تهدید آتی کشور، اقتصادی است نه سیاسی

گروه بازرگانی - دوازدهمین همایش ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور با محوریت «تدوین استراتژی توسعه صادرات» دیروز در محل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تبریز آغاز به‌کار کرد و امروز به پایان می‌رسد.

در آیین گشایش این همایش وزیر بازرگانی، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن کشور، جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استاندار و نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان‌شرقی حضور داشتند. در این همایش از مجموع ۵۷مقاله ارسالی به دبیرخانه، تعداد یازده مقاله به صورت سخنرانی ارائه شده و ۱۷مقاله نیز به چاپ می‌رسد.

راهکارهای جدید توسعه صادرات غیرنفتی با نگاهی نو به فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو، زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه صادرات با نگاهی به ‌امکانات و محدودیت‌های موجود و آزادسازی تجارت جهانی از جمله محورهای مورد بحث در این همایش است.

بهینه‌سازی زنجیره‌ای محصولات و خدمات برای افزایش صادرات، چشم‌انداز توسعه صادرات ایران با توجه به تحولات ملی و منطقه‌ای بین‌المللی، مدیریت ریسک در امر صادرات غیرنفتی و یکپارچه‌سازی استراتژی‌های توسعه صادرات از دیگر موضوعات همایش مزبور است.

وزیر بازرگانی در مراسم آغاز به کار این همایش، گفت: در صورتی که بخواهیم صادرات نفت نداشته باشیم، باید سالانه حدود ۵۰میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشیم. بنابراین، میزان فعلی صادرات بسیار اندک است.

دکتر سیدمسعود میرکاظمی، ادامه داد: در برنامه اول ارزش صادرات غیرنفتی باید به مرز ۱۷میلیارد و ۸۳۶میلیون دلار می‌‏رسید که متاسفانه این رقم محقق نشده و تنها ۱۱میلیارد و ۷۱۷میلیون دلار محقق شد. ضمن اینکه در برنامه‌‏های توسعه دوم و سوم به ترتیب ۲۶میلیارد و ۴۰۴میلیون دلار و ۲۷میلیارد و ۶۹۳میلیون دلار در نظر گرفته شده که عملا در این برنامه‌‏ها به ترتیب ۱۵میلیارد و ۳۱۳میلیون دلار و ۲۵میلیارد و ۸۲۱میلیون دلار محقق شده است.

وی افزود: در ۵ ساله برنامه چهارم توسعه باید به رقم ۵۲‌میلیارد و ۸۶۳ میلیون دلار دست یابیم که این به معنای رشد ۷/۱۰درصدی در سال است.

میرکاظمی تصریح کرد: در سال اول برنامه چهارم توسعه ۴۰‌درصد رشد برای صادرات غیرنفتی کشور رقم خورد، این در حالی است که در ۵ماه نخست سال جاری نیز ۷۰‌درصد رشد نسبت به اهداف پیش‌‏بینی شده حادث شده است.

وی گفت: با توان علمی و تخصصی موجود در کشور میزان فعلی صادرات غیرنفتی حق ایران نیست، چرا که منابع مختلفی نظیر منابع معدنی، آبزیان، کشاورزی و صنعتی در کشور موجود است. ضمن اینکه ایران در منطقه به عنوان یک نقطه مهم اقتصادی و ارتباطی با کشورهای CIS به شمار می‌‏آید.

وی اظهار داشت: تجارت جهان در سال ۲۰۰۵ بیش از ۱۰هزار‌میلیارد دلار بوده که از این رقم سهم صادرات غیرنفتی ایران ۱/۰‌درصد و با احتساب صادرات نفت ۶۵/۰‌درصد است که بسیار ناچیز است.

میرکاظمی اعلام کرد: ایران در منطقه‌‏ای واقع شده که کشورهای اطراف آن در حال تحولات جدی هستند. بنابراین، باید به این مهم توجه جدی و دقیق کرد و از تحولات اقتصادی کشورهای همسایه غافل نباشیم.

وزیر بازرگانی تصریح کرد: تعداد زیادی از کشورهای همسایه عضو WTO شده و دارای کالای رقابتی با تعرفه‌‏های صادراتی پایین هستند، به نحوی که کشورهایی نظیر افغانستان و عراق نیز در حال تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری هستند که این تهدیدات جدی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

میرکاظمی تهدید آتی کشور را تهدید اقتصادی و نه سیاسی دانست و خاطرنشان کرد: سیاستی منسجم و اصولی باید برای مقابله جدی با این تهدیدات اتخاذ شود.

وی افزود: کشوری نظیر بحرین طی سال‌‏های اخیر به جذب سرمایه‌‏گذاری خارجی پرداخته است.

میرکاظمی گفت: در به‌‏کارگیری ظرفیت‌‏های ملی باید نگاه کشور، تولید برای صادرات باشد، این در حالی است که سرمایه‌‏گذاری‌‏های لازم در خصوص ایجاد زیرساخت‌‏ها طی سال‌‏های اخیر صورت گرفته و می‌‏توان از آن بهره‌‏برداری کرد.

وی افزود: برخی کالاهای ایرانی شهرت دیرینه در بازارهای جهانی دارند که باید آنها را حفظ کرد و توسعه داد. همچنین، رقابت‌‏پذیری کالاهای ایرانی را نیز مورد توجه قرار داد.

میرکاظمی گفت: ایران در برخی از کالاهای رقابت‌‏پذیر سهم اندکی دارد، به نحوی که در برخی از کالاها تنها ۴‌درصد ظرفیت بازار هدف را اشغال کرده است.

وی در خصوص ماندگاری کالاهای ایرانی در بازارهای هدف، گفت: ماندگاری برخی کالاهای ایرانی تنها یک تا ۲ سال است که این امر باید افزایش یابد و به ۵۰ سال برسد.

وزیر بازرگانی افزود: حجم واردات کشورهای همسایه ۴۰۰‌میلیارد دلار است که در صورت اشغال تنها ۱۰‌درصد از این بازار توسط ایران، درآمدی در حدود ۴۰‌میلیارد دلار برای کشور به وجود خواهد آمد.

وی گفت: عاملی که در حال حاضر سبب جهش صادراتی شده موضوع گردش به کل زنجیره تولید است، این در حالی است که اگر صادرات موفق را حلقه آخر در امر صادرات فرض کنیم، باید زنجیره‌‏های قبل از آن نیز مورد توجه قرار گیرد.

جهش صادراتی در گرو جهش تولید

مهندس علینقی خاموشی، رییس اتاق بازرگانی ایران نیز طی سخنانی در این مراسم با اشاره به شرایط اقتصاد آزاد، گفت: ما خواه ناخواه پس از جنجال‌ها و شعارهای ضد و نقیض، اقتصاد آزاد را انتخاب کرده‌ایم که این اقتصاد آزاد بایستی هدایت شده باشد ضمن اینکه اقتصاد آزاد، محدودیت صادرات را نمی‌پذیرد.

وی سرمایه‌گذاری زودبازده را به دلیل عدم ثبات سیاست‌های متخذه دانست.

خاموشی افزود: ما تا به حال قصد داشتیم از تولیدمان به هر قیمتی حمایت کنیم که این سیاست غلط است و اکنون باید به فکر تولید رقابتی باشیم.

وی در عین حال که جهش صادراتی را در گرو جهش تولید دانست، اصل ۴۴ قانون اساسی را مورد اشاره قرار داد و گفت: بخش خصوصی باید سهم خود را از اقتصاد کشور از ۲۵‌درصد به ۷۵‌درصد برساند.

وی همچنین از تاسیس شرکت سرمایه‌گذاری عام در تهران خبرداد و گفت: این اقدام می‌تواند در اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور رخ بدهد و توان بخش خصوصی را به حدی بالا ببرد که بتواند در این میدان رقابتی عرض اندام کند.

آیت‌ا... مجتهد شبستری، امام جمعه تبریز نیز در این همایش تصریح کرد: برنامه‌ریزی در کشور باید متوجه سه بخش دولت، تولیدکنندگان و صادرکنندگان باشد.

وی افزود: معافیت‌های گمرکی، هماهنگی بین ارگان‌ها از جمله وزارتخانه‌های کشاورزی و بازرگانی، بهینه کردن سیستم حمل و نقل کشور، توسعه تجارت الکترونیکی و مهار پدیده قاچاق از جمله مسائلی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.

وی همچنین پیشنهاد احداث مرکز تجارت جهانی و نیز تاسیس موزه فرش در استان تبریز را ارائه کرد.

براساس این گزارش مهندس معمارزاده، استاندار آذربایجان‌شرقی هم در سخنانی اظهار کرد: برای توسعه اقتصاد کشور هیچ راهی جز افزایش صادرات غیرنفتی نداریم و باید مقام بالاتری را در این زمینه در اقتصاد جهانی کسب کنیم.

به گفته وی، پدیده بیکاری حل نمی‌شود مگر با توسعه صادرات غیرنفتی و این توسعه نیاز به حمایت بی‌قید و شرط دولت دارد زیرا اگر حمایت دولتی نباشد به افزایش صادرات غیرنفتی نخواهیم رسید.

وی افزود: تثبیت و کاهش زمان‌بندی شده نرخ ارز طی یک برنامه زمان‌بندی شده می‌تواند موجب تقویت پول ملی شده و تورم را در کشور مهار کند که چنانچه این مساله توام با اعطای یارانه به صادرکنندگان باشد بسیار موثرتر خواهد بود.

معمارزاده خاطر نشان کرد: ۸۵درصد از ظرفیت چرم و سالامبور استان خالی است. این در حالی است که کشوری نظیر پاکستان سالانه ۵/۱میلیارد دلار درآمد دارد، ضمن اینکه ۲۲میلیون جلد از بهترین پوست‌های گوسفندی در ایران تولید می‌شود.

حاج رحیم صادقیان، رییس اتاق بازرگانی تبریز نیز گفت: نتایج این همایش‌ها که با صدور قطعنامه‌هایی همراه بوده در تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصاد کشور موثر بوده است.

وی گفت: امیدواریم بتوانیم روزی اقتصادمان را با اتکا به صادرات غیرنفتی توسعه بدهیم.