نمایشگاه فرش‌و دستبافته های عشایری در تهران
نقش‌هایی که راه به کوبیسم بردند
فرشید خاموشی‌ـ۲۵درصد فرش‌های تولیدی ایران، کارعشایر است و کلکسیون‌داران دنیا به خصوص مردمان آمریکا و اروپا مشتریان پروپا قرص دستبافته‌های عشایر ایران هستند، خود گویای نقش هنری و تجاری این محصول سنتی ایرانیان است. به اعتقاد مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران، ۲۰سال است که دنیا به فرش های عشایری روی آورده و درواقع باید امسال نوزدهمین «جشنواره سراسری فرش و دستبافته‌های عشایری ایران» برپا می‌شد، در حالی که دومین دوره آن از فردا تا دوم مهر ماه جاری در خیابان نوفل لوشاتو برگزار می‌شود.
سیدجلال‌الدین بصام دیروز در یک نشست خبری به تشریح جزئیات فرش عشایری ایران پرداخت.
او یکی از ویژگی‌های دومین جشنواره فرش و دستبافته‌های عشایری ایران را تخصصی بودن آن دانست و گفت: در کنار نمایشگاه‌های عمومی فرش که هر سال برپا می‌شود، جای خالی نمایشگاه‌های تخصصی فرش کاملا محسوس است بنابراین چنین جشنواره‌ای می‌تواند در شناسایی دسته خاصی از فرش‌ها موثر باشد. بصام سپس به خصوصیات و ویژگی‌های فرش‌های عشایری اشاره کرد و افزود: فرش عشایری طرح ویژه خاص خود را دارد به گونه‌ای که منطبق با جدیدترین و پیشرفته‌ترین طراحی‌های دنیا است که به شکل انتزاعی و سمبولیک از طبیعت الهام می‌گیرد.
وی ادامه داد: در هر کدام از نمادهای به کار رفته در طرح‌های فرش عشایری مفاهیم و معانی عمیقی را می‌توان استخراج کرد.
«رنگ» یکی دیگر از ویژگی‌های فرش عشایری است که بصام اینچنین از آن یاد می‌کند: کاربرد رنگ‌های یک‌دست و متضاد و در عین حال ساده، زیبایی و جلایی به فرش‌های عشایری می‌دهد که حکایت از سادگی و بکر بودن ذهن عشایر دارد. به گفته مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران، کاربردی بودن بافته‌های عشایری از نکات ویژه دستبافته‌های مردان و زنان ایلات ایران است. وی متحرک بودن ادوات تولید فرش عشایری را مختص به این قشر دانست و گفت: دارهای افقی عشایر که به راحتی قابل حمل‌و‌نقل است نشان از فکر پیشرفته و فعال عشایر دارد. بصام گفت: فرش عشایری در خارج از کشور با استقبال بیشتری نسبت به داخل رو‌به‌رو است.
مدیرعامل شرکت بین‌المللی جشنواره‌ها نیز در این نشست از رشد ۳۵درصدی مشارکت‌کنندگان جشنواره امسال نسبت به سال قبل خبر داد و گفت: ۳۷ شرکت‌کننده از پنج استان چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، کرمان، دشت مغان و بخشی از خراسان شمالی دستبافته‌های خود را در این جشنواره به نمایش می‌گذارند. این در حالی است که سال گذشته تنها ۳ استان در نخستین جشنواره حضور داشتند.
به گفته «سعید محمدزاد اکبری» در جشنواره امسال تابلوهای مدرن شهری جایی ندارند و تنها فرش‌های عشایری به نمایش درخواهند آمد.
در دومین جشنواره سراسری فرش و دستبافته‌های عشایری برنامه‌های جانبی نیز جا داده شده که اکبری به پاره‌ای از آنها اشاره کرد: «برگزاری چندین نشست تخصصی فرش عشایری با حضور دست‌اندرکاران و فعالان این عرصه، اجرای زنده موسیقی سنتی و بومی، نمایش انواع لباس و چادرهای عشایری و همچنین نمایش بافت فرش عشایری به صورت زنده و پخت نان عشایری از جمله این برنامه‌ها است.»
مدیرعامل شرکت بین‌المللی جشنواره‌ها در ادامه افزود: «از تعدادی تجار، سفرا و رایزنان بازرگانی سفارتخانه‌ها نیز برای حضور در این جشنواره دعوت شده است.»
یک نکته تامل برانگیز در نقشه‌های فرش‌های عشایری این است که عمدتا تابع شکل‌بندی هنری خاصی هستند که شاید بتوان آنها را منشاء جنبش کوبیسم (حجم‌گرایی) در نقاشی و مجسمه‌سازی تلقی کرد.
مقایسه تطبیقی نقاشی‌های بنیانگذاران جنبش کوبیسم، یعنی پابلو پیکاسو و ژرژ براک با نقشه‌های متنوع فرش‌های عشایری به خصوص در نواحی کهکیلویه و بویراحمد و کردستان، نشان می‌دهد که خصلت سنتی و تاریخی این دستبافته‌ها چه قدر خلاقانه و نوآورانه است. راز استقبال روزافزون از این دستبافته‌ها نیز در همین نکته نهفته است.
ارسال نظر