جنبش بزرگ بازی‌های رایانه‌ای

بازار دیجیتال- بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای قرار است از هشتم تا دوازدهم اردیبهشت ماه سال‌جاری نخستین جشنواره و نمایشگاه بین‌المللی بازی‌های رایانه‌ای تهران را محل سالن همایش‌های برج میلاد برگزار کند. این جشنواره از دو بخش اصلی و جنبی تشکیل شده است که شرکت‌کنندگان در بخش اصلی آن یعنی مسابقه بازی‌های رایانه‌ای ایرانی در شاخه‌های مسابقه بازی‌های بزرگ، مسابقه بازی‌های برخط (online)، مسابقه بازی‌های موبایل و مسابقه بازی‌های کوچک(indie) و بخش جنبی در شاخه‌های مسابقه طراحی کارآکتر، مسابقه بازی نامه‌نویسی، مسابقه بازی‌های تغییر یافته (mod)، مسابقه بازی‌های فلش و مسابقه آفرینش‌های دانش‌آموزی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. این جشنواره قرار است با هدف ترویج مبانی فرهنگی و هویت اسلامی ـ ایرانی از طریق این صنعت با نگاه ویژه به کودکان و نوجوانان، شناخت و حمایت از ظرفیت‌ و استعدادهای موجود این صنعت در کشور با رویکرد بومی‌سازی و تقویت تولیدات داخلی، ایجاد فضای رقابت علمی، فنی، فرهنگی و هنری میان دست‌اندرکاران فعال در صنعت بازی‌های رایانه‌ای به منظور ارتقا و رشد کمی و کیفی این صنعت و ایجاد زمینه برای رشد و شکوفایی خلاقیت‌های جوانان در صنعت سرگرمی و بازی برگزار شود.

اهداف برگزاری نمایشگاه جنبی این جشنواره نیز ترویج نظام ملی رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای ESRA، نمایش توانمندی‌های متخصصان و هنرمندان ایرانی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی به ویژه با کشورهای اسلامی در زمینه صنعت بازی‌های رایانه‌ای، ارتقای سطح دانش فنی و تامین امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تولید در کشور و معرفی ایران به عنوان قلب بازیسازی منطقه اعلام شده است.

بازی‌های رایانه‌ای چیست؟

بازی‌های رایانه‌ای یا ویدئویی نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام می‌شود. بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای به دلیل تولید تصویر متحرک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدئویی نیز محسوب می‌شوند. تعداد مخاطبان بازی‌های رایانه‌ای در سال‌های گذشته افزایش چشمگیر داشته و این بازی‌ها به یکی از پرهوادارترین سرگرمی‌های موجود تبدیل شده‌اند. به طوری که کارشناسان از صنعت بازی‌های رایانه‌ای به عنوان سومین صنعت پولساز جهان بعد از هالیوود یاد می‌کنند.

بازی‌های رایانه‌ای که در دهه ۸۰ میلادی و با روی کار آمدن کمپانی آتاری جای خود را در خانه‌ها باز کردند، این روزها ابعاد گسترده‌تری به خود گرفتند. این روزها روند رو به رشد تولید کنسول‌های بازی همچون ایکس باکس یا نسخه‌های مختلف پلی‌استیشن در کنار تجهیزات و ابزارهای جانبی‌ای که برای این دستگاه‌ها ساخته شده است شکل صنعت بازی‌ها را دگرگون کرده است. به طوری که این نوع بازی‌ها از مدل بی‌تحرک و فکری بودن محض به همراه خیره شدن به صفحه تلویزیون یا مانیتور به نوعی ورزش‌های متحرک تبدیل شده است. از سوی دیگر گسترش و افزایش میزان دسترسی به شبکه اینترنت و ساخت بازی‌های تحت وب باعث شده تا علاقه‌مندان به این نوع از بازی‌ها تجربه بازی را از دو نفر در یک مکان سر بسته به چند نفر در اقصی نقاط جهان تجربه کنند. بازی‌های رایانه‌ای بر خلاف بیشتر سرگرمی‌های دیگر، تعاملی بوده و از این رو جذاب تر هستند. تاثیر گذاری بالای این گونه بازی روی مخاطب، این بازی‌ها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سوءاستفاده سیاسی، شست‌وشوی مغزی و... تبدیل کرده‌است. بسیاری از دولت‌ها بازی‌های رایانه‌ای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کرده‌اند.

بازی‌های ایرانی

در ایران اما طی چند سال گذشته و با روی کار آمدن بنیاد بازی‌های رایانه‌ای، توجه و اهمیت ویژه‌ای به این صنعت صورت گرفته است. هر چند که کارشناسان و فعالان داخلی همچنان بر اندک بودن کمک‌ها و حمایت‌های دولتی در این بخش تاکید دارند، اما به هر حال روند فعالیت نهادهایی این چنین را باید به فال نیک گرفت. طی چند سال گذشته ساخت و عرضه چند بازی داخلی همانند بازی رانندگی در شهر، شمشیر نادر، لطفعلی خان زند، گرشاسب، میرمهنا و بازی‌های آنلاینی چون آسمان دژ مرهون همین حمایت‌های بنیاد است. هر چند که به نظر می‌رسد اهمیت جایگاه بازی‌های رایانه‌ای این بار برای دولتمردان ایرانی بیش از پیش روشن شده و برنامه‌هایی نیز برای پیشرفت این مهم در نظر گرفته شده است، اما به هر حال این واقعیت را نیز باید بدون چون و چرا پذیرفت که بازار بازی‌های رایانه‌ای در ایران همچنان در اختیار بازی‌های خارجی است.

درست است که در بخش تولید و عرضه بازی، ایران پیشرفت‌های چشمگیری را طی چند سال گذشته داشته است و توانسته با شرکت در نمایشگاه‌های مطرح جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد، اما به هر حال هم‌اکنون به‌رغم تمام فعالیت‌های انجام شده در بخش نظارت بر عرضه و رده‌بندی بازی‌ها در بازار داخلی، همچنان بازی‌های وارداتی حرف اول را در خانه‌های ایرانی می‌زنند.

جشنواره‌ای برای قدرت نمایی

به هر حال قرار است در جشنواره بازی‌های رایانه‌ای که اولین دوره برگزاری خود را تجربه می‌کند، توجه مهی به بازی‌های ایرانی، جایگاه و افق‌های پیش روی آن صورت گیرد. به گفته کارشناسان هر چند که تجربه‌ها و دستاوردهای بی نظیری در بخش ساخت و عرضه بازی طی چند سال گذشته در کشور صورت گرفته است، اما به هر حال بازی‌سازان ایرانی همچنان در ابتدای راه قرار داشته و برگزاری جشنواره‌هایی از این دست در کنار برگزاری کارگاه و نشست‌های تخصصی می‌تواند زمینه لازم را برای رشد آنها فراهم آورد. به کارگیری تجربیات متخصصان، نویسندگان و هنرمندان در این بین می‌تواند کمک شایانی برای فعالان این بخش یا آن دسته از فارغ‌التحصیلانی باشد که تصمیم ورود به این عرصه را دارند.

آن طور که عنوان می‌شود در تیم داوری‌های این جشنواره نیز ابعاد مختلفی از بازی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طوری که هم‌اکنون آثار رسیده به جشنواره هم از بعد فنی و هم از بعد هنری و محتوایی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. در بخش داوری فنی «سیدعلی سیداف»، «علیرضا طالب‌پور»، «منوچهر مرادی»، «شهاب کشاورز» و «محمد مهدی بهفرراد» آثار راه یافته به بخش اصلی جشنواره را قضاوت خواهند کرد. قرار است در این بخش به بهترین بازی بزرگ، بهترین دستاورد فنی و بهترین بازی آنلاین (برخط) جوایزی اهدا خواهد شد.

همچنین مهدی مسعود شاهی (رییس سازمان جشنواره‌ها)، رامبد جوان (بازیگر و کارگردان سینما)، بابک نمازیان (سردبیر نشریه دنیای بازی)، شروین استاد زاده (کارشناس بازی‌های رایانه‌ای) و مهدی زنگنه (کارشناس بازی‌های رایانه‌ای) آثار رسیده را از منظر محتوایی داوری خواهند کرد.

داوران این بخش آثار برتر را در بخش‌های بهترین بازی بزرگ، بهترین بازی نامه بزرگ، بهترین طراح بازی (گیم پلی) بازی بزرگ، بهترین بازی آنلاین، بهترین بازی موبایل و بهترین بازی کوچک معرفی خواهند کرد.

بهرام عظیمی (انیماتور)، علیرضا گلپایگانی (انیماتور و استاد دانشگاه)، علیرضا معراجی (کارشناس بازی‌های رایانه ای)، امیر سحر خیز (کارشناس فرهنگی) و فرید فرخنده کیش (کارشناس فرهنگی) نیز به عنوان داوران بخش هنری آثار رسیده را از منظر هنری داوری کرده و آثار برتر را در بخش‌های بهترین بازی بزرگ، بهترین کاراکتر بازی بزرگ، بهترین گرافیک بازی بزرگ، بهترین بازی آنلاین، بهترین بازی موبایل و بهترین صدا و موسیقی بازی بزرگ را معرفی خواهند کرد.