پر زرق و برق‌های بی‌کیفیت

مریم عسگری

بازار رایانه، تجهیزات جانبی آن و همچنین کالاهای صوتی و تصویری این روزها شاهد اتفاقاتی است که تا قبل از این، یعنی قبل از وقوع یک دوره رکود طولانی مدت که حدود شش تا هفت ماه است دامن‌گیر بازار شده است، شاهد آنها نبودیم. زیر فروشی، عرضه کالاهای مرجوعی به بازار ( که بیشتر در مورد لپ‌تاپ اتفاق می‌افتد)، افت شدید قیمت‌ها، بروز پدیده زیر فروشی در بازار و وقوع کلاهبرداری به روش‌های مختلف و... همه و همه از اتفاقاتی است که بازار رایانه و تجهیزات آن طی ماه‌های اخیر به ویژه دو ماه اخیر با آن مواجه شده است.

البته برخی از این اتفاقات سابق بر این نیز رخ می‌داد، ولی فعالان بازار بر این اعتقادند، درگیری بازار با یک دوره رکود بی‌سابقه از لحاظ مدت زمان باعث افزایش این اتفاقات شده است.

به هر حال، طبق اعلام فعالان بازار و همچنین بر اساس شواهد تا زمانی که خرید و فروش در بازار به جریان نیفتد و بازار از رکود خلاصی یابد، باید منتظر وقوع اتفاقاتی از این دست بود.

اما این اواخر برخی از فعالان بازار از ورود کالاهای بی کیفیت به بازار خبر می‌دهند که نه تنها کیفیت چندانی ندارند، بلکه برخی از افراد سودجو با دستکاری در ساختار آن باعث افزایش موقتی کیفیت آن می‌شوند، ولی در حقیقت با این اقدام نه تنها سر مصرف‌کننده از همه جا بی‌خبر را کلاه می‌گذارند، بلکه باعث بی‌اعتمادی مصرف کنندگان به بازار می‌شوند و حتی در مواردی باعث می‌شوند مصرف کنندگان در قبال استفاده از این کالاها آسیب ببینند.

اسپیکرهای خطرناک

این اواخر در بازار رایانه و تجهیزات جانبی اخباری مبنی بر عرضه اسپیکرهایی با فرکانس صدای دستکاری شده به گوش می‌رسد.

طبق اعلام برخی از فعالان بازار، طی ماه‌های گذشته برخی از واردکنندگان اسپیکر با دستکاری در فرکانس صدای اسپیکرها باعث افزایش قدرت صدای پخش شده می‌شوند، ولی در حقیقت با این کار کیفیت و شفافیت صدا کاهش یافته و علاوه بر این صدای پخش شده پس از گذشت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آزاردهنده می‌شود.

فعالان بازار معتقدند، مصرف‌کنندگان در وهله اول متوجه این موضوع نمی‌شوند و برخی نیز اصلا تا پایان یافتن عمر اسپیکر به این موضوع پی نمی‌برند، اما صدای آزار دهنده‌ای که از این اسپیکرها پخش می‌شود در بلندمدت می‌تواند باعث بروز صدماتی به سیستم شنوایی انسان شود.

محمد محسنی، یکی از فروشندگان تجهیزات جانبی کامپیوتر در پاساژ رضا در این باره می‌گوید: عرضه اسپیکرهای ارزان قیمت ولو بی‌کیفیت، تنها راه چاره فروشندگان برای ادامه حیات در این بازار بی‌سرو سامان است.

چرا که اسپیکرهای گران‌قیمت و باکیفیت با برندهای شناخته شده در حال حاضر در بازار مخاطبان زیادی ندارند و به همین دلیل اسپیکرهای ارزان‌قیمت در بازار به شدت افزایش یافته‌اند. وی در مورد اسپیکرهایی که فرکانس صدا در آنها دستکاری شده می‌گوید: من به شخصه منکر این اتفاق نیستم، اما این موضوع چندان مشکل ساز نیست و فرکانس صدا در حد ناچیزی افزایش می‌یابد. از طرفی مصرف‌کننده با رضایت کامل کالا را خریداری می‌کند و اعتراضی نیز به این مساله ندارد. چرا که در هیچ جا نمی‌تواند یک اسپیکر پرقدرت با قیمت مناسب تهیه کند.

یک فروشنده دیگر نیز در تایید گفته‌های همکارش می‌گوید: در حال حاضر این قیمت پایین است که نزد اکثر مصرف‌کنندگان اهمیت دارد و برند و قابلیت‌های اسپیکر تنها برای قشر محدودی مهم است.

به گفته این فروشنده، در حال حاضر جنیوس، لاجیتک و فیلیپس از برندهای باقابلیت، نام آشنا و گران قیمت اسپیکر در بازار هستند که طی ماه‌های اخیر به دلیل قیمت بالای آنها میزان فروش آنها در حد قابل توجهی کاهش یافته است. این فروشنده همچنین میکرولب و ادی‌فایر را از برندهای معروف بازار اسپیکر معرفی کرد که نسبت به برندهای قبلی کیفیت و قیمت پایین تری دارند و جزو اجناس درجه دو بازار به حساب می‌آیند. به گفته این فروشنده، در بین برندهای مذکور دستکاری در فرکانس صدا صورت نگرفته است، چرا که این کالاها تحت نظارت کمپانی مادر تولید می‌شوند، ولی در برند‌های ناآشنایی مانند ویکر، تی وی ام، نکو و... این اتفاق می‌افتد و شاهد عرضه گسترده اسپیکرهایی با فرکانس صدای دستکاری شده و قیمت پایین تحت این برندها هستیم.

محمدرضا غفوری، مدیر‌عامل شرکت سروش رایانه واسل، نمایندگی فروش لوازم جانبی فیلیپس در این باره می‌گوید: از آنجا که اسپیکرهای باکیفیت با برندهای شناخته شده، قیمت بالایی دارند، اکثر مردم امروزه به سمت استفاده از اسپیکرهای ارزان قیمت رفته‌اند و می‌توان ادعا کرد امروزه اسپیکرهای با کیفیت و گران قیمت نزد عامه مردم مقبولیت ندارند و در مقابل این کالاهای ارزان قیمت هستند که بازار پررونقی یافته‌اند.

به گفته وی، این اواخر با توجه به کاهش تقاضا برای اسپیکرهای حرفه‌ای و با قابلیت برخی از افراد سودجو اقدام به واردات اسپیکرهای بی‌کیفیتی به بازار می‌کنند که نه تنها کیفیت چندانی ندارد، بلکه باعث آسیب سیستم شنوایی کاربران می‌شود. وی با تایید بر اینکه برخی از واردکنندگان فرکانس صدای اسپیکرها را افزایش می‌دهند و با این کار کیفیت صدا را کاهش می‌دهند، گفت: برخی از تجار ایرانی سفارش تولید اسپیکرهای این چنینی را به کارخانه‌های درجه سه چینی می‌دهند و این کارخانه‌ها در فرکانس صدای اسپیکرها دستکاری کرده و این کالاها را با قیمت پایین به بازار عرضه می‌کنند و سود خوبی هم می‌برند، چرا که قیمت خرید آنها بسیار پایین‌تر از قیمتی است که این اسپیکرها را می‌فروشند.

غفوری با اشاره به این موضوع که اسپیکرهایی که فرکانس صدا در آنها دستکاری شده است، پس از مدت کوتاهی با ایراد مواجه می‌شوند، گفت: در صورت استفاده کاربر از این اسپیکرها پس از مدت کوتاهی اسپیکر صدای خش‌دار، بی‌کیفیت و تیز پخش می‌کند که باعث خستگی گوش کاربر می‌شود. در پاره‌ای موارد نیز اسپیکر پس از مدت کوتاهی بی‌استفاده می‌شود. وی گفت: اداره استاندارد و وزارت بهداشت باید در این زمینه اقداماتی کنند تا از ورود چنین اسپیکرهایی به بازار جلوگیری شود.

یک فروشنده دیگر در این باره گفت: سودی که بابت عرضه این کالاها عاید واردکنندگان می‌شود، در حدی است که برخی از تجار ایرانی با سرمایه‌گذاری در چین و سفارش کالا به کارخانه‌های بی‌اسم و رسم چینی این کالاها را تولید و در یک برند انحصاری بی نام و نشان و من در آوردی آنها را وارد بازار ایران می‌کنند.

به گفته این فروشنده، مصرف‌کنندگان اسپیکر از این اسپیکرها استقبال زیادی می‌کنند ولو اینکه می‌دانند این کالاها بی‌کیفیت هستند.

وی افزود: تنها راهی که برای مبارزه با این اقدام می‌توان انجام داد، اطلاع‌رسانی به مصرف‌کنندگان است.

زرق و برق دارهای بی‌کیفیت

گویا عرضه‌کنندگان اسپیکرهای بی‌کیفیت به خوبی به این موضوع واقفند که بسیاری از مصرف کنندگان توجه خاصی به ظاهر دارند و به همین دلیل اسپیکرهای بی کیفیت تولیدی را معمولا با ظاهری براق و شکل‌های عجیب و غریب به بازار عرضه می‌‌کنند.

یکی از واردکنندگان اسپیکر در این زمینه می‌گوید، به دلیل اینکه نظارت دقیقی روی ورود کالاهای جانبی و به ویژه تجهیزات فانتزی نمی‌شود، برخی از واردکنندگان هرچه را می‌خواهند وارد بازار می‌کنند.

وی همچنین با اشاره به این موضوع که برخی از سفارش‌دهندگان تولید کالا به چین از نام‌های نزدیک به برندهای معروف استفاده می‌کنند، گفت: در حال حاضر برخی از تولیدکنندگان این اسپیکرها را با نام‌هایی چون مکسور که نزدیک به نام مکستور، لاجیک که نزدیک به نام لاجیتک و.... است را وارد بازار کرده‌اند که قیمت پایینی نیز دارند.

این واردکننده نیز معتقد است، اگر از ورود این کالاها به بازار جلوگیری شود، نه تنها به مصرف کنندگان بلکه به واردکنندگان تجهیزات با کیفیت خدمت بزرگی می‌شود.

پاسخ اداره استاندارد

در حالی که اکثر واردکنندگان، اداره استاندارد را مسوول ورود چنین کالاهایی به بازار داخلی می‌دانند، اداره استاندارد می‌گوید که تنها وظیفه بررسی کالاهایی را دارد که مشمول قانون استاندارد اجباری هستند و اسپیکر جزو این کالاها نیست. به گفته مهندس قزلباش، معاون مدیر کل اداره نظارت بر اجرای استاندارد، در حال حاضر ۵۶۸ قلم کالا مشمول قانون استاندارد اجباری هستند که اسپیکرها جزو این کالاها نیستند.

به گفته وی، با توجه به این موضوع اداره استاندارد مسوولیتی در قبال واردات این کالاها به بازار ندارد، ولی بهتر است تصمیماتی اتخاذ شود تا وزارت بهداشت و اداره استاندارد این کالا را نیز بررسی کنند تا چنین کالایی که با سلامتی کاربران ارتباط دارد، با کیفیت مطلوب وارد بازار شود.

وی افزود: البته اسپیکرهایی که همراه سینمای خانگی و... وارد بازار می‌شوند تحت بررسی‌های این اداره قرار می‌گیرند، اما اسپیکرهایی که به صورت جداگانه وارد بازار می‌شوند، مشمول استاندارد اجباری نیستند.