دامنه‌های اینترنتی منبع جدید درآمد برای کشورها
بازار دیجیتال- بسیاری از کاربران اینترنت روزی را به یاد می‌آورند که برای به دست آوردن یک دامنه اینترنتی مجبور به ارائه مدارک خاص و احراز هویت خود یا شرکت‌شان به مرکز فروش دامنه بودند. حال اما روند صعودی دامنه‌های اینترنتی به گونه‌ای شده که پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک بسیاری از مردم در خانه‌های خود برای هر دستگاه دیجیتالی متصل به اینترنت یک دامنه اینترنتی مجزا گرفته و از این طریق براین وسایل از طریق اینترنت کنترل کاملی را برقرار می‌کنند. دامنه‌های اینترنتی یک نام مشخص برای هر سایت اینترنتی به شمار می‌آیند که به کاربران اجازه می‌دهند، به سادگی تایپ کردن نام آنها در مرورگر خود، به اطلاعات روی آن سایت دست پیدا کنند. این دامنه‌ها تا اواسط دهه نود تنها در اختیار برخی اشخاص خاص قرار می‌گرفت و فروش و استفاده از آنها یک فعل و انفعال فنی به شمار می‌آمد. اما از این زمان تاکنون با شکل‌گیری انقلابی از آزادسازی‌ها در این عرصه، تعداد آنها و شکل دسترسی به آن به گونه‌ای غیرقابل تصوری ساده شده و همین موضوع دامنه‌های اینترنتی را امروز به منبعی برای تجارت تبدیل کرده است.
موسسه آیکان (ICANN) که سازمان تخصیص نام‌ها و شماره‌های اینترنتی است، امروزه سیاست‌گذاری و مدیریت این دامنه‌ها را برعهده دارد. این شرکت غیرانتفاعی که ساختاری بین‌المللی دارد و در عین حال در ایالت کالیفرنیای آمریکا مستقر است، مسوولیت تخصیص نام‌ها و شماره‌های اینترنتی را برعهده داشته و به طور مستقیم تحت قرارداد دولت ایالات متحده قرار دارد.
آیکان که دارای نهادهای زیرمجموعه متعددی است، طی سال‌های اخیر تلاش بسیاری کرده تا با بین‌المللی کردن ساختار خود، به نوعی از یک وجهه بین‌المللی برخوردار باشد و این موضوع خصوصا پس از انتقاد دولت‌ها در جریان اجلاس جامعه اطلاعاتی (WSIS) شتاب بیشتری به خود گرفته است. بسیاری از دولت‌های منتقد از وابستگی این نهاد به ایالات متحده به عنوان خطری بالقوه برای اینترنت یاد می‌کردند. قدرتی که می‌تواند در مواقع خاص از سوی ایالات متحده علیه کشور یا گروهی خاص به کار گرفته شود. در مقابل این کشورها، اما کارشناسان اینترنتی و خصوصا مدیران آیکان اعتقاد داشتند که این نهاد به طور مستقل اداره می‌شود و ساختار خوب آن به رشد این‌گونه رسیده است و نباید چیزی را که خراب نشده، تعمیر کرد.
دامنه‌های اینترنتی قدرت جهانی
واقعیت آن است که امروزه دامنه‌های اینترنتی به عنوان یک منبع و سرمایه به حساب می‌آیند. حجم بالای تبادلات مالی، شرکت‌های بسیاری را به سمت و سوی حضور در بازار دامنه‌های اینترنتی ترغیب کرده است و رقابت فشرده‌ای بین شرکت‌ها برای به دست آوردن تعداد بیشتری از دامنه‌های اینترنتی وجود دارد. در این میان حراجی‌های دامنه اینترنتی نیز از رونق بسیاری برخوردار شده اند و گاه ارقام کلانی برای خرید و فروش یک دامنه اینترنتی مشهور جابه جا می‌شود.
آنچه قیمت یک دامنه را بالا می‌برد، توجه به سادگی و کوتاه بودن نام آن و شهرت آن است. برخی دامنه‌های اینترنتی تا صدها هزار دلار قیمت دارند و امروزه برخی کاربران با خرید و فروش دامنه در حراجی‌های گوناگون عملا یک منبع درآمد مناسب برای خود به دست آورده اند.
دامنه‌های کشوری (ccTLD's) طی سال‌های اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده‌اند. این دامنه‌ها تا سال‌ها قبل فقط در اختیار برخی نهادهای خاص در درون کشورها قرار می‌گرفتند، اما با آزادسازی در این زمینه بسیاری از کاربران کشورهای دیگر نیز این اجازه را یافتند که دامنه‌های اینترنتی با پسوند یک کشور دیگر را نیز ثبت کنند. هم اکنون کشورهای آمریکا (.us ) و آلمان (.de) بیشترین تعداد دامنه‌های کشوری را در جهان دارند و از این طریق سالانه شرکت‌های فعال در این عرصه میلیون‌ها دلار سود می‌کنند.
کمیته مشورتی آیکان
GAC یا کمیته مشورتی دولتی آیکان یکی از نهادهای زیرمجموعه این سازمان است که طی سال‌های اخیر به دلیل فشار بین‌المللی برآیکان و نحوه مدیریت آن، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مدیران آیکان نیز با درک ضرورت‌های روز تلاش می‌کنند که به این کمیته مشورتی بیش از گذشته بها دهند و آنها را در جریان تصمیم‌گیری‌های کلان خود سهیم سازند.
ایران در جریان کنفرانس‌های مرتبط با اجلاس سران جامعه اطلاعاتی ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به عضویت کمیته مشورتی آیکان درآمد و از این طریق توانست نفوذ قابل توجهی در این سازمان به دست آورد، هرچند مدیران فعلی وزارت ارتباطات اساسا تمایلی به حضور در این جایگاه نشان ندادند و عملا این کرسی سال‌ها است از نماینده ایران خالی است.
کمیته مشورتی آیکان طی سال‌های آینده از اهمیت استراتژیکی برای کشورها برخوردار خواهد شد، چراکه با نفوذی که بر هیات مدیره آیکان دارد، می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های اساسی بین‌المللی در زمینه دامنه‌های اینترنتی بسیار موثر باشد.
دامنه‌های فارسی
امروزه تنها کارکترهای خاصی اجازه تبدیل شدن به نام دامنه را دارند که به زبان کامپیوتر اسکی نامیده می‌شوند. این کارکترها امروزه با پروژه‌ای که تحت عنوان IDN سعی در بین‌المللی کردن دامنه‌های اینترنتی دارد، عملا گسترش پیدا کرده و به زودی شاهد آن خواهیم بود که شرکت‌های فروشنده دامنه، نام‌هایی به زبان‌های چینی، عربی، فارسی و ... به فروش برسانند. هر چند پروژه IDN روی دامنه‌های اینترنتی و بین‌المللی کردن آن تمرکز دارد، اما برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که محقق شدن این پروژه در آینده به وضعیتی منجر خواهد شد که همه کاربران با هر زبانی که بلد هستند به مطالب هر سایت به زبان مادری خود دست پیدا کنند. چنین فعل و انفعالی عملا انقلابی در عرصه اینترنتی به شمار می‌آید که هم‌اکنون اغلب صفحات آن به زبان انگلیسی هستند.
آیکان چندماه قبل تست اولیه حروف برخی زبان‌ها از جمله فارسی و عربی را روی سرورهای خود منتشر کرد و به این ترتیب نتایج اولیه حاکی از آن بود که به‌رغم وجود مشکلاتی در زمینه به کارگیری نام‌های غیرلاتین برای دامنه‌ها ، چنین عملیاتی امکان پذیر است. هنوز مشخص نیست که پروژه IDN دقیقا چه زمانی به پایان می‌رسد، اما پیش‌بینی می‌شود که طی سال‌های آینده و نه چندان دور عملا کاربران به راحتی دامنه‌هایی به زبان مادری خود ثبت و استفاده کنند.
ارسال نظر