایی عملیات، هم‌افزایی سرمایه‌گذاری و هم‌افزایی‌های مدیریتی بستگی پیدا کرده است.

بر این اساس، این یک اصل بدیهی است که حرکت گروهی و دسته جمعی همراه با «همپوشانی و هم افزایی»، در فضای پرچالش و پیچیده، ضریب امنیت بیشتری را برای موفقیت بنگاه‌های اقتصادی به دنبال خواهد داشت.

در مجموع، واقعیت این است که با یکپارچه سازی، امکان استفاده از منابع شرکت‌ها اعم از امکانات تدارکاتی، منابع مالی و انسانی و نیز زمینه به اشتراک گذاشتن توانمندی‌ها و صرفه‌جویی در مصرف منابع افزایش می‌یابد و این موضوع علاوه بر افزایش قدرت چانه‌زنی، تامین نقدینگی و تسلط بر بازار، مزیتی است که شرکت‌های خارج از هلدینگ از آن بی‌بهره‌اند.

مسلما تلاش هلدینگ‌ها برای فرصت‌آفرینی در عرصه تجارت جهانی از یک سو و بهره‌برداری سریع‌تر و کارآتر از فرصت‌ها از دیگر سو، شرایطی را فراهم می‌کند که چشم‌انداز و افق دور دست آن می‌تواند تشویق به سرمایه‌گذاری، افزایش گردش مالی، گسترش اشتغال، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه تمام شده تامین کالا و امید به بهبود و رونق در عرصه کسب‌وکار را به همراه داشته باشد و مدیران اقتصاد و تجارت کشور باید با دوراندیشی، بستر توسعه هلدینگ‌ها در عرصه تجارت بین‌المللی کشور را فراهم کنند.

* رییس مجمع عالی واردات